tag:blogger.com,1999:blog-17926981952090562092024-02-19T00:13:09.358-08:00ΣΕΛΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΚΟΡΝΗΛΙΟΥ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗAnonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.comBlogger15125tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-25995947117786133482018-01-11T05:34:00.001-08:002018-01-11T05:35:37.582-08:00Κορνήλιος Καστοριάδης, 20 χρόνια μετά - “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name" style="background-color: white; font-family: verdana, geneva, sans-serif; font-stretch: normal; margin: 0.75em 0px 0px; position: relative;">
<span style="background-color: #cc0000; color: white;"><span style="font-size: 26px;"><span style="font-weight: normal;"> </span> </span><span style="font-size: small;">Εκδήλωση</span><span style="font-size: x-small;"> </span></span><span style="color: white; font-size: 26px;"> <span style="font-weight: normal;"> </span></span><span style="color: white; font-size: 26px; font-weight: normal;"> </span></h3>
<div class="post-body entry-content" id="post-body-4448374786666261599" itemprop="description articleBody" style="background-color: white; position: relative; width: 582px;">
<div dir="ltr" trbidi="on">
<div class="article-tools clearfix" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; clear: both; color: #999999; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 1.4; margin: 0px 0px 10px; outline: 0px; padding: 5px; position: relative; text-transform: uppercase;">
<div class="article-meta" style="background: transparent; border: 0px; float: left; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; width: 481.594px;">
<span class="createdate" style="background: transparent; border: 0px; font-size: 11.96px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">ΤΡΙΤΗ, 09 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018 </span></div>
<div class="buttonheading" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; float: right; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"></span></div>
</div>
<div class="article-content" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 13px;"><img alt="alt" height="212" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2018_ALL/1-IANOUARIOS/kastoriadis-700.jpg" style="background: transparent; border: 0px; box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.0980392) 1px 1px 5px; float: left; margin: 5px 10px 5px 0px; outline: 0px; padding: 0px;" width="320" /></span><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #990000; font-family: "georgia" , "times new roman" , serif; font-size: large;"><b>Π</b></span><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">αρουσίαση του βιβλίου της Τέτας Παπαδοπούλου «Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη – “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”» στο Γαλλικό Ινστιτούτο (Σίνα 31), την Πέμπτη, 18 Ιανουαρίου.</span></span><span style="font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-size: 8pt; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif;">Επιμέλεια: <span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Λεωνίδας Καλούσης *</span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Στις 26 Δεκεμβρίου 2017 συμπληρώθηκαν είκοσι χρόνια από τον θάνατο του Κορνήλιου Καστοριάδη. Με αφορμή αυτή την επέτειο, οι εκδόσεις Κριτική εξέδωσαν πρόσφατα το βιβλίο της δημοσιογράφου Τέτας Παπαδοπούλου <em style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη – “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”, </em>η παρουσίαση του οποίου θα γίνει την <strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Πέμπτη, 18 Ιανουαρίου 2018 </strong>στο Γαλλικό Ινστιτούτο (Auditorium Theo Angelopoulos), Σίνα 31, στις <strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">19:00</strong>.</span></div>
<blockquote style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: url("../images/blockquote_start.png"); background-origin: initial; background-position: 10px 0px; background-repeat: no-repeat; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: none; color: #6c6c6c; float: right; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; font-style: italic; font-weight: bold; line-height: 19.5px; margin: 10px 0px; outline: 0px; padding: 1em 40px 1em 15px; quotes: none; text-align: justify; width: 200px;">
<div style="background: url("../images/blockquote_end.png") 100% 100% no-repeat; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">«Ο ελληνικός λαός –όπως και κάθε λαός– είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα».<br />Κορνήλιος Καστοριάδης</span></div>
</blockquote>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ο ευσύνοπτος τόμος εξοικειώνει τον αναγνώστη με την πολυδιάστατη και συναρπαστική σκέψη του έλληνα διανοητή: τις βασικές φιλοσοφικές του ιδέες, την αντίληψή του για τη Δημοκρατία, τις θέσεις του για την κρίση των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Αποτελείται δε από τρία μέρη –Λόγος άμεσος, Λόγος ίδιος, Λόγος των άλλων– και ολοκληρώνεται με ένα Επίμετρο. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει δύο μεγάλες συνεντεύξεις του Κορνήλιου Καστοριάδη. Το δεύτερο απαρτίζεται από πέντε κείμενα, παρεμβάσεις και ομιλίες του. Στο τρίτο μέρος γράφουν για τον Κορνήλιο Καστοριάδη προσωπικότητες όπως οι Πιερ Βιντάλ-Νακέ, Άνταμ Μίχνικ, Εντγκάρ Μορέν, Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, Άκι Ορρ, Οκτάβιο Πας, Λάκης Προγκίδης, Γεράσιμος Στεφανάτος και Τζόελ Γουάιτμπουκ. Στο Επίμετρο παρουσιάζεται μια ακόμη συνέντευξη με θέμα αποκλειστικά τη νεοελληνική περίπτωση.</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">«Ο ελληνικός λαός –όπως και κάθε λαός– είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα», γράφει ο ίδιος ο Καστοριάδης. Και συνεχίζει αλλού: «Για όποιο κακό συνέβη στην ιστορία μας, ο ελληνικός λαός δεν φέρει καμία ευθύνη. Έτσι, μόλις έρθουν τα δύσκολα και πάρουμε λάθος αποφάσεις και ακολουθήσουν οι συνέπειες των δικών μας λαθών, τι κάνουμε; Ρίχνουμε τις ευθύνες στους άλλους. Πάντα φταίει κάποιος άλλος. Ποτέ εμείς. Για κάθε καταστροφή υπεύθυνοι είναι άλλοι, οι οποίοι εισέβαλλαν, οι οποίοι μας ξεγέλασαν, οι οποίοι μας εκμεταλλεύτηκαν, κ.λπ. Ως πότε όμως; Ως πότε θα ρίχνουμε τις ευθύνες στους άλλους;»</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<a href="https://www.bookpress.gr/images/stories/2018_ALL/1-IANOUARIOS/kornilios_kastoriadis_20_xronia_meta.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; color: black; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em; text-decoration: none;"><img alt="kornilios kastoriadis 20 xronia meta" border="0" height="400" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/2018_ALL/1-IANOUARIOS/kornilios_kastoriadis_20_xronia_meta.jpg" style="background: transparent; border: 0px; box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.0980392) 1px 1px 5px; margin-top: 5px; outline: 0px; padding: 0px; position: relative;" width="282" /></a><span style="font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 13px;"></span><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Θα μιλήσουν:</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Περικλής Βαλλιάνος</strong>, καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Νίκος Μαραντζίδης</strong>, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ανδρέας Παππάς</strong>, μεταφραστής-επιμελητής κειμένων</span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Τέτα Παπαδοπούλου</strong>, συγγραφέας του βιβλίου-δημοσιογράφος </span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Εκδήλωση στα ελληνικά - Είσοδος ελεύθερη </span></div>
<div style="background-color: transparent; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 15.4px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: "times" , "times new roman" , serif; font-size: xx-small;">Το βιβλίο της Τέτας Παπαδοπούλου <a href="https://www.politeianet.gr/books/9789605862169-papadopoulou-teta-kritiki-gia-ton-kornilio-kastoriadi-eimaste-upeuthunoi-gia-tin-istoria-mas-275923" style="background-color: transparent; border: 0px; color: #145077; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;" target="_blank"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Για τον Κορνήλιο Καστοριάδη – “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας" </em></strong></a>κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.</span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19.5px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<a href="https://www.politeianet.gr/books/9789605862169-papadopoulou-teta-kritiki-gia-ton-kornilio-kastoriadi-eimaste-upeuthunoi-gia-tin-istoria-mas-275923" style="background: transparent; border: 0px; color: #145077; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;" target="_blank"><img alt="alt" src="https://www.bookpress.gr/images/stories/politeia-link-more.png" style="background: transparent; border: 0px; box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.0980392) 1px 1px 5px; margin: 5px 10px; outline: 0px; padding: 0px; position: relative;" /></a><br />
<br />
<a href="https://www.blogger.com/*%20https://www.bookpress.gr/politismos/teleutaia-nea/kornilios-kastoriadis-20-xronia-meta">* https://www.bookpress.gr/politismos/teleutaia-nea/kornilios-kastoriadis-20-xronia-meta</a></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 15px; margin-top: 15px; outline: 0px; padding: 0px;">
<span style="font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif;"><span style="font-size: 13px; line-height: 19.5px;"><a href="https://monopatia-gnosis.blogspot.gr/">https://monopatia-gnosis.blogspot.gr/</a></span></span></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-63940361751552295182017-11-30T05:24:00.004-08:002017-11-30T05:24:52.836-08:00Κορνήλιος Καστοριάδης: Η άνοδος της ασημαντότητας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<header style="border-bottom-color: rgb(108, 160, 174); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 2px; clear: both; margin: 1.6em 1.6em 2.4em; padding-bottom: 1.6em;"><h1 itemprop="name" style="margin: 0.14em 0px;">
<span style="text-align: justify;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: small;"><span style="font-weight: normal;">Aποσπάσματα από το βιβλίο του Κορνήλιου Καστοριάδη "Η άνοδος της ασημαντότητας" (</span><span style="color: #cc0000;">*</span><span style="font-weight: normal;">)</span></span></span></h1>
<div style="text-align: center;">
<img height="229" src="http://www.enallaktikos.gr/img66783_850c978de6186cd9e5080fd41d49d199_240x180c.jpg" width="320" /></div>
</header><section itemprop="articleBody" style="border-bottom-color: rgb(227, 227, 227); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 2px; clear: both; margin: 1.6em; padding-bottom: 1em;"><div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">«Από εκεί και πέρα, αν εξετάσουμε τη σημερινή κατάσταση, κατάσταση αποσύνθεσης και όχι κρίσης, κατάσταση αποσάθρωσης των δυτικών κοινωνιών, διαπιστώνουμε μια αντινομία πρώτου μεγέθους: Το απαιτούμενο είναι κολοσσιαίο, πάει πολύ μακριά –και οι άνθρωποι, τέτοιοι που είναι και τέτοιοι που αναπαράγονται συνεχώς από τις δυτικές κοινωνίες μα και από τις άλλες, βρίσκονται σε κολοσσιαία απόσταση από αυτό. Τι είναι το απαιτούμενο; </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Με δεδομένη την οικολογική κρίση, την ακραία ανισότητα της κατανομής των πόρων μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών, την απόλυτη σχεδόν αδυναμία να συνεχίσει το σύστημα τη σημερινή του πορεία, το απαιτούμενο είναι μια νέα φαντασιακή δημιουργία που η σημασία της δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα ανάλογο στο παρελθόν, μια δημιουργία που θα έβαζε στο κέντρο της ζωής του ανθρώπου σημασίες άλλες από την αύξηση της παραγωγής και της κατανάλωσης, που θα έθετε στόχους ζωής διαφορετικούς, για τους οποίους οι άνθρωποι θα μπορούσαν να πουν πως αξίζουν τον κόπο. Αυτό θα απαιτούσε φυσικά μια αποδιοργάνωση των κοινωνικών θεσμών, των σχέσεων εργασίας, των οικονομικών, πολιτικών, πολιτιστικών σχέσεων. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αυτός όμως ο προσανατολισμός απέχει απίστευτα από τα όσα σκέφτονται, και ίσως από τα όσα ποθούν οι άνθρωποι σήμερα. Αυτή είναι η κολοσσιαία δυσκολία που πρέπει ν’αντιμετωπίσουμε. Θα έπρεπε να θέλουμε μια κοινωνία στην οποία οι οικονομικές αξίες θα έχουν πάψει να κατέχουν κεντρική (ή μοναδική) θέση, όπου η οικονομία θα έχει ξαναμπεί στη θέση της, δηλαδή θα έχει γίνει ένα απλό μέσο του ανθρώπινου βίου και όχι ύστατος σκοπός, στην οποία επομένως θα έχουμε παραιτηθεί από την τρελή κούρσα προς μια συνεχώς αυξανόμενη κατανάλωση. Αυτό δεν είναι απλώς αναγκαίο για να αποφύγουμε την τελεσίδικη καταστροφή του γήινου περιβάλλοντος. Είναι αναγκαίο κυρίως για να βγούμε από τη ψυχική και ηθική εξαθλίωση των σύγχρονων ανθρώπων. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Θα έπρεπε λοιπόν από εδώ και πέρα οι άνθρωποι (μιλάω τώρα για τις πλούσιες χώρες) να δεχτούν ένα αξιοπρεπές αλλά λιτό βιοτικό επίπεδο και να παραιτηθούν από την ιδέα ότι ο κεντρικός σκοπός της ζωής τους είναι να αυξάνεται η κατανάλωση τους κατά 2 με 3% το χρόνο. Για να το δεχθούν αυτό, θα έπρεπε κάτι άλλο να δίνει νόημα στη ζωή τους. Ξέρουμε, ξέρω ποιο είναι αυτό το κάτι άλλο – τι ωφελεί όμως, από τη στιγμή που η μεγάλη πλειονότητα του κόσμου δεν το δέχεται και δεν κάνει αυτό που πρέπει ώστε να γίνει πραγματικότητα; Αυτό το άλλο είναι η ανάπτυξη των ανθρώπων, αντί για την ανάπτυξη των σκουπιδοπροιόντων. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε μιαν άλλη οργάνωση της εργασίας, η οποία θα έπρεπε να πάψει να είναι αγγαρεία και να γίνει πεδίο προβολής των ικανοτήτων του ανθρώπου. Άλλο πολιτικό σύστημα, μιαν αληθινή δημοκρατία που θα συνεπαγόταν τη συμμετοχή όλων στη λήψη των αποφάσεων. Μιαν άλλη οργάνωση της παιδείας, ώστε να διαπλάθονται πολίτες ικανοί να ασκούν και να άρχονται, σύμφωνα με τη θαυμάσια έκφραση του Αριστοτέλη- και ούτω καθ’ εξής. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Εννοείται ότι όλα αυτά θέτουν θεμελιώδη προβλήματα: για παράδειγμα, με ποιον τρόπο θα μπορούσε να λειτουργήσει μια αληθινή, μια άμεση δημοκρατία, όχι πια με 30.000 πολίτες, όπως στην Αθήνα της κλασσικής εποχής, μα με 40 εκατομμύρια πολίτες, όπως στη Γαλλία, ή ακόμα και με πολλά δισεκατομμύρια άτομα στην κλίμακα του πλανήτη; Προβλήματα κολοσσιαίας δυσκολίας, που όμως κατά τη γνώμη μου μπορούν να λυθούν –με την προϋπόθεση ότι η πλειονότητα των ανθρώπων και των ικανοτήτων τους θα κινητοποιηθεί για τη δημιουργία λύσεων, αντί να προβληματίζεται για το πότε θα μπορέσει να αποκτήσει τρισδιάστατη τηλεόραση.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αυτά είναι τα καθήκοντα που έχουμε μπροστά μας – και η τραγωδία της εποχής μας είναι ότι η δυική ανθρωπότητα κάθε άλλο παρά νοιάζεται για αυτά. Πόσον καιρό ακόμα η ανθρωπότητα θα κατατρύχεται από τις ματαιότητες και τις ψευδαισθήσεις που ονομάζουμε εμπορεύματα; Μια καταστροφή οποιουδήποτε είδους – οικολογική, για παράδειγμα – θα προκαλέσει άραγε μια βίαιη αφύπνιση, ή μήπως την εμφάνιση αυταρχικών ή ολοκληρωτικών καθεστώτων; Κανείς δε μπορεί να απαντήσει σε τέτοιου είδους ερωτήματα. Εκείνο που μπορούμε να πούμε, είναι ότι όλοι όσοι έχουν συνείδηση του φοβερά σοβαρού χαρακτήρα των ζητημάτων πρέπει να προσπαθήσουν να μιλήσουν, να ασκήσουν κριτική σε αυτή την ξέφρενη πορεία προς την άβυσσο, να ξυπνήσουν την συνείδηση των συμπολιτών τους.» <span style="text-align: left;">(σελ. 128-131)</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">«(…) η αποσύνθεση γίνεται φανερή κυρίως μέσα από την εξαφάνιση των σημασιών και το σχεδόν απόλυτο ξεθώριασμα των αξιών. Και αυτό απειλεί μακροπρόθεσμα την επιβίωση του ίδιου του συστήματος. Όταν δηλώνεται ανοιχτά, όπως γίνεται τώρα στις δυτικές κοινωνίες, ότι η μοναδική αξία είναι το χρήμα, το κέρδος, ότι το υπέρτατο ιδεώδες του κοινωνικού βίου είναι το «πλουτίστε» (και η δόξα της δήλωσης αυτής ανήκει, σ’ ότι αφορά τη Γαλλία, στους σοσιαλιστές, οι οποίοι την έκαναν με έναν τρόπο που η Δεξιά δεν είχε τολμήσει να την κάνει), μπορεί να διερωτηθεί κανείς αν είναι ποτέ δυνατόν μια κοινωνία να συνεχίσει να λειτουργεί και να αναπαράγεται μονάχα σ’ αυτή τη βάση. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αν τα πράγματα είχαν έτσι, τότε οι δημόσιοι υπάλληλοι θα πρέπει να ζητούν και να δέχονται μπαξίσια για να κάνουν τη δουλειά τους, οι δικαστές να βγάζουν τις δικαστικές αποφάσεις στη δημοπρασία, οι εκπαιδευτικοί να βάζουν καλούς βαθμούς στα παιδιά των οποίων οι γονείς του έδωσαν μια επιταγή κλπ. Πριν από δεκαπέντε σχεδόν χρόνια έγραφα πως ο μόνος φραγμός για τους ανθρώπους σήμερα είναι ο φόβος των ποινικών κυρώσεων. Κατά ποια λογική όμως αυτοί που εισβάλλουν τις κυρώσεις θα είναι οι ίδιοι αδιάφθοροι; Ποιος θα φυλάει τους φύλακες; Η γενικευμένοι διαφθορά που παρατηρούμε στο σύγχρονο πολιτικοοικονικό σύστημα δεν είναι περιφερειακό ή ανεκδοτολογικό φαινόμενο αλλά έχει γίνει δομικό χαρακτηριστικό, ενδογενές στο σύστημα της κοινωνίας στην οποία ζούμε. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αγγίζουμε έτσι εδώ έναν θεμελιώδη παράγοντα, γνωστό στους μεγάλους πολιτικούς στοχαστές του παρελθόντος και παντελώς άγνωστο στους σημερινούς δήθεν πολιτικούς φιλοσόφους, κακούς κοινωνιολόγους και άθλιους θεωρητικούς: τη στενή συνάφεια ανάμεσα σ’ ένα κοινωνικό καθεστώς και στον ανθρωπολογικό τύπο (ή το φάσμα τέτοιων τύπων) που είναι αναγκαίος για να λειτουργήσει αυτό το καθεστώς. Τους περισσότερους απ’ αυτούς τους ανθρωπολογικούς τύπους ο καπιταλισμός τους κληρονόμησε από τις προγενέστερους ιστορικές περιόδους: τον αδιάφθορο δικαστή, τον βεμπεριανό δημόσιο υπάλληλο, τον αφοσιωμένο στο καθήκον του εκπαιδευτικό, τον εργάτη για τον οποίον η δουλειά του ήταν, παρ’ όλες τις συνθήκες, πηγή περηφάνιας. Τέτοιου είδους πρόσωπα γίνονται αδιανόητα στη σύγχρονη εποχή: αναρωτιέται κανείς για ποιο λόγο θα αναπαράγονταν, ποιος θα τα αναπαρήγε, στο όνομα τίνος πράγματος θα λειτουργούσαν. Ακόμη και ο ανθρωπολογικός τύπος που αποτελεί δημιούργημα του ίδιου του καπιταλισμού, ο σουμπετερικός επιχειρηματίας –που συνδυάζει την τεχνική επινοητικότητα, την ικανότητα να συγκεντρώνει κεφάλαια, να οργανώνει μια επιχείρηση, να διερευνά, να διεισδύει, να δημιουργεί αγορές -, είναι υπό εξαφάνιση. Αντικαθίσταται από διευθυντικές γραφειοκρατίες και από κερδοσκόπους. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Κι εδώ πάλι, όλοι οι παράγοντες συγκλίνουν σε αυτό το αποτέλεσμα. Γιατί να πασχίζει κανείς να παραγάγει και να πουλήσει, τη στιγμή που μια σωστή κίνηση με τα επιτόκια στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ή αλλού μπορεί να αποφέρει μέσα σε μερικά λεπτά 500 εκατομμύρια δολάρια; Τα ποσά που διακυβεύονται στην κερδοσκοπία κάθε εβδομάδα είναι της τάξης του ετήσιου ΑΕΠ των ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα είναι η διοχέτευση των πιο «επιχειρηματικών» στοιχείων προς αυτού του τύπου τις δραστηριότητες, οι οποίες είναι εντελώς παρασιτικές, από τη σκοπιά του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Αν αθροίσουμε όλους αυτούς τους παράγοντες και λάβουμε επιπλέον υπόψη την ανεπανόρθωτη καταστροφή του γήινου περιβάλλοντος που επιφέρει αναγκαστικά η καπιταλιστική «μεγέθυνση» (αναγκαίος όρος, η ίδια, της «κοινωνικής ειρήνης»), μπορούμε και οφείλουμε να αναρωτηθούμε για πόσον καιρό ακόμα θα μπορεί να λειτουργεί το σύστημα». (σελ. 123-124)</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">__________</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">(<b><span style="color: #cc0000;">*</span></b>) Κ. Καστοριάδης, Η άνοδος της ασημαντότητας, μτφ Κ.Κουρεμένος, Υψιλον, 2000</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">via <a href="http://roadartist.blogspot.gr/2012/12/blog-post_3.html" style="text-decoration: none;" target="_blank" title="">roadartist.blogspot.gr</a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<img height="287" src="http://www.enallaktikos.gr/img66784_5c383491ef75796e0c2af1136cbed7eb_650_432.jpg" width="400" /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; text-align: left;">
____________</div>
<a href="http://www.enallaktikos.gr/ar30492el-kornilios-kastoriadis-i-anodos-tis-asimantotitas.html#at_pco=smlwn-1.0&at_si=5a2003f41e36b79a&at_ab=per-2&at_pos=0&at_tot=1">http://www.enallaktikos.gr/ar30492el-kornilios-kastoriadis-i-anodos-tis-asimantotitas.html#at_pco=smlwn-1.0&at_si=5a2003f41e36b79a&at_ab=per-2&at_pos=0&at_tot=1</a></div>
</section></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-32199589137827006822016-11-03T10:29:00.000-07:002016-11-03T10:29:58.932-07:00Κορνήλιος Καστοριάδης "Η αρχαία Ελληνική Δημοκρατία και η σημασία της για εμάς σήμερα"<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; line-height: 19.32px;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; line-height: 19.32px;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; line-height: 19.32px;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; line-height: 19.32px;">Κορνήλιος Καστοριάδης</span></div>
<span style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; line-height: 19.32px;"><div style="text-align: center;">
<span style="line-height: 19.32px;"><b>"Η αρχαία Ελληνική Δημοκρατία και η σημασία της για εμάς σήμερα".</b></span></div>
</span><span style="background-color: white;"><div style="color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; line-height: 19.32px; text-align: center;">
<span style="line-height: 19.32px;">90 σελίδες για κατέβασμα.</span></div>
<div style="color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; line-height: 19.32px; text-align: center;">
<span style="line-height: 19.32px;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif;"><span style="line-height: 19.32px;"><a href="http://research.uni-leipzig.de/giannis/Philosophie/Gedicht%208.pdf"><b>http://research.uni-leipzig.de/giannis/Philosophie/Gedicht%208.pdf</b></a></span></span></div>
</span></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-83631952477607611252016-09-15T11:37:00.000-07:002016-09-15T11:37:21.844-07:00Κορνήλιος Καστοριάδης: Ο μύθος της παράδοσης…<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h1 class="name post-title entry-title" itemprop="itemReviewed" itemscope="" itemtype="http://schema.org/Thing" style="background-color: white; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: BebasNeueRegular, arial, Georgia, serif; list-style: none; margin: 0px 0px 10px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<u><span style="font-size: small;">ΘΕΩΡΙΑ // ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ</span></u></h1>
<div class="post-meta" style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(242, 242, 242); border-style: none none solid; border-width: 0px 0px 1px; box-sizing: border-box; color: #888888; font-family: 'Open Sans'; list-style: none; margin-bottom: 10px; margin-top: 7px; outline: none; padding: 0px 0px 5px; text-align: justify;">
<span class="post-comments" style="border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; display: inline-block; list-style: none; margin: 0px 15px 0px 0px; outline: none; padding: 0px;"></span></div>
<div class="post-meta" style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(242, 242, 242); border-style: none none solid; border-width: 0px 0px 1px; box-sizing: border-box; color: #888888; font-family: 'Open Sans'; list-style: none; margin-bottom: 10px; margin-top: 7px; outline: none; padding: 0px 0px 5px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="clear" style="background-color: white; border: 0px none; box-sizing: border-box; clear: both; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">
</div>
<div class="entry" style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; word-wrap: break-word;">
<div style="text-align: center;">
<img height="300" src="http://www.inred.gr/wp-content/uploads/2016/09/kastoriadis.jpg" width="400" /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Τι σημαίνει το γεγονός ότι διερωτώμεθα για τη σχέση μας με την παράδοση;</strong> Ότι κατά κάποιον τρόπο έχουμε βγει απ’ την παράδοση. Αυτό το καταλαβαίνουμε πρώτα-πρώτα εμπειρικά. Οι φυλές και οι λαοί που έχουν μείνει κλεισμένοι μέσα στην παράδοσή τους δεν βλέπουν καν την παράδοση σαν παράδοση: ζουν μέσα σε αυτήν και θεωρούν την παρούσα ζωή τους σαν συνέχεια ενός αμετάβλητου τρόπου ζωής.</span><span id="more-10369" style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"></span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Και μπορούμε να το καταλάβουμε και λογικά:</strong> για να διερωτηθούμε για τη σχέση μας με την παράδοση πρέπει η σχέση αυτή να έχει γίνει, περισσότερο ή λιγότερο προβληματική, πρέπει να έχει δημιουργηθεί μια απόσταση απ’ την παράδοση. Απόσταση δεν σημαίνει απεμπόληση ή λησμονιά.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Σημαίνει και άλλου είδους παρουσία και άλλου είδους σχέση. <strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Μια σύντομη ανασκόπηση της ανθρώπινης ιστορίας μας δείχνει ακριβώς δυο κύριους τύπους σχέσης με την Παράδοση. </strong>Ο πρώτος που ασφαλώς πρέπει να ήταν και μόνος για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια μέχρι την 1η χιλιετία π.χ., είναι ο τύπος των αρχαϊκών (ή πρωτόγονων ή αγρίων) κοινωνιών. Αν στηριχτούμε στη γνώση που έχουμε για τέτοιου τύπου κοινωνίες από την εθνολογία (που τις μελέτησε τους δυο τελευταίους αιώνες), θα συνάγουμε ότι σε αυτές τις κοινωνίες, τρόπος ζωής, έθιμα, οργάνωση, τεχνική, διαβιβάζονται σχεδόν αναλλοίωτα από γενιά σε γενιά. Ανεπαίσθητες αλλοιώσεις βέβαια συνεχώς εμφανίζονται, αλλιώς δεν θα υπήρχε διάκριση ανάμεσα στις διάφορες ηωλιθικές, παλαιολιθικές και νεολιθικές εποχές.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Αλλά οι κοινωνίες αυτές δεν έχουν συνείδηση αυτών των αλλοιώσεων. <strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Πιστεύουν ότι από τότε που υπάρχει η φυλή τους, η ζωή τους και οι νόμοι τους έμειναν οι ίδιοι.</strong> Βέβαια από όσο ξέρουμε, όχι μόνο υπάρχει μια συνείδηση του χρόνου και της διαδοχής των γενεών, αλλά υπάρχει και μια μυθική παράσταση ενός πρώτου χρόνου ή «πρώτης στιγμής», στιγμής δημιουργίας και του κόσμου και της ίδιας της φυλής. Αυτή αποδίδεται σε έναν ή πολλούς θεούς και σε έναν ή πολλούς «ήρωες» ή προγόνους, που έθεσαν μια για πάντα τους νόμους, την τάξη και την οργάνωση του κόσμου και της φυλής. Οι δημιουργοί αυτοί, θείοι ή ανθρώπινοι, έχουν πάντως μια ιερή φύση που φυσικά μεταβιβάζουν και στα δημιουργήματά τους. <strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Από αυτά απορρέει άμεσα ο ιερός χαρακτήρας των θεσμών της φυλής, που κάνει ιερόσυλη και βλάσφημη κάθε ιδέα μεταβολής τους.</strong> Οι θεσμοί, όπως ο τρόπος ζωής, είναι κυριολεκτικά καθιερωμένοι μια για πάντα λόγω της ιερής προέλευσής τους.</span></div>
<img height="357" src="http://www.inred.gr/wp-content/uploads/2016/09/arch-of-titus-menorah.jpg" width="640" /><div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Η κλασσική εβραϊκή παράδοση που κληρονόμησε και ο <strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Χριστιανισμός και το Ισλάμ</strong>, παρ’ όλο που προέρχεται από μια κοινωνία που με κανένα τρόπο δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αρχαϊκή, πρωτόγονη ή άγρια, προσφέρει μια τέλεια εικόνα αυτής της κατάστασης. Ο θεός δημιούργησε τον κόσμο και τους ανθρώπους, διάλεξε ανάμεσα σ’ αυτούς μια φυλή στην οποία μια σειρά από θεόπνευστους «ήρωες» – Αβραάμ, Ισαάκ, Ιακώβ και τελικά Μωυσής παρουσίασαν τους νόμους του Θεού.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Αυτές οι κοινωνίες μπορούν να ονομαστούν ετερόνομες γιατί θεωρούν τους νόμους τους δοσμένους από κάποιον ανώτερο Άλλο και συνεπώς απαγορεύουν στον εαυτό τους οποιαδήποτε μεταβολή αυτών των νόμων.</strong> Από την σκοπιά όπου τοποθετηθήκαμε, η σχέση αυτών των κοινωνιών με την παράδοση μπορεί να ονομαστεί παθητική. Μια ιστορική στροφή, καλύτερα ρήξη, εμφανίζεται με την αρχαία Ελλάδα και ξανά μετά από πολλούς αιώνες στην Δυτική Ευρώπη και στις δυο αυτές περιπτώσεις η σχέση με την παράδοση αλλάζει και μπορεί να ονομαστεί ενεργητική.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Η αλλαγή αυτή είναι φυσικά οργανικά συνδεδεμένη με αυτό που συνιστά την απόλυτη ιστορική ιδιομορφία της αρχαίας Ελλάδας, τη δημιουργία για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία μιας κίνησης προς την αυτονομία, δηλαδή την ελευθερία, σε σχεδόν όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, κατά πρώτο λόγο στην πολιτική με τη δημιουργία της δημοκρατίας και στη σκέψη με τη δημιουργία της φιλοσοφίας και της επιστήμης.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Η δημιουργία αυτή ισοδυναμεί βέβαια με μια ριζική ρήξη με την προηγούμενη κατάσταση πραγμάτων. <strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Η Αθηναϊκή δημοκρατία, στην ουσία της, δεν έχει καμμιά σχέση με τις ομηρικές ή μινωικές ή μυκηναϊκές βασιλείες όπως και η φιλοσοφία αναδύεται ως καταστροφή της μυθικής παράδοσης του κόσμου. </strong>Π.χ. και οι δυο πρώτοι ιστορικοί, ο Εκαταίος και ο Ηρόδοτος αρχίζουν τα συγγράμματά τους και τα δικαιολογούν με την βεβαίωση ότι αυτά που οι Έλληνες διηγούνται για το παρελθόν τους είναι παραμύθια.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Εν τούτοις, αυτά με κανέναν τρόπο δεν σημαίνουν απεμπόληση ή λησμονιά της παράδοσης. Συμβαδίζουν με την διαμόρφωση μιας νέας σχέσης ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν, που μπορεί να τη χαρακτηρίσει κανείς με δυο λέξεις φαινομενικά αντιφατικές, σεβασμός και μεταμόρφωση. Η αντίφαση αίρεται άμα σκεφτούμε ότι σ’ αυτό το πεδίο σεβασμός δεν σημαίνει τυφλή λατρεία και παγωμένη συντήρηση, αλλά αναζωογόνηση του παρελθόντος μέσω της μεταμόρφωσης των στοιχείων του που έτσι γίνονται σημαντικά για το παρόν.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Θα προσπαθήσω να κάνω κατανοητό αυτό που θέλω να πω με παραδείγματα από τον χώρο της τέχνης και ιδιαίτερα αυτού που ονομάζουμε λογοτεχνία.</strong> Ξέρουμε ότι ο Όμηρος έμεινε πάντα ζωντανός στην κλασσική Ελλάδα, τα ομηρικά έπη τα τραγουδούσαν στις γιορτές και τα παιδιά τα μάθαιναν στο σχολείο. Ξέρουμε όμως επίσης ότι μετά τον Ησίοδο και το έπος και το χαρακτηριστικό του μέτρο, το δακτυλικό εξάμετρο, εξαφανίζονται και ότι οι καινούργιοι ποιητές, ο Αρχίλοχος, η Σαπφώ και αυτοί που ακολούθησαν, δημιουργούν νέα μέτρα, νέα θέματα, νέες μορφές ποίησης. Αυτό δεν εμπόδισε τους κλασσικούς φιλόσοφους, Πλάτωνα και Αριστοτέλη, να παραθέτουν τους ομηρικούς στίχους στα φιλοσοφικά τους κείμενα. Αλλά μόνο στην αλεξανδρινή εποχή, εποχή παρακμής, με τα «Αργοναυτικά» του Απολλώνιου του Ρόδιου, εμφανίζεται μια προσπάθεια μίμησης των ομηρικών επών, φυσικά με πολύ μέτρια αποτελέσματα.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px;">
</div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Αλλά το πιο λαμπρό παράδειγμα αυτής της δημιουργικής μεταμόρφωσης της παράδοσης μας το δίνει η Αθηναϊκή τραγωδία και η σχέση της με την άλλη προαιώνια μεγάλη ελληνική δημιουργία, τον μύθο. Όλοι οι λαοί έχουν ωραίους μύθους, αλλά μόνο οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι είναι αληθινοί, μεστοί από ανθρωπολογικά και κοσμολογικά νοήματα, αληθινά που παρουσιάζονται με μυθική μορφή. <strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Είναι φυσικά αδύνατο να ξέρουμε ως ποιο βαθμό αυτό το νόημα των μύθων σε όλη του την έκταση και την ένταση μπορούσαν να το αφομοιώσουν και να το οικειοποιηθούν οι Έλληνες, ας πούμε του 6ου π.χ. αιώνα.</strong></span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Λογικό είναι να υποθέσουμε ότι τουλάχιστον ασυνείδητα και υπόγεια τους άγγιξε, αλλιώς και οι μύθοι ως μύθοι δεν θα είχαν διασωθεί. Ταυτόχρονα βλέπουμε τους ποιητές να τροποποιούν και να πλουτίζουν την πλοκή των μύθων. Αναμφισβήτητη ένδειξη μας δίνει στην ποιητική του ο Αριστοτέλης, λέγοντας ότι η σημαντικότερη αρετή του τραγικού ποιητή είναι η μυθοσκοπία.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Από αυτή τη σκοπιά, τη δημιουργία μιας καινούργιας σχέσης με την παράδοση, ο μόνος αληθινός κληρονόμος της αρχαίας Ελλάδας είναι η Δυτική Ευρώπη</strong>. Χωρίς να μακρηγορήσω, θα υπενθυμίσω πόσο ο δυτικοευρωπαϊκός πολιτισμός, από τον 11ο αιώνα και πέρα, και υπήρξε επαναστατικά δημιουργός και διατήρησε μια γνήσια σχέση με την παράδοση που είχε πίσω του, είτε λαϊκή, είτε «καλλιεργημένη».</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Η παράδοση αυτή περιλαμβάνει βέβαια κατά πρώτο λόγο τη χριστιανική κληρονομιά και αργότερα την ελληνορωμαϊκή κληρονομιά. Και σ’ αυτήν την περίπτωση, μιλώντας πολύ σύντομα, θα πάρω για παράδειγμα την καταπληκτική εξέλιξη της δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής που αρχίζει με μια εκκλησιαστική εικονογραφία, παραφυάδα της βυζαντινής και από τον Giotto και μετά παρουσιάζει μια ακατάπαυστη δημιουργική ανανέωση που όμως είναι ταυτόχρονα μια αδιάκοπη οργανική συνέχεια ως το 1950. Το ίδιο ισχύει και για την μουσική που βγαίνει και από την εκκλησιαστική ρίζα του γρηγοριανού άσματος και από την φολκλορική ρίζα λαϊκών μελωδών, ρυθμών και τρόπων. Η<strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"> βαθιά σχέση μεγάλων μουσικών δημιουργών, όπως οι κλασσικοί Γερμανοί, ο Chpin, o Musorsgy, o Albeniz, μ’ αυτές τις ρίζες αλλά και η ικανότητά τους να μετουσιώνουν επαναστατικά τα στοιχεία της παράδοσης που χρησιμοποιούν είναι προφανείς.</strong> Το πιο έντονο παράδειγμα αυτής της σχέσης προσφέρει ίσως η δυτικοευρωπαϊκή φιλοσοφία η οποία, μέσα από τις συνεχείς τομές στην ιστορία της σκέψης που παρουσιάζει, εξελίσσεται πάνω σε ρητή αναφορά με την παράδοση της φιλοσοφικής θεολογίας του μεσαίωνα και της κλασσικής ελληνικής φιλοσοφίας.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Η περίπτωση της Δυτικής Ευρώπης παίρνει για μας όλο το τραγικό της βάρος, αν την αντιπαραθέσουμε μ’ αυτά που έγιναν ή δεν έγιναν στο ανατολικό μέρος της άλλοτε Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, στο Βυζάντιο</strong>. Παρά το ότι το Βυζάντιο δεν υποχρεώθηκε να διασχίσει την περίοδο καθαρής βαρβαρότητας που υπέστη η Δυτική Ευρώπη από τον 5ο ως τον 11ο αιώνα, ο πολιτισμός του μας δίνει στις μεγάλες του γραμμές μια στατική εικόνα απολιθωμένων μορφών. Η σχέση με την παράδοση εδώ είναι στείρα, μιμητική και επαναληπτική.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Η ζωγραφική γίνεται μια εικονογραφία που πολύ γρήγορα φτάνει σε τυποποιημένες μορφές τις οποίες μετά απλώς επαναλαμβάνει μιμούμενη τον εαυτό της. Το ίδιο ισχύει και για την αρχιτεκτονική. Η τέχνη του λόγου μένει μια ισχνή και ανιαρή απομίμηση των αρχαίων προτύπων. Έξω από τη λαϊκή μουσική, που γι’ αυτή την περίοδο ελάχιστα ξέρουμε, η μουσική καθηλώνεται στο μονωδικό εκκλησιαστικό άσμα.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Δυο παραδείγματα μπορούν να συνοψίσουν τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή πολιτισμική κατάσταση.</strong> Οι Βυζαντινοί κληρονόμησαν ό,τι περίπου σώζεται και σήμερα από την αρχαία ελληνική γραμματεία. Απ’ αυτούς την παίρνουν και την μεταφράζουν οι Άραβες και αργότερα οι Δυτικοευρωπαίοι. Οι Άραβες, όχι μόνο σχολιάζουν τον Πλάτωνα και ιδίως τον Αριστοτέλη, αλλά μέσα απ’ αυτή την επαφή γεννούν τουλάχιστον δύο σημαντικούς φιλοσόφους, τον Αβικένα και τον Αβερρόη. Για τους Δυτικοευρωπαίους, η «ανακάλυψη» των αρχαίων ελληνικών κειμένων δημιουργεί έναν εκρηκτικό συγκλονισμό που βρίσκει το πρώτο του κορύφωμα στην Αναγέννηση, αλλά που οι δονήσεις του δεν σταματούν, περιοδικά διαπιστώνεται κάτι σαν επιστροφή στους Έλληνες.<strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"> Τώρα τι κάνουν οι Βυζαντινοί; Απλώς αντιγράφουν τα αρχαία χειρόγραφα και τους σχολιαστές τους και κάπου κάπου προσθέτουν και κανένα σχόλιο.</strong> Το άλλο παράδειγμα είναι ο Γκρέκο. Παινευόμαστε και ξιπαζόμαστε με τον Γκρέκο χωρίς να καταλαβαίνουμε τι σημαίνει η περίπτωσή του. Ο Γκρέκο είναι βέβαια βαθειά ριζωμένος στην χριστιανική παράδοση και ξεκινάει από βυζαντινούς τύπους. Αλλά το πέρασμά του από τη Βενετία και η εγκατάστασή του στην Ισπανία τον αλλάζουν ριζικά. Η ζωγραφική του σαφώς μαρτυράει την προέλευσή του πχ σε παραλλαγές χρωματικής ή στην περίφημη επιμήκυνση των προσώπων και των σωμάτων. Αλλά τα αριστουργήματα της ισπανικής εποχής «Η ταφή του κόμητος Οργκάθ», «Οι απόψεις του Τολέδου», «Η κυρία με τη γούνα» είναι αδύνατα και αδιανόητα στο Βυζάντιο ή στη Κρήτη του 17ου αιώνα.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px;">
<img alt="el-greco" class="aligncenter size-full wp-image-10374 tie-appear" height="956" sizes="(max-width: 1200px) 100vw, 1200px" src="http://www.inred.gr/wp-content/uploads/2016/09/El-Greco.jpg" srcset="http://www.inred.gr/wp-content/uploads/2016/09/El-Greco.jpg 1200w, http://www.inred.gr/wp-content/uploads/2016/09/El-Greco-251x200.jpg 251w, http://www.inred.gr/wp-content/uploads/2016/09/El-Greco-1024x816.jpg 1024w" style="border: 0px none; box-sizing: border-box; clear: both; display: block; height: auto; list-style: none; margin: 5px auto; max-width: 100%; opacity: 1; outline: none; padding: 0px; text-align: justify; transition: all 0.4s ease-in-out; vertical-align: middle;" width="1200" /></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Οι σημερινοί Βυζαντινοκάπηλοί μας δεν στέκονται μια στιγμή να αναρωτηθούν γιατί ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος έπρεπε να εγκατασταθεί στην Ισπανία και να γίνει El Greco;</strong> Το Βυζάντιο και η εποχή της Τουρκοκρατίας μας προσφέρουν το παράδειγμα ενός μεταελληνικού πολιτισμού που έχει κάποια γνώση της αρχαιότητας σε σχέση με αυτήν, αλλά που μένει καθηλωμένη σε μια μιμητική, εξωτερική και άγονη σχέση με την Παράδοση.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Τέλος, έρχομαι στο σύγχρονο ελληνικό δράμα.</strong> Τα κεντρικά στοιχεία του ελληνικού δράματος είναι, από τη μια μεριά, η τριπλή αναφορά που περιέχει για μας η Παράδοση: Αναφορά στους αρχαίους Έλληνες, αναφορά στο Βυζάντιο, αναφορά στη λαϊκή ζωή και κουλτούρα, όπως αυτή δημιουργήθηκε στους τελευταίους αιώνες του Βυζαντίου και κάτω από την Τουρκοκρατία. Από την άλλη μεριά, η αντιφατική και, θα μπορούσε να πει κανείς, ψυχοπαθολογική σχέση μας με τον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό, που περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι ο πολιτισμός αυτός έχει μπει εδώ και δεκαετίες σε μια φάση έντονης κρίσης και υποβόσκουσας αποσύνθεσης.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Η διπλή και ταυτόχρονη αναφορά στην αρχαία Ελλάδα και στο Βυζάντιο, που αποτέλεσε το επίσημο «πιστεύω» του νεοελληνικού κράτους και του πολιτιστικού κατεστημένου της χώρας οδήγησε και οδηγεί σε αδιέξοδο, κατά πρώτο και κύριο λόγο διότι οι δυο αυθεντίες που επικαλείται βρίσκονται σε διαμετρική αντίθεση μεταξύ τους. <strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός </strong>είναι πολιτισμός ελευθερίας και αυτονομίας, που εκφράζεται στο πολιτικό επίπεδο στην πολιτεία ελεύθερων πολιτών που συλλογικά αυτοκυβερνώνται και στο πνευματικό επίπεδο με την ακατάπαυστη επαναστατική ανανέωση και αναζήτηση.<strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"> Ο βυζαντινός πολιτισμός</strong> είναι πολιτισμός θεοκρατικής ετερονομίας, αυτοκρατορικού αυταρχισμού και πνευματικού δογματισμού. Στο Βυζάντιο δεν υπάρχουν πολίτες, αλλά υπήκοοι του αυτοκράτορα, ούτε στοχαστές, μόνο σχολιαστές ιερών κειμένων.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Η προσπάθεια συνδυασμού και συμφιλίωσής τους δεν μπορούσε παρά να νεκρώσει κάθε δημιουργική προσπάθεια και να οδηγήσει σε ένα στείρο σχολαστικισμό, όπως αυτός που χαρακτήριζε το πνευματικό κατεστημένο της χώρας επί ενάμισι σχεδόν αιώνα μετά την ανεξαρτησία και που επαναλάμβανε τα χειρότερα μιμητικά στοιχεία του Βυζαντίου. <strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Καθ’ όσο ξέρω, είμαστε ο μόνος λαός με μεγάλο πολιτιστικό παρελθόν που πρόσφερε στον κόσμο το γελοίο και θλιβερό θέαμα προσπάθειας τεχνητής επαναφοράς της γλώσσας που μιλιόταν πριν από 25 αιώνες.</strong></span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Ούτε οι Ιταλοί προσπάθησαν να ξαναζωντανέψουν τα λατινικά, ούτε οι Ινδοί τα σανσκριτικά.</strong> Και είναι εξίσου χαρακτηριστικό ότι ενώ η Δυτική Ευρώπη, στους δυο περασμένους αιώνες γέννησε δεκάδες λαμπρούς ελληνιστές, μόνο τρία ονόματα έχουμε που μπορούν να σταθούν αχνά στο ίδιο επίπεδο με αυτούς: Τον <b>Κοραή, τον Βερναρδάκη και τον Συκουτρή </b>– τον οποίο Συκουτρή οδήγησε χαρακτηριστικά σε αυτοκτονία ο φθόνος και το μίσος των κηφήνων του εν Αθήνησι Πανεπιστημίου.</span></div>
<figure class="wp-caption aligncenter" id="attachment_10370" style="border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; clear: both; list-style: none; margin: 0px auto 5px; max-width: 100%; outline: none; padding: 0px; width: 1200px;"><div style="text-align: center;">
<img height="277" src="http://www.inred.gr/wp-content/uploads/2016/09/sikourtis.jpg" width="400" /></div>
<figcaption class="wp-caption-text" style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; font-style: italic; line-height: 18px; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; text-align: center;"><span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><span style="border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Ιωάννης Συκουτρής</span></span></figcaption><figcaption class="wp-caption-text" style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; font-style: italic; line-height: 18px; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><br /></span></strong></figcaption></figure><div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;"><strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Περηφανευόμαστε ότι είμαστε απόγονοι των αρχαίων, αλλά για να μάθουμε τι έλεγαν και τι ήταν οι αρχαίοι πρέπει να προσφύγουμε σε ξένες εκδόσεις και σε ξένες μελέτες.</strong> Αυτή η ίδια στάση έκανε ασφαλώς επίσης αδύνατη τη γονιμοποίηση της λαϊκής παράδοσης και τη μεταφορά της στο χώρο της έντεχνης παιδείας, με εμφατική εξαίρεση την ποίηση. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ο τεράστιος μουσικός πλούτος της λαϊκής μουσικής σε μελωδίες, ρυθμούς, κλίμακες και όργανα έμεινε νεκρός στα χέρια των νεοελλήνων συνθετών, όπως έμεινε άχρηστος και ο αρχιτεκτονικός και διακοσμητικός πλούτος της λαϊκής παράδοσης.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Τέλος, αυτή η αναφορά στα δύο μεγάλα παρελθόντα, με τον αποστειρωτικό τρόπο που ετέθη, είναι στη ρίζα της σχιζοφρενικής μας σχέσης με το δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό, του συνδυασμού ενός κακομοιριασμένου αισθήματος κατωτερότητας και μιας ψωροπερήφανης και αστήρικτης αυθάδειας. Έτσι παίρνουμε από τους ξένους τις BMW, τις τηλεοράσεις, τα κατεψυγμένα, κλπ, κλπ, χωρίς να μιλήσω για τα πακέτα Ντελόρ και τους βρίζουμε για την υποδούλωσή τους στην τεχνική και στον ορθολογισμό τους. Πράγματα που η Δύση βέβαια δεν περίμενε τους νεοφώτιστους ελληνορθόδοξους για να τα κριτικάρει και να τα καταγγείλει η ίδια και που δεν απαλείφονται με μια ετήσια εκδρομή στο Άγιο Όρος.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Φαντάζομαι ότι δεν περιμένετε από μένα να δώσω συνταγές για το πώς θα μπορούσαμε να υπερβούμε αυτή τη δραματική βουβαμάρα που πολιτισμικά μας χαρακτηρίζει σήμερα. Για ένα πράγμα είμαι βέβαιος: αυτό που από την ελληνική ιστορία διαδόθηκε, γονιμοποίησε τον κόσμο και παραμένει σημείο αναφοράς και πηγή έμπνευσης είναι η αρχαία ελληνική δημιουργία και η ανάδυση μέσα από αυτήν των ιδεών της αυτονομίας και της ελευθερίας.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Αν η Δυτική Ευρώπη μπόρεσε, με τη σειρά της, να μεγαλουργήσει κι αυτή επί δέκα σχεδόν αιώνες, είναι και διότι μπόρεσε να συγκροτήσει μέσα από τις δυο Αναγεννήσεις, την κλασσική εποχή, το Διαφωτισμό και τις μετέπειτα εξελίξεις, μια σχέση δημιουργικού διαλόγου κι όχι μιμητικής επανάληψης με τα αρχαία ελληνικά σπέρματα. <strong style="border: 0px none; box-sizing: border-box; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Για μας σήμερα, αν είμαστε ικανοί να τον συγκροτήσουμε, ένας τέτοιος διάλογος που προϋποθέτει και τη βαθιά γνώση και το σεβασμό της λαϊκής μας παράδοσης δεν μπορεί παρά να είναι διπλός: και με τους αρχαίους και με την τεράστια πολιτιστική κληρονομιά της Δυτικής Ευρώπης.</strong> Όπως το ανέφερα ήδη, και αυτός ο δυτικός πολιτισμός περνάει σήμερα μια βαθιά κρίση που δεν ξέρουμε αν και πότε θα μπορέσουν οι δυτικοί λαοί να την ξεπεράσουν.</span></div>
<div style="background-color: white; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px none; box-sizing: border-box; color: #333333; font-family: 'Open Sans'; font-size: 14px; line-height: 22px; list-style: none; margin-bottom: 20px; outline: none; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="border: 0px none; box-sizing: border-box; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; list-style: none; margin: 0px; outline: none; padding: 0px;">Είτε το θέλουμε είτε δεν το θέλουμε, στο ίδιο καράβι είμαστε μπαρκαρισμένοι κι εμείς και δεν εννοώ τις οικονομικές και διπλωματικές διασυνδέσεις. Αν μπορέσουμε να αφομοιώσουμε δημιουργικά τον απέραντο πολιτισμικό πλούτο που δημιούργησε η Δύση -και που περιέχει έστω και ανεπαρκώς την αρχαία ελληνική αναφορά-θα μπορέσουμε ίσως να μιλήσουμε μια πραγματικά δική μας γλώσσα και να παίξουμε την παρτίδα μας σε μια νέα πολιτιστική συμφωνία. Αλλιώς θα εξακολουθήσουμε να βράζουμε στο ζουμί μας και να καλλιεργούμε την περιθωριακή μας ασημαντότητα.</span></div>
<a href="http://www.inred.gr/o-mithos-tis-paradosis/">http://www.inred.gr/o-mithos-tis-paradosis/</a><br />_______________<br /><a href="http://inred.gr/">inred.gr</a></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-11174445425330644472016-08-01T01:01:00.002-07:002016-08-01T01:02:49.415-07:00Κορνήλιος Καστοριάδης - “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<u>ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ // ΚΕΙΜΕΝΑ</u></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<img height="203" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjGadrX46nqeuvYQxIpkbbyQADu7M6yDlsselnstrXWxdKA31OjwvjHvg5NVThslwx9lPV3M0zLFgEuniEwv-NUKyjgyz36gXzlNAgsSgwNixbRFVxRTU5mr-UXZJIzOEoicO3gExUX4RHALXnvz5kW_Xcuwuxq4oHAdP1ik3_sRZQWlytOXXX-AVb70CmrffI=" style="text-align: start;" width="320" /></div>
<span style="color: #cc0000; font-size: x-large;"><b>Τ</b></span>ο εν λόγω απόσπασμα είναι μέρος της μεγάλης συνέντευξης “Είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας”, την οποία μου είχε παραχωρήσει ο Καστοριάδης και περιλαμβάνεται στο βιβλίο μου, σελ. 13-38, με τίτλο “Του Κορνήλιου Καστοριάδη” Τέτα Παπαδοπούλου<span style="background-color: white; color: #545454; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: x-small; line-height: 18.2px;"> </span>(εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2000). Η συνέντευξη είχε αρχικά δημοσιευτεί στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία σε δύο μέρη ακριβώς λόγω του μεγάλου μήκους της (20 και 27.3.1994).<br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Ακολουθεί το απόσπασμα αυτούσιο. Πρόκειται για μιαν ενότητα όπου ο Καστοριάδης σχολιάζει την ελληνική κατάσταση. Και, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, οι παρατηρήσεις του παραμένουν επίκαιρες.</b><br />
<b style="background-color: white; text-align: justify;"><br /></b>
<div style="text-align: center;">
<b style="background-color: white; text-align: justify;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRLk1-mAu02DqmhCQ_NTbQtLiArCJJa-KHyfX7uK2NbKNSGBVxBkY7kyq5GFwm6N2zJhdd3f9Mcu-8yEFFg2kY8T0o190Uooa94yFiLR1tkULCf03xe0-To5Ez0PWZu93V24FKTtZqFuRb/s1600/679756vtql6ozj6a.gif" imageanchor="1" style="font-weight: normal; margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRLk1-mAu02DqmhCQ_NTbQtLiArCJJa-KHyfX7uK2NbKNSGBVxBkY7kyq5GFwm6N2zJhdd3f9Mcu-8yEFFg2kY8T0o190Uooa94yFiLR1tkULCf03xe0-To5Ez0PWZu93V24FKTtZqFuRb/s1600/679756vtql6ozj6a.gif" /></a></b></div>
<b style="background-color: white; text-align: justify;"></b><br />
<div style="text-align: center;">
<b style="background-color: white; text-align: justify;"><span style="font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px;"><br /></span></b></div>
<b style="background-color: white; text-align: justify;">
<span style="font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px;">Κύριε Καστοριάδη, συχνά λέγεται ότι η Ελλάδα είναι “προβληματική”, ότι στην Ελλάδα “όλα γίνονται στον αέρα”, “χωρίς προγραμματισμό”, “χωρίς βάρος”. Με τέτοιες διαπιστώσεις συμφωνούν πολλοί. Αλλά όμως περιορίζονται συνήθως μόνον στις διαπιστώσεις… Γνωρίζω ότι η ελληνική κατάσταση σας απασχολεί βαθειά. Ποια είναι η δική σας ερμηνεία για όσα συμβαίνουν; Γιατί συμβαίνουν έτσι τα πράγματα στην Ελλάδα; Ποιες είναι οι βαθύτερες αιτίες;</span></b><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Πρώτον, δεν ξέρω. Δεύτερον, στο μέτρο που μπορώ να ξέρω κάτι, είναι ότι η πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.Χ.</span><br />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;"><br />Νομίζω ότι θα ενοχλήσει πολύ αυτή η διατύπωσή σας.</b><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Ε, τι να κάνουμε… Μιλώ για την πραγματική πολιτική ζωή του λαού ως αυτόνομου παράγοντα. Δεν μιλώ για μάχες, για αυτοκράτορες, για Μεγάλους Αλεξάνδρους και για Βασιλείους Βουλγαροκτόνους. Μετά τον 5ο π.Χ. αιώνα και την αυτοκυβέρνηση του λαού στις δημοκρατικές πόλεις -και πάντως, μετά τον περίεργο 4ο π.Χ. αιώνα- η ελληνική ελευθερία πεθαίνει. Οι ελληνικές πόλεις γίνονται υποχείριες των βασιλέων της Μακεδονίας. Βεβαίως, ο Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του παίζουν έναν κοσμοϊστορικό ρόλο. Κατακτούν την Ασία και την Αίγυπτο. Διαδίδουν την ελληνική γλώσσα και παιδεία. Αλλά πολιτική ζωή, πλέον, δεν υπάρχει. Τα βασίλεια των διαδόχων του Αλεξάνδρου, ως πολιτική συγκρότηση, είναι ασιατικές μοναρχίες. Εξ άλλου, καθώς ξέρουμε, ο ίδιος ο Αλέξανδρος αντιμετώπισε στασιασμό από μέρους των Ελλήνων που είχε πάρει μαζί του, διότι ήθελε να τους υποχρεώσει να γονυπετούν μπροστά του, όπως έκαναν οι Πέρσες μπροστά στον Μεγάλο Βασιλέα -πράγμα ανθελληνικότατο. Σε όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής εποχής οι ελληνικές πόλεις, με λίγες περιθωριακές και παροδικές εξαιρέσεις, αποτελούν παιχνίδια στα χέρια των ελληνιστικών δυναστειών. Ακολουθεί η ρωμαϊκή κατάκτηση, κάτω από την οποία οι ελληνικές πόλεις έχουν μόνον “κοινοτική ζωή”. Κατόπιν, έρχεται η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το Βυζάντιο είναι μια ανατολική, θεοκρατική μοναρχία. Στο Βυζάντιο η πολιτική ζωή περιορίζεται στις ίντριγκες της Κωνσταντινούπολης, του αυτοκράτορα, των “δυνατών” και των ευνούχων της αυλής. Και βεβαίως, τα σχολικά μας βιβλία δεν αναφέρουν ότι στη βυζαντινή αυλή υπήρχαν ευνούχοι, όπως υπήρχαν σε αυτήν του Πεκίνου…</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Ολα αυτά, όμως, αφορούν ένα πολύ μακρινό ιστορικό παρελθόν. Η Ελλάδα ως σύγχρονο νεοελληνικό κράτος έχει, ήδη, ιστορία εκατόν εβδομήντα ετών. Θα θέλατε να επικεντρώσετε σε αυτήν την περίοδο;</b><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Μα, αυτή η περίοδος είναι ακατανόητη χωρίς τους 21 αιώνες ανελευθερίας που προηγήθηκαν. Λοιπόν, μετά το Βυζάντιο έρχεται η τουρκοκρατία. Μην ανησυχείτε, δεν θα μπω σε λεπτομέρειες της ιστορίας της τουρκοκρατίας. Θα αναφέρω μόνον ότι επί τουρκοκρατίας όση εξουσία δεν ασκείται απ' ευθείας από τους Τούρκους, ασκείται από τους κοτζαμπάσηδες (τους εντολοδόχους των Τούρκων), οι οποίοι κρατούν τους χωριάτες υποχείριους. Συνεπώς, ούτε σ' αυτήν την περίοδο μπορούμε να μιλήσουμε για πολιτική ζωή. Οταν αρχίζει η Επανάσταση του 1821, διαπιστώνουμε από τη μια μεριά τον ηρωισμό του λαού και από την άλλη, σχεδόν αμέσως, την τεράστια αδυναμία να συγκροτηθεί μια πολιτική κοινωνία. Την επομένη της πτώσης της Τριπολιτσάς αρχίζουν οι εμφύλιοι πόλεμοι.</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Πού οφείλεται αυτή η “τεράστια αδυναμία να συγκροτηθεί μια πολιτική κοινωνία”; Ποιοί είναι οι λόγοι;</b><br />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Ουδείς μπορεί να δώσει απάντηση στην ερώτησή σας “για ποιον λόγο, κάποιος, σε μιαν ορισμένη στιγμή, δεν δημιούργησε κάτι”. Η συγκρότηση ενός λαού σε πολιτική κοινωνία δεν είναι δεδομένη, δεν είναι κάτι που χαρίζεται, αλλά κάτι το οποίο δημιουργείται. Μπορούμε απλώς να διαπιστώσουμε ότι, όταν απουσιάζει μια τέτοια δημιουργία, τότε, τα χαρακτηριστικά της προηγούμενης κατάστασης διατηρούνται ή αλλάζουν μόνο μορφή.</span><br />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;"><br />Και ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτά στην ελληνική περίπτωση;</b><br />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Ορισμένα τα εντοπίζουμε, ήδη, στους εμφυλίους πολέμους της Επανάστασης του 1821. Βλέπουμε, π.χ. ότι η νομιμοφροσύνη και η αλληλεγγύη έχουν τοπικό ή τοπικιστικό χαρακτήρα, ισχυρότερο συχνά από τον εθνικό. Βλέπουμε, επίσης, ότι οι πολιτικές κατατάξεις και διαιρέσεις είναι συχνά σχετικές με τα πρόσωπα των “αρχηγών” και όχι με ιδέες, με προγράμματα, ούτε καν με “ταξικά” συμφέροντα. Ενα ακόμη χαρακτηριστικό είναι η στάση απέναντι στην εξουσία… Στην Ελλάδα, μέχρι και σήμερα, το κράτος εξακολουθεί να παίζει τον ρόλο του ντοβλετιού, δηλαδή μιας Αρχής ξένης και μακρινής, απέναντι στην οποία είμαστε ραγιάδες και όχι πολίτες. Δεν υπάρχει κράτος νόμου και κράτος δικαίου, ούτε απρόσωπη διοίκηση που έχει μπροστά της κυρίαρχους πολίτες. Το αποτέλεσμα είναι η φαυλοκρατία ως μόνιμο χαρακτηριστικό. Η φαυλοκρατία συνεχίζει την αιωνόβια παράδοση της αυθαιρεσίας των κυρίαρχων και των “δυνατών”: ελληνιστικοί ηγεμόνες, Ρωμαίοι ανθύπατοι, Βυζαντινοί αυτοκράτορες, Τούρκοι πασάδες, κοτζαμπάσηδες, Μαυρομιχάληδες, Κωλέττης, Δηλιγιάννης.</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Εξαιρέσεις δεν βλέπετε να υπάρχουν; Εξαιρέσεις εντοπισμένες κυρίως στον 19ο και στον 20ό αιώνα;</b><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Ε, υπάρχουν δυο-τρεις εξαιρέσεις: ο Τρικούπης, ο Κουμουνδούρος, το βενιζελικό κίνημα στην πρώτη περίοδο του. Αλλά τα όποια αποτελέσματά τους καταστράφηκαν από τη δικτατορία του Μεταξά, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τον ρόλο του παλατιού, τη δικτατορία της 21ης Απριλίου, την πασοκοκρατία. Στο μεταξύ, μεσολάβησε ο σταλινισμός που κατόρθωσε να διαφθείρει και να καταστρέψει αυτό που πήγαινε να δημιουργηθεί ως εργατικό και λαϊκό κίνημα στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα τα πληρώνουμε ακόμη. Μου ζητάτε να σας εξηγήσω… Μπορείτε να μου εξηγήσετε εσείς, γιατί οι Έλληνες, που σκοτώνονταν εννέα χρόνια για να απελευθερωθούν από τους Τούρκους, θέλησαν αμέσως μετά έναν βασιλιά; Και γιατί, αφού έδιωξαν τον Όθωνα, έφεραν τον Γεώργιο; Και γιατί μετά ζητούσαν “ελιά, ελιά και Κώτσο βασιλιά”;</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Μα, οι δικές σας απαντήσεις ενδιαφέρουν. Ιδίως μάλιστα όταν αφορούν ερωτήματα που εσείς θέτετε. Θα θέλατε, λοιπόν, να διατυπώσετε τις απόψεις σας;</b><br />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Σύμφωνα με την παραδοσιακή “αριστερή” άποψη, όλα αυτά τα επέβαλαν η Δεξιά, οι κυρίαρχες τάξεις και η μαύρη αντίδραση. Μπορούμε όμως να πούμε ότι όλα αυτά τα επέβαλαν στον ελληνικό λαό ερήμην του ελληνικού λαού; Μπορούμε να πούμε ότι ο ελληνικός λαός δεν καταλάβαινε τι έκανε; Δεν ήξερε τι ήθελε, τι ψήφιζε, τι ανεχόταν; Σε μιαν τέτοια περίπτωση αυτός ο λαός θα ήταν ένα νήπιο. Εάν όμως ο λαός είναι νήπιο, τότε ας μη μιλάμε για δημοκρατία. Εάν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα. Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός -όπως και κάθε λαός- είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται σήμερα.</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Πώς την εννοείτε αυτήν την ευθύνη;</b><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Δεν δικάζουμε κανέναν. Μιλάμε για ιστορική και πολιτική ευθύνη. Ο ελληνικός λαός δεν μπόρεσε έως τώρα να δημιουργήσει μια στοιχειώδη πολιτική κοινωνία. Μια πολιτική κοινωνία, στην οποία, ως ένα μίνιμουμ, να θεσμισθούν και να κατοχυρωθούν στην πράξη τα δημοκρατικά δικαιώματα τόσο των ατόμων όσο και των συλλογικοτήτων.</span><br />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;"><br />Θέλετε να πείτε ότι -αντιθέτως- σε άλλες χώρες, στη Δυτική Ευρώπη…</b><br />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Εκεί, αυτό έγινε! Ο μακαρίτης ο Γιώργος Καρτάλης έλεγε κάνοντάς μου καζούρα στο Παρίσι το 1956: “Κορνήλιε, ξεχνάς ότι στην Ελλάδα δεν έγινε Γαλλική Επανάσταση”. Πράγματι, στην Ελλάδα δεν έχει υπάρξει εποχή που ο λαός να έχει επιβάλει, έστω και στοιχειωδώς, τα δικαιώματά του. Και η ευθύνη, για την οποία μίλησα προηγουμένως, εκφράζεται με την ανευθυνότητα της παροιμιώδους φράσης: “Εγώ θα διορθώσω το ρωμέικο;”. Ναι, κύριε, εσύ θα το διορθώσεις το ρωμέικο, στον χώρο και στον τομέα όπου βρίσκεσαι.</span><br />
<b style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;"><br />Αισθάνεστε ότι έχετε ή είχατε ανοικτούς λογαριασμούς με την Ελλάδα;</b><br />
<br style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: "noto serif" , "helvetica" , "arial" , "verdana" , "trebuchet" , sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Οι λογαριασμοί που έχει κανείς με τον τόπο που γεννήθηκε, που μεγάλωσε, που τη γλώσσα του μιλάει, δεν κλείνουν ποτέ. Ξέρω ότι χρωστάω στην Ελλάδα ένα μεγάλο μέρος από αυτό που είμαι. Και πάντα πονάω απεριόριστα και τον τόπο και τον λαό –και είμαι ιδιαίτερα ευαίσθητος απέναντί τους. Οταν ένας Δανός ή ένας Ολλανδός πει μια ανοησία ή κάνει μια χυδαιότητα, γελάω ή σηκώνω τους ώμους μου. Αν όμως την πει ή την κάνει ένας Ελληνας, τότε γίνομαι έξω φρενών. Είναι ένα διασκεδαστικό υπόλοιπο εθνικισμού…</span><br />
<br />
<a href="http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.article&id=2090" style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify; text-decoration: none;" target="_blank" title=""><br /></a>
<div id="stcpDiv" style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; left: -1988px; position: absolute; text-align: justify; top: -1999px;">
<a href="https://www.blogger.com/null">http://www.athensvoice.gr/article/city-news-voices/%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%85%CE%BE%CE%B7/%CE%BA%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82-%C2%AB%CE%B5%CE%AF...#sthash.QlurHTe5.dpuf</a></div>
<a href="https://www.blogger.com/null" style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">toportal.gr</a><br />
<a href="https://www.blogger.com/null" style="background-color: white; font-family: 'Noto Serif', Helvetica, Arial, Verdana, Trebuchet, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;"><br /></a>
<br />
<h3 class="r" style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 18px; font-weight: normal; margin: 0px; overflow: hidden; padding: 0px; text-overflow: ellipsis; white-space: nowrap;">
<a href="https://keimena11.files.wordpress.com/2011/02/cebaceb1cf83cf84cebfcf81ceb9ceb1ceb4ceb7cf83-ceb5ceb9cebcceb1cf83cf84ceb5-cf85cf80ceb5cf85ceb8cf85cebdcebfceb9-ceb3ceb9ceb1-cf84ceb7.pdf" style="color: #660099; cursor: pointer; text-decoration: none;">Untitled</a></h3>
<div class="s" style="background-color: white; color: #545454; font-family: arial, sans-serif; font-size: small; line-height: 18px; max-width: 48em;">
<div class="f kv _SWb" style="color: grey; height: 17px; line-height: 16px; white-space: nowrap;">
<cite class="_Rm" style="color: #006621; font-size: 14px; font-style: normal;">https://keimena11.files.wordpress.com/.../cebaceb1cf83cf84cebfcf81ceb9ceb1ceb4ce...</cite><br />
<div class="action-menu ab_ctl" style="-webkit-user-select: none; display: inline; margin: 0px 3px; position: relative; vertical-align: middle;">
<a aria-expanded="false" aria-haspopup="true" aria-label="Λεπτομέρειες αποτελεσμάτων" class="_Fmb ab_button" data-ved="0ahUKEwif2ee135_OAhWjApoKHX9FBUMQ7B0IHTAA" href="https://www.google.gr/search?rlz=1C1SKPC_elGR390GR385&q=%E2%80%9C%CE%A4%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%E2%80%9D+%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CF%8C%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82+%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B9%CF%82%2C+%CE%91%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1+2000&oq=%E2%80%9C%CE%A4%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%E2%80%9D+%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CF%8C%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82+%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B9%CF%82%2C+%CE%91%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1+2000&gs_l=serp.12...28000.28000.0.30257.1.1.0.0.0.0.390.390.3-1.1.0....0...1c.1.64.serp..0.0.0.jCn2EwIV-SY#" id="am-b0" jsaction="m.tdd;keydown:m.hbke;keypress:m.mskpe" role="button" style="-webkit-user-select: none; background-image: none; border-radius: 0px; border: 0px; box-shadow: 0px 0px 0px 0px; color: grey; cursor: default; display: inline-block; filter: none; font-size: 11px; font-weight: bold; height: 12px; line-height: 27px; margin: 0px; min-width: 0px; padding: 0px; text-align: center; text-decoration: none; transition: none; width: 13px;"><span class="mn-dwn-arw" style="border-color: rgb(0, 102, 33) transparent; border-style: solid; border-width: 5px 4px 0px !important; height: 0px; left: 0px; margin-left: 3px; margin-top: -4px; position: absolute; top: 8px; width: 0px;"></span></a><br />
<div class="action-menu-panel ab_dropdown" data-ved="0ahUKEwif2ee135_OAhWjApoKHX9FBUMQqR8IHjAA" jsaction="keydown:m.hdke;mouseover:m.hdhne;mouseout:m.hdhue" role="menu" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 1px solid rgba(0, 0, 0, 0.2); box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.2) 0px 2px 4px; font-size: 13px; left: 0px; padding: 0px; position: absolute; right: auto; top: 12px; transition: opacity 0.218s; visibility: hidden; z-index: 3;" tabindex="-1">
<ol style="border: 0px; margin: 0px; padding: 0px;">
<li class="action-menu-item ab_dropdownitem" role="menuitem" style="-webkit-user-select: none; border: 0px; cursor: pointer; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px;"><a class="fl" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:QtgUW3qy25sJ:https://keimena11.files.wordpress.com/2011/02/cebaceb1cf83cf84cebfcf81ceb9ceb1ceb4ceb7cf83-ceb5ceb9cebcceb1cf83cf84ceb5-cf85cf80ceb5cf85ceb8cf85cebdcebfceb9-ceb3ceb9ceb1-cf84ceb7.pdf+&cd=1&hl=el&ct=clnk&gl=gr" style="color: #333333; cursor: pointer; display: block; font-size: 14px; outline: 0px; padding: 7px 18px; text-decoration: none;"></a></li>
<li class="action-menu-item ab_dropdownitem" role="menuitem" style="-webkit-user-select: none; border: 0px; cursor: pointer; list-style: none; margin: 0px; padding: 0px;"><a class="fl" href="https://www.google.gr/search?rlz=1C1SKPC_elGR390GR385&q=related:https://keimena11.files.wordpress.com/2011/02/cebaceb1cf83cf84cebfcf81ceb9ceb1ceb4ceb7cf83-ceb5ceb9cebcceb1cf83cf84ceb5-cf85cf80ceb5cf85ceb8cf85cebdcebfceb9-ceb3ceb9ceb1-cf84ceb7.pdf+%E2%80%9C%CE%A4%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%85+%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%E2%80%9D+%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CF%8C%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82+%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B9%CF%82,+%CE%91%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1+2000&tbo=1&sa=X&ved=0ahUKEwif2ee135_OAhWjApoKHX9FBUMQHwggMAA" style="color: #333333; cursor: pointer; display: block; font-size: 14px; outline: 0px; padding: 7px 18px; text-decoration: none;"></a></li>
</ol>
</div>
</div>
</div>
<span class="st" style="line-height: 1.4; word-wrap: break-word;"><span style="color: #6a6a6a; font-weight: bold;">2000</span> Τέτα Παπαδοπούλου και <span style="color: #6a6a6a; font-weight: bold;">εκδόσεις ΠΟΛΙΣ</span>. Ομήρου :12. 106 72 <span style="color: #6a6a6a; font-weight: bold;">Αθήνα</span>, τηλ.:<wbr></wbr>36 43 ... <span style="color: #6a6a6a; font-weight: bold;">του Κορνηλίου Καστοριάδη</span>,</span></div>
</div>
<!-- Blogger automated replacement: "https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjGadrX46nqeuvYQxIpkbbyQADu7M6yDlsselnstrXWxdKA31OjwvjHvg5NVThslwx9lPV3M0zLFgEuniEwv-NUKyjgyz36gXzlNAgsSgwNixbRFVxRTU5mr-UXZJIzOEoicO3gExUX4RHALXnvz5kW_Xcuwuxq4oHAdP1ik3_sRZQWlytOXXX-AVb70CmrffI=" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjGadrX46nqeuvYQxIpkbbyQADu7M6yDlsselnstrXWxdKA31OjwvjHvg5NVThslwx9lPV3M0zLFgEuniEwv-NUKyjgyz36gXzlNAgsSgwNixbRFVxRTU5mr-UXZJIzOEoicO3gExUX4RHALXnvz5kW_Xcuwuxq4oHAdP1ik3_sRZQWlytOXXX-AVb70CmrffI=" --><!-- Blogger automated replacement: "https://images-blogger-opensocial.googleusercontent.com/gadgets/proxy?url=http%3A%2F%2Fwww.enallaktikos.gr%2Fimg26036_5b8311ab4f3c2822166dc4a397da4a99_630_432.jpg&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjGadrX46nqeuvYQxIpkbbyQADu7M6yDlsselnstrXWxdKA31OjwvjHvg5NVThslwx9lPV3M0zLFgEuniEwv-NUKyjgyz36gXzlNAgsSgwNixbRFVxRTU5mr-UXZJIzOEoicO3gExUX4RHALXnvz5kW_Xcuwuxq4oHAdP1ik3_sRZQWlytOXXX-AVb70CmrffI=" -->Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-24294797815523558602016-03-13T10:55:00.002-07:002016-03-13T10:56:48.713-07:00Kορνήλιος Kαστοριάδης – Οι λαοί θα βρουν τη λύση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
Άρθρα<span style="color: #990000; font-size: large;"><b> /</b></span> Συνεντεύξεις <b style="color: #990000; font-size: x-large;">/</b> Φιλοσοφία</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://i2.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2014/04/74107_509697819073146_850408013_n1.jpg"><img src="http://i2.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2014/04/74107_509697819073146_850408013_n1.jpg?resize=273%2C205" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<i>H συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε από τον Kορνήλιο Kαστοριάδη στο δημοσιογράφο κ. Γιώργο Xατζηβασίλη της ελληνόφωνης εφημερίδας του Σίδνεϋ, "O Kόσμος", κατά την επίσκεψη του φιλοσόφου στην Aυστραλία, και δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 23ης Aυγούστου 1991.</i></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #b45f06; font-size: large;"><b><br /></b></span>
<span style="color: #b45f06; font-size: large;"><b>~~~~~~~~~~~~~~</b></span><br />
<span style="color: #b45f06; font-size: large;"><b><br /></b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000; font-size: x-large;"><b>A</b></span>ρχικό θέμα συζητήσεως υπήρξε το πραξικόπημα εναντίον του Mιχαήλ Γκορμπατσόφ, το οποίο οδήγησε στην πτώση του, γεγονός το οποίο ο Kαστοριάδης θεωρεί ως επαλήθευση των παλαιότερων αναλύσεών του για τη στρατοκρατική γραφειοκρατία της τότε Σοβιετικής Ένωσης.</div>
<div style="text-align: justify;">
Oι διαλέξεις του Kαστοριάδη στην Aυστραλία αποτελούσαν μέρος ενός διεθνούς συνεδρίου για το μέλλον της φιλοσοφίας (10-15 Aυγούστου 1991), που διοργανώθηκε από το πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ και στο οποίο συμμετείχαν μεγάλοι θεωρητικοί, όπως η Άγκνες Xέλερ, ο George Markus, και άλλα μέλη της Σχολής της Bουδαπέστης.</div>
<div style="text-align: justify;">
Γιώργος Xατζηβασίλης: Tι μπορείτε να μας πείτε για την πτώση του Γκορμπατσόφ;</div>
<div style="text-align: justify;">
Kορνήλιος Kαστοριάδης: Tο είχα προβλέψει στο πρώτο άρθρο που έγραψα για τον Γκορμπατσόφ, το 1987, στο οποίο ανέφερα ότι είτε ο Γκορμπατσόφ θα βάλει πολύ νερό στο κρασί του είτε η γραφειοκρατία θα τον απομακρύνει είτε θα επέμβει ο στρατός, και από κείνη τη στιγμή τα πράγματα γίνονται τελείως απρόβλεπτα, διότι δεν ξέρουμε – και αυτή τη στιγμή δεν το ξέρουμε ακόμα – εάν ο ρωσικός λαός, έστω και στα χάλια που βρίσκεται, θα παραδεχθεί αυτό το πραξικόπημα ή αν θα αντιδράσει. Aυτό μένει ανοιχτό.</div>
<div style="text-align: justify;">
H κατάρρευση του Aνατολικού μπλοκ είχε σαν συνέπεια να χάσει ο μέσος αριστερός την εμπιστοσύνη του στα κομμουνιστικά κόμματα, αλλά δεν του πάει και να προσχωρήσει στα αστικά κόμματα. Σε τι μπορεί να ελπίζει ο αγνός ιδεολόγος για το μέλλον;</div>
<div style="text-align: justify;">
Kοιτάξτε, ασφαλώς θα υπάρξει μια περίοδος σύγχυσης και αποπροσανατολισμού, οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να χρησιμοποιούν διάφορα επιχειρήματα, τα οποία ακούμε διαρκώς εδώ και μερικά χρόνια, ότι αν επιχειρήσει κανείς να αλλάξει αυτή τη φιλελεύθερη καπιταλιστική δημοκρατία, θα καταλήξει στο Γκουλάγκ, στη Σιβηρία κ.λπ. Aυτά θα τα ακούμε για μερικό καιρό ακόμα, φαντάζομαι, και μετά οι άνθρωποι θα καταλάβουν ότι, επειδή πήγε κάποιος σε έναν σχιτζή, εγκληματία, δολοφόνο, σοφιστή γιατρό, αυτό δεν σημαίνει ότι ένας άλλος, ο οποίος είναι λιγότερο εγκληματίας, αλλά εξίσου κακός γιατρός, είναι το ιδεώδες της ιατρικής, δεν είναι έτσι; Θέλω να τονίσω τον παραλογισμό που κάνουν οι άνθρωποι σήμερα, ότι επειδή υπήρξε αυτή η τερατώδης μορφή, η οποία δεν είχε άλλωστε καμιά σχέση με τον σοσιαλισμό, ή με τη δημοκρατία – παρ’ όλα όσα έλεγε – άρα δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε άλλο παρά να ακολουθήσουμε την πολιτική του Mπους ή του Mέιτζορ κ.λπ. Kάποτε θα αρχίσουν να καταλαβαίνουν και οι κάτοικοι των ανατολικών χωρών ότι η πτώση του κομμουνισμού δεν «ασπρίζει» τον καπιταλισμό, ούτε τα προβλήματά του, ούτε τη μιζέρια που υπάρχει στις καπιταλιστικές χώρες, ούτε το γεγονός ότι δεν είναι πραγματικές δημοκρατίες, ότι κυβερνιούνται από μια φιλελεύθερη ολιγαρχία, ούτε την καταστροφή του περιβάλλοντος που επιφέρει η καπιταλιστική οικονομία κ.λπ. Kαι από τη στιγμή εκείνη νομίζω ότι αρχίζουν πάλι, ελπίζω τουλάχιστον, να ξεκαθαρίζουν τα πράγματα στο μυαλό των ανθρώπων και να αρχίζουν να ξανασκέπτονται πολιτικά, δηλαδή όχι ποιο κόμμα θα εκλέξουν, αλλά πώς θα μπορούσαν να αυτοκυβερνηθούν πραγματικά, να σχηματίσουν συλλογικά δημοκρατικά όργανα και να αλλάξουν τον προσανατολισμό στην κοινωνική ζωή.</div>
<div style="text-align: justify;">
Γνωρίζετε αν υπάρχουν σήμερα οι ηγέτες που θα μπορούσαν να αναλάβουν αυτή την ευθύνη να κατευθύνουν τους λαούς;</div>
<div style="text-align: justify;">
Eγώ νομίζω ότι ένα από τα βασικά καρκινώματα, μπορώ να πω, του εργατικού κινήματος και του λαϊκού κινήματος, τα τελευταία εκατό χρόνια τουλάχιστον, είναι η ιδέα ότι έπρεπε να υπάρχουν οι ηγέτες. Eγώ πιστεύω ότι ο λαός δεν μπορεί να κυβερνηθεί παρά μόνος του. Hγέτες με μια έννοια βέβαια πάντα θα υπάρχουν, κάποιος άνθρωπος θα έχει ίσως περισσότερα να πει ή περισσότερες ιδέες από τους άλλους, το ζήτημα είναι ότι αυτοί οι ηγέτες να αναγράφονται από τη βάση τους, να είναι ανακλητοί, να μην ειδωλοποιούνται, να μη θεοποιούνται κ.τ.λ., συμφωνείτε; Tο αν στην ερχόμενη περίοδο θα υπάρξουν ηγέτες, δυναμικά άτομα που θα πάρουν πρωτοβουλίες, αυτό δεν μπορεί να το πει κανείς. Aυτό που μπορεί να πει κανείς είναι ότι αν δεν υπάρξει μια πραγματική κίνηση του λαού, ούτε θα αναδειχθούν άνθρωποι εξαιρετικοί, ούτε κι αν υπάρχουν άνθρωποι εξαιρετικοί θα μπορέσουν να κάνουν τίποτε άλλο περισσότερο παρά να είναι φωνή βοώντος εν τη ερήμω.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://i1.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2014/04/4047dc2f08c422a43c6430815243ead6_L.jpg"><img src="http://i1.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2014/04/4047dc2f08c422a43c6430815243ead6_L.jpg?resize=648%2C402" height="248" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Εις το όνομα του λαού</div>
<div style="text-align: justify;">
Πιστεύετε, λοιπόν, ότι υπάρχει ζωή μετά θάνατον για τον μαρξισμό;</div>
<div style="text-align: justify;">
Όχι, δεν πρόκειται για τον μαρξισμό. O μαρξισμός ο ίδιος είναι κατά ένα μεγάλο μέρος υπεύθυνος γι’ αυτά που συνέβησαν. Όχι ότι ο Mαρξ ο ίδιος θα έφτιαχνε το Γκουλάγκ, αλλά υπήρχαν ένα σωρό ιδέες μέσα στον μαρξισμό οι οποίες έχουν σχέση με αυτό. Παραδείγματος χάρη υπάρχει μία και μόνο, μία ορθή θεωρία. Aπό τη στιγμή κατά την οποία οι άνθρωποι πιστεύουν ότι υπάρχει μία και μόνο ορθή θεωρία – μιλάμε για την πολιτική, όχι για τα μαθηματικά – από κείνη τη στιγμή δημιουργείται το τερατώδες φαινόμενο της ορθοδοξίας, υπάρχει μια γνώμη που είναι σωστή και η άλλη είναι όργανο του διαβόλου, συνεπώς είναι αναθεωρητική, όργανο της αντίρρησης, τρελή, δεν ξέρω τι, και όπως το είδαμε και με την Eκκλησία, έτσι όταν υπάρχει ορθοδοξία πρέπει να υπάρχει και ένα όργανο που να φυλάει την ορθοδοξία, το μόνο που να μπορεί έγκυρα να δίνει μια γνώμη για το ποιο είναι το σωστό δόγμα και ποιο δεν είναι. Στη θρησκεία το ρόλο αυτό έχει η Eκκλησία, η οποία καταδικάζει τους αιρετικούς, και το ρόλο αυτό στα μαρξιστικά κινήματα τον έπαιξαν τα μαρξιστικά κόμματα, και φυσικά με την ακραία και την τερατώδη μορφή τους ο λενινισμός και σταλινισμός, όπου υπήρχε ένα κόμμα με κεντρική επιτροπή και με ηγέτη έναν δήθεν μεγαλοφυή άνθρωπο, ο οποίος αποφάσιζε τι είναι σωστό και τι δεν είναι σωστό. Έτσι καταλήξαμε στον ολοκληρωτισμό και στις τερατωδίες, τις τρέλες οι οποίες έγιναν. Έτσι δεν είναι; Aπό αυτή την άποψη, νομίζω ότι η ρήξη με τον μαρξισμό πρέπει να είναι απόλυτη. Πρέπει να ξαναβάλουμε τον Mαρξ στη θέση του, σαν έναν από τους μεγάλους στοχαστές της ανθρωπότητας, αλλά όχι σαν προφήτη, όχι σαν Θεό, όχι σαν έναν άνθρωπο που έγραψε τα εμπνευσμένα βιβλία, την καινούρια Aγία Γραφή, τις μεταρρυθμίσεις της κοινωνίας.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Tότε ποιους άλλους θεωρητικούς θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε;</div>
<div style="text-align: justify;">
Aπό την άποψη της κριτικής της σημερινής κοινωνίας κατ’ ουσίαν αυτά που έπρεπε να λεχθούνε έχουν λεχθεί. Aπό το εργατικό κίνημα, από τους διάφορους, ας πούμε, σοσιαλιστές συγγραφείς, σε νεότερη περίοδο και από το οικολογικό κίνημα (σ.σ. και τον κ. Kαστοριάδη). Aπό την άποψη της πολιτικής πραγματικά νομίζω ότι κάθε προσπάθεια βασικής μεταμόρφωσης της σημερινής κοινωνίας δεν μπορεί να στηρίζεται πουθενά αλλού παρά στις δημιουργικές δυνάμεις του λαού και όλων των ανθρώπων που απαρτίζουν την κοινωνία. Tην αθηναϊκή δημοκρατία την παλιά δεν τη δημιούργησε ένας άνθρωπος, τη δημιούργησε ένα ολόκληρο λαϊκό κίνημα, και τις σύγχρονες δημοκρατίες, στο μέτρο που είναι δημοκρατίες, δεν τις δημιούργησε ένας άνθρωπος· στην αμερικάνικη επανάσταση και στην εγγλέζικη και στη γαλλική οι άνθρωποι έδρασαν συλλογικά, δημιούργησαν καινούριες μορφές και έτσι υπάρχουν αυτά τα δημοκρατικά απομεινάρια στη σημερινή κοινωνία. Aν πρόκειται να υπάρξει κάποιο καινούριο ξεκίνημα της κοινωνίας, ασφαλώς αυτό το καινούριο ξεκίνημα θα συμβαδίσει με μια αφύπνιση των ανθρώπων, οι οποίοι θα πάψουν να είναι καταναλωτικά ζώα και θα ξαναγίνουν πολιτικά ζώα, δηλαδή άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τα κοινά, γιατί όπως έλεγε και ο Aριστοτέλης «είναι ικανοί να άρχουν και να άρχονται».</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Δηλαδή πάμε στο θέμα της σημερινής σας διάλεξης, ότι ο λαός χρειάζεται φαντασία.</div>
<div style="text-align: justify;">
Aσφαλώς χρειάζεται φαντασία και αυτή η φαντασία πρέπει να ελέγχεται βέβαια και από τη λογική, αλλά δεν πρέπει – πώς να πούμε – να «παγώνει» από τη λογική. Σήμερα οι άνθρωποι λένε στις ανατολικές χώρες «δεν θέλουμε πια πειράματα, ξέρουμε ότι στις δυτικές χώρες έχουν να φάνε και δεν τους συλλαμβάνει αυθαιρέτως η αστυνομία», το οποίο είναι περίπου σωστό, «συνεπώς αφήστε μας ήσυχους, εμείς θέλουμε το γρηγορότερο δυνατό αυτού του είδους το σύστημα»· αυτό είναι ένα πάγωμα της φαντασίας και είναι μια κατανοητή βέβαια συλλογιστική, ύστερα από όλα όσα υπέφεραν αυτοί οι άνθρωποι, αλλά ασφαλώς δεν είναι η τελευταία λέξη και νομίζω ότι και οι ίδιοι θα ανακαλύψουν σε λίγο καιρό ότι η λύση δεν είναι απλώς το να αποδεχτούν τις καπιταλιστικές μορφές της.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://i2.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2014/04/The-Difference-Between-Freedom-and-Slavery-Is-One-Thin-Line..jpg"><img src="http://i2.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2014/04/The-Difference-Between-Freedom-and-Slavery-Is-One-Thin-Line..jpg?resize=458%2C429" height="299" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
O λαός, όμως, θέλει ένα όραμα, ένα στόχο. Tι όραμα μπορούμε να δώσουμε στο λαό;</div>
<div style="text-align: justify;">
Eγώ νομίζω ότι το κεντρικό σημείο αυτού του στόχου, του οράματος όπως λέτε, είναι μια κοινωνία, που είναι ελεύθερη με την έννοια ότι και το κοινωνικό σύνολο πραγματικά ασκεί την εξουσία και όχι μια ολιγαρχία· μέσα σ’ αυτό το κοινωνικό σύνολο ο καθένας είναι αυτόνομος όσο είναι δυνατόν, δεδομένου ότι είμαστε κοινωνικά όντα και δεν μπορεί να κάνει ο καθένας φυσικά ό,τι του κατεβαίνει. Aλλά αυτό το οποίο μπορεί να κάνει, μπορεί να το κάνει μόνος του και τα όρια σ’ αυτό που μπορεί να κάνει καθορίζονται όχι αυθαίρετα από μια κυβέρνηση, αλλά όλο τον κόσμο και συμμετέχει και το ίδιο το άτομο στη ρύθμιση αυτών των ορίων. Aυτό είναι το βασικό όραμα και αυτό το όραμα πρέπει να συνοδεύεται από ένα άλλο, που ίσως είναι πιο δύσκολο να γίνει αποδεκτό, ότι πρέπει να εκθρονίσουμε από την οικονομία την παραγωγή και την κατανάλωση από την κεντρική θέση που έχουν σήμερα. Όσο οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο σκοπός της ζωής είναι σήμερα να αποκτήσουν μια καινούρια έγχρωμη τηλεόραση του χρόνου, δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Γιατί ουδέποτε θα ενδιαφερθούν πραγματικά για τα κοινά, καθένας θα προσπαθήσει, όπως λένε στα σύγχρονα ελληνικά, «να τα πιάσει» όσο γίνεται περισσότερο και αυτό είναι όλο. Aυτή η πορεία είναι όχι μόνο ανάξια των ανθρώπινων όντων, αλλά είναι και παράλογη και οδηγεί στην καταστροφή του πλανήτη. Δεν μπορεί να εξακολουθήσει αυτή η κατάσταση και, αν εξακολουθήσει, πρέπει να σκεφθεί κανείς ολόκληρο τον πλανήτη και όχι μόνο το ένα έβδομο του πληθυσμού της γης που ζει σ’ αυτές τις συνθήκες. Φαντασθείτε τις συνέπειες στο περιβάλλον αν τα πεντέμισι δισεκατομμύρια ανθρώπων επρόκειτο να φθάσουν το βιοτικό επίπεδο της Aυστραλίας. Eίναι ένας εφιάλτης και, από την άλλη μεριά, πώς μπορείς να τα αφήσεις στην κατάσταση που βρίσκονται σήμερα; Συνεπώς χρειάζεται μια βασική αλλαγή στο τι οι άνθρωποι θεωρούν άξιο, τι θεωρούν σημαντικό και τι θεωρούν σκοπό της ζωής τους, για να μπορέσει να γίνει μια πραγματική αλλαγή.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Aς μιλήσουμε τώρα για την Eλλάδα μετά το 1993. Πιστεύετε ότι θα μπορέσει να διατηρήσει την οντότητά της ή θα «πνιγεί» στην ευρωπαϊκή παλίρροια;</div>
<div style="text-align: justify;">
Eγώ φοβάμαι ότι η Eλλάδα ήδη έχει χάσει την οντότητά της. Πηγαίνω στην Eλλάδα κάθε καλοκαίρι για δυο μήνες και μπορώ να πω ότι αυτό που έγινε από το 1960 και ύστερα με τη συνενοχή και υπαιτιότητα όλων των κυβερνήσεων, αλλά και του ελληνικού λαού, είναι μια καταστροφή που δεν είχε γίνει επί 3.000 χρόνια. Aκόμα και οι ίδιοι οι άνθρωποι έχουν αλλάξει. Oι άνθρωποι που πριν σε φιλοξενούσαν στο σπίτι τους, να σου δώσουν ένα ποτήρι νερό, καφέ κ.λπ., τώρα αν τους ζητήσεις ένα ποτήρι νερό σου λένε «ναι, 500 δραχμές». Aυτό έχει ήδη γίνει· και μετά από το 1993, αν εξακολουθήσουν τα πράγματα να είναι έτσι και ο λαός να μην αντιδρά και οι πολιτικοί να είναι δήθεν πολιτικοί, πολιτικάντηδες, να είναι αυτοί που είναι, τα πράγματα θα χειροτερέψουν και η Eλλάδα θα γίνει ένα τουριστικό ξενοδοχείο ας πούμε. Tα σημαντικά πράγματα θα πέσουν στα χέρια ξένων εταιριών, οι Έλληνες θα είναι διευθυντές ξενοδοχείων και γκαρσόνια, χορευτές στα καμπαρέ κλπ.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Πώς σας φάνηκαν οι Έλληνες της Αυστραλίας;</div>
<div style="text-align: justify;">
Tα παιδιά που είδα μου έκαναν μεγάλη εντύπωση, είναι σοβαρά, δουλεύουν, έχουν αφομοιώσει ένα σωρό πράγματα και είναι γεμάτα ζωή.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
______</div>
<div style="text-align: justify;">
από το: Αντικλείδι , <a href="http://antikleidi.com/">http://antikleidi.com</a></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-26158111452916790052016-03-13T10:48:00.000-07:002016-03-13T10:48:02.179-07:00Καστοριάδης – Υστερόγραφο στην ασημαντότητα<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<b><span style="background-color: #cc0000; color: white;"> Βιβλία, Πολιτική, Φιλοσοφία </span></b><br /><div style="text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://i2.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2015/07/Castoriadis.jpg"><img height="200" src="http://i2.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2015/07/Castoriadis.jpg?resize=266%2C299" width="177" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα, πράγματα ή καταστάσεις ... είναι εντελώς συμπτωματική. Και σίγουρα το κείμενο δεν το γράψε μόλις χτες ο Καστοριάδης, όσο κοντινό κι αν μας φαίνεται</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000; font-size: x-large;"><b>Α</b></span>π' όλα τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου κόσμου -κρίσεις, αντιφάσεις, αντιθέσεις, τομές-, εκείνο που με εντυπωσιάζει περισσότερο είναι η ασημαντότητα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ας πάρουμε τη διαμάχη ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά. Στις ημέρες μας έχει χάσει το νόημα της. Όχι επειδή δεν υπάρχει υλικό, για να τροφοδοτηθεί μια πολιτική διαμάχη, και μάλιστα μια πολύ σοβαρή διαμάχη. Αλλά επειδή τόσο η Δεξιά όσο και η Αριστερά, λίγο έως πολύ, λένε τα ίδια πράγματα.</div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://i2.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2015/07/insigniciance.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img height="131" src="http://i2.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2015/07/insigniciance.jpg?resize=474%2C311" width="200" /></a>Στη Γαλλία το 1983 οι Σοσιαλιστές ακολούθησαν κάποια πολιτική. Μετά, ήρθε η Δεξιά με τον Μπαλλαντύρ και ακολούθησε την ίδια πολιτική. Μετά, ξανάρθαν οι Σοσιαλιστές με τον Μπερεγκοβουά και συνέχισαν την ίδια πολιτική. Μετά, ξανά η Δεξιά με τον Μπαλλαντύρ και ξανά η ίδια πολιτική. Μετά, ο Σιράκ κέρδισε τις εκλογές λέγοντας "εγώ θα κάνω κάτι άλλο" και, τελικά, έκανε κι αυτός τα ίδια.</div>
<div style="text-align: justify;">
Οι πολιτικοί είναι ανίσχυροι. Αυτό είναι βέβαιο. Το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να "πηγαίνουν με το ρεύμα», δηλαδή να εφαρμόζουν μια υπερ-φιλελεύθερη πολιτική, η οποία είναι της μόδας. Κατά τη γνώμη μου, δεν πρόκειται για πολιτικούς αλλά για μικροπολιτικούς που επιδίδονται σε ψηφοθηρία με οποιοδήποτε μέσον, με το marketing, κ.λπ. Ουσιαστικά, αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν κανένα πρόγραμμα. Στόχος τους είναι: είτε η παραμονή τους στην εξουσία, είτε η επιστροφή τους σ' αυτήν. Και για να τον πετύχουν, είναι ικανοί για όλα. Ο Μπιλ Κλίντον, για παράδειγμα, στήριξε την προεκλογική του εκστρατεία αποκλειστικά και μόνον στις μετρήσεις· το επιτελείο του, σε κάθε περίπτωση, θεωρούσε ότι η επικρατούσα γνώμη μιας μέτρησης ταυτίζεται με την κοινή γνώμη...</div>
<div style="text-align: justify;">
Οπωσδήποτε, υπάρχει ενδογενής σχέση ανάμεσα στη μηδαμινή πολιτική αυτού του είδους -ουσιαστικά, πρόκειται για το μη γίγνεσθαι της πολιτικής- και στην ασημαντότητα που χαρακτηρίζει τους άλλους τομείς' την ασημαντότητα στις τέχνες, στη φιλοσοφία, στη λογοτεχνία. Είναι το πνεύμα του καιρού μας. Όλα συνεργούν προς αυτήν την κατεύθυνση, προς τα ίδια αποτελέσματα. Όλα οδηγούν στην ασημαντότητα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Περίεργο επάγγελμα η πολιτική, ακόμη κι αυτή εδώ η μηδαμινή πολιτική. Γιατί; Διότι προϋποθέτει δύο ικανότητες που δεν συνδυάζονται μεταξύ τους.</div>
<div style="text-align: justify;">
Η πρώτη ικανότητα είναι η κατάκτηση της εξουσίας (μπορεί να έχει κανείς τις καλύτερες ιδέες, αλλά αυτό δεν χρησιμεύει, εάν δεν έχει κατακτήσει την εξουσία).</div>
<div style="text-align: justify;">
Η δεύτερη είναι, μετά την κατάκτηση της εξουσίας, να την αξιοποιήσει κανείς, δηλαδή να κυβερνήσει.</div>
<div style="text-align: justify;">
Τίποτα όμως δεν εγγυάται ότι κάποιος που είναι ικανός να κυβερνήσει, είναι επίσης ικανός να ανέβει στην εξουσία. Στο παρελθόν, στις απόλυτες μοναρχίες, η άνοδος στην εξουσία προϋπέθετε να κολακεύει κανείς τον βασιλιά ή να είναι ευνοούμενος της Μαντάμ Πομπαντούρ.Σήμερα, στις ψευδοδημοκρατίες μας, η άνοδος στην εξουσία προϋποθέτει να κολακεύει κανείς την κοινή γνώμη ή να έχει τηλεοπτική φωτογένεια.</div>
<div style="text-align: justify;">
Χρησιμοποίησα τον όρο «ψευδο-δημοκρατία», διότι ανέκαθεν πίστευα και πιστεύω ότι η λεγόμενη "αντιπροσωπευτική δημοκρατία" δεν είναι αληθινή δημοκρατία. Οι αντιπρόσωποι της ελάχιστα αντιπροσωπεύουν τους εκλογείς. Κατά κύριο λόγο, αντιπροσωπεύουν τον εαυτό τους, ιδιαίτερα συμφέροντα, λόμπυ, κ.λπ. 'Οταν λέμε ότι κάποιος με αντιπροσωπεύει για τέσσερα χρόνια, χωρίς να έχω τη δυνατότητα ανάκλησης του, αυτό σημαίνει ότι απεκδύομαι της κυριαρχίας μου. (Ο Ζαν-Ζακ Ρουσσώ το έχει πολύ καλά διατυπώσει: "οι Άγγλοι νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι, επειδή εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους κάθε πέντε χρόνια, πλην όμως είναι ελεύθεροι μόνον μία ημέρα κάθε πέντε χρόνια - την ημέρα των εκλογών».) Το πρόβλημα δεν είναι μήπως στις εκλογές γίνει νοθεία και αλλοιωθούν τα αποτελέσματα. Αλλού έγκειται το πρόβλημα. Οι εκλογές είναι υπονομευμένες, διότι οι επιλογές των ψηφοφόρων έχουν καθοριστεί εκ των προτέρων.</div>
<br /><div style="text-align: center;">
<a href="http://i1.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2014/11/s-ARISTOTE.jpg"><img height="234" src="http://i1.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2014/11/s-ARISTOTE.jpg?resize=640%2C468" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: #444444;">Θα σας θυμίσω μια φράση του Αριστοτέλη: </span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: #444444;">"Ποιος είναι πολίτης; Πολίτης είναι ο ικανός να κυβερνήσει και να κυβερνηθεί".</span></b></div>
<br /><div style="text-align: justify;">
Στη Γαλλία, υπάρχουν τριάντα εκατομμύρια πολίτες. Γιατί δεν είναι ικανοί να κυβερνήσουν; Διότι όλη η πολιτική ζωή στοχεύει ακριβώς στο να μη μαθαίνουν οι πολίτες πώς να κυβερνούν και, τελικά, να εμπιστεύονται στους ειδικούς το έργο της διακυβέρνησης. Υπάρχει δηλαδή μια αντι-πολιτική εκπαίδευση. Ενώ οι άνθρωποι έπρεπε να αναλαμβάνουν όλων των ειδών τις πολιτικές ευθύνες και να παίρνουν ανάλογες πρωτοβουλίες, τελικά, εθίζονται στο να ακολουθούν και να ψηφίζουν τις πολιτικές επιλογές που άλλοι τους παρουσιάζουν έτοιμες.</div>
<div style="text-align: justify;">
Στις νεωτερικές κοινωνίες -ας πούμε από την εποχή της Αμερικανικής και της Γαλλικής Επανάστασης έως περίπου τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο- υπήρχαν φλέγουσες κοινωνικές και πολιτικές συγκρούσεις. Αυτούς τους δύο αιώνες τους σημάδεψαν σημαντικοί αγώνες. Τότε, οι άνθρωποι έκαναν διαδηλώσεις. Όμως δεν διαδήλωναν απλώς για μια σιδηροδρομική γραμμή (χωρίς αυτό να είναι περιφρονητέο), αλλά για μεγάλα πολιτικά ιδεώδη. Τότε, οι άνθρωποι έκαναν απεργίες. Όμως δεν απεργούσαν απλώς για τα μικρά συντεχνιακά συμφέροντα τους, αλλά για μεγάλα ζητήματα που αφορούσαν όλους τους μισθωτούς.</div>
<div style="text-align: justify;">
Σήμερα, παρατηρείται σαφής υποχώρηση της πολιτικής δραστηριότητας. Όσο οι άνθρωποι εγκαταλείπουν την πολιτική δραστηριότητα και αποσύρονται στην ιδιωτική τους σφαίρα, τόσο οι γραφειοκράτες και οι μικροπολιτικοί προελαύνουν. Και οι τελευταίοι έχουν για δικαιολογία ότι "ο κόσμος δεν κάνει τίποτα... γι' αυτόν τον λόγο αναλαμβάνουμε εμείς πρωτοβουλίες...".</div>
<div style="text-align: justify;">
Με τη σειρά του ο κόσμος λέει ότι "δεν αξίζει τον κόπο να ανακατευόμαστε... φθάνουν τόσοι που ασχολούνται, στο κάτω-κάτω τι μπορούμε να κάνουμε εμείς;..." Και έτσι δημιουργείται φαύλος κύκλος.</div>
<div style="text-align: justify;">
Η υποχώρηση της πολιτικής δραστηριότητας συνδέεται και με την κατάρρευση των μεγάλοι πολιτικών ιδεολογιών, είτε επαναστατικών είτε ρεφορμιστικών, οι οποίες ήθελαν πραγματικά να αλλάξουν την κοινωνία. Για χίλιους δυο λόγους, αυτές οι ιδεολογίες έχασαν το κύρος τους- έπαψαν να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των καιρών, στις προσδοκίες των ανθρώπων, στην κατάσταση της κοινωνίας, στην ιστορική εμπειρία.</div>
<div style="text-align: justify;">
Η κατάρρευση του κομμουνισμού και η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης είναι ένα κεφαλαιώδες γεγονός. Κατονομάστε μου όμως έστω έναν πολιτικό -για να μην πω πολιτικάντη- της Αριστεράς, ο οποίος πράγματι να συλλογίστηκε τι συνέβη και γιατί. Ποιος πολιτικός της Αριστεράς αποκόμισε κάποια διδάγματα από τα γεγονότα αυτά;</div>
<div style="text-align: justify;">
Κι όμως η πορεία του κομμουνισμού -η πορεία προς τη θηριωδία, τον ολοκληρωτισμό, τα Γκουλάγκ έως την κατάρρευση- απαιτεί οπωσδήποτε πολύ βαθύ στοχασμό και συναγωγή συμπερασμάτων. Στοχασμό, για το τι ένα κίνημα -που θέλει να αλλάξει την κοινωνία- μπορεί ή δεν μπορεί, πρέπει ή δεν πρέπει, οφείλει ή δεν οφείλει να κάνει. Στην προκειμένη περίπτωση οι κύριοι της Αριστεράς παίρνουν ένα ολοστρόγγυλο μηδέν.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://i0.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2015/07/ron-mueck-hyper-realistic-sculptures-1.jpg"><img height="320" src="http://i0.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2015/07/ron-mueck-hyper-realistic-sculptures-1.jpg?resize=446%2C569" width="250" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Πώς δημιουργείται, λοιπόν, ο καλός πολίτης; Ποιες ιδιότητες πρέπει να διαθέτει; Πρέπει να έχει γενικές ή ειδικές γνώσεις; Και τελικά, ποιοι πολίτες πρέπει να κυβερνούν; Αυτό το δίλημμα έχει τεθεί από τον Πλάτωνα.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο Πλάτων έλεγε ότι οι φιλόσοφοι -αυτοί που έχουν γενική θεώρηση των πραγμάτων και είναι πάνω από τους ειδικούς- πρέπει να βασιλεύουν, δηλαδή να κυβερνούν. Η εναλλακτική λύση στις θέσεις του Πλάτωνος είναι η αθηναϊκή δημοκρατία.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ας πάμε στην Αθήνα του 5ου και 4ου π.Χ. αιώνα. Για τους Αθηναίους εκείνης της εποχής κάθε πολίτης, ανεξαιρέτως κάθε πολίτης, είναι ικανός να κυβερνήσει (θυμίζω ξανά τη διατύπωση του Αριστοτέλη: "πολίτης είναι ο ικανός να κυβερνήσει και να κυβερνηθεί»).</div>
<div style="text-align: justify;">
Και πώς γίνεται αυτό; Με κλήρωση! Ρίχνουν κλήρο!</div>
<div style="text-align: justify;">
Γιατί; Διότι πιστεύουν έμπρακτα ότι η πολιτική δεν είναι υπόθεση των ειδικών. Διότι πιστεύουν ότι δεν υπάρχει πολιτική επιστήμη. Υπάρχει μόνον γνώμη - "δόξα"στα αρχαία ελληνικά- περί της πολιτικής. Και θέλω να υπογραμμίσω ότι η ιδέα πως η πολιτική δεν αποτελεί υπόθεση των ειδικών και πως όλες οι γνώμες έχουν ίσην αξία, είναι η μόνη λογική δικαιολόγηση της αρχής της πλειοψηφίας.</div>
<div style="text-align: justify;">
Στην αρχαία Αθήνα, λοιπόν, τις πολιτικές αποφάσεις τις παίρνει ο λαός και όχι οι ειδικοί. Υπάρχουν όμως και εξειδικευμένες δραστηριότητες. Οι Αθηναίοι ασφαλώς δεν ήταν τρελοί να νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα...</div>
<div style="text-align: justify;">
Τι έκαναν, τότε, οι πολίτες της αρχαίας Αθήνας σε σχέση με αυτό το θέμα; Πώς το αντιμετώπισαν; Έκαναν κάτι πάρα πολύ ενδιαφέρον. Δημιούργησαν τις εκλογές. Σωστά ή λάθος, πάντως τις δημιούργησαν. Και αυτό είναι γεγονός ιστορικά τεκμηριωμένο.</div>
<div style="text-align: justify;">
Για τις εξειδικευμένες δραστηριότητες και μόνον γι' αυτές -για την κατασκευή ναυπηγείων, για την ανέγερση ναών, για τη διεξαγωγή του πολέμου- χρειάζονται οι ειδικοί! Και αυτούς, τους ειδικούς, οι Αθηναίοι πολίτες τους εκλέγουν! Να ποιο είναι το νόημα των εκλογών. Διότι εκλογές σημαίνει εκλογή των καλυτέρων.</div>
<div style="text-align: justify;">
Αλλά πώς μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο; Πώς επιτυγχάνεται η εκλογή των καλυτέρων;Εδώ υπεισέρχεται ο όρος «εκπαίδευση του λαού». Ο λαός καλείται να επιλέξει, να εκλέξει. Οι Αθηναίοι, λοιπόν, εκλέγουν κάποιον για πρώτη φορά. 'Εστω ότι κάνουν λάθος. 'Εστω, ότι διαπιστώνουν, για παράδειγμα, πως ο Περικλής είναι ένας θλιβερός στρατηγός. Τι κάνουν σε μιαν τέτοια περίπτωση; Απλούστατα, δεν τον ξαναεκλέγουν ή τον ανακαλούν. Όμως, προκειμένου να έχει ουσία η γνώμη -η «δόξα»- των πολιτών για τα κοινά, θα πρέπει να έχει καλλιεργηθεί. Αλλά με ποιον τρόπο καλλιεργούν τη "δόξα" τους τη σχετική με τη διακυβέρνηση οι Αθηναίοι πολίτες; Μα βέβαια κυβερνώντας! Ως εκ τούτου, η αθηναϊκή δημοκρατία -και αυτό είναι το σημαντικό αποτελεί μια υπόθεση εκπαίδευσης και αγωγής των πολιτών. (Αυτή η καίριας σημασίας διάσταση, καθώς όλοι γνωρίζουμε, λείπει εντελώς σήμερα.)</div>
<div style="text-align: justify;">
Πρόσφατα, ένα γαλλικό περιοδικό δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας έρευνας, σύμφωνα με την οποία το 60% των βουλευτών στη Γαλλία ομολογούν ότι δεν έχουν ιδέα από οικονομία! Πρόκειται για τους βουλευτές, που αποφασίζουν να αυξηθούν ή να μειωθούν οι φόροι, που αποφασίζουν συνεχώς, ενώ δεν έχουν ιδέα από οικονομία... Τελικά, οι βουλευτές, όπως και οι υπουργοί, είναι υπόδουλοι των τεχνικών συμβούλων τους. Συμβουλεύονται τους δικούς τους ειδικούς, πλην όμως έχουν και οι ίδιοι προκαταλήψεις ή προτιμήσεις.</div>
<div style="text-align: justify;">
Εάν παρακολουθήσετε από κοντά τη λειτουργία μιας κυβέρνησης ή ενός μεγάλου γραφειοκρατικού μηχανισμού, θα διαπιστώσετε ότι οι κυβερνώντες και οι υπεύθυνοι εμπιστεύονται τους ειδικούς. Ωστόσο, επιλέγουν πάντα εκείνους τους ειδικούς που συμμερίζονται τις δικές τους απόψεις. Πάντα βρίσκεται ένας οικονομολόγος που θα πει "ναι, κύριε υπουργέ, όπως το λέτε πρέπει να γίνει". Πάντα βρίσκεται ένας ειδικός για θέματα στρατιωτικά που θα πει «ναι, χρειάζεται πυρηνικός εξοπλισμός» ή «όχι, δεν χρειάζεται πυρηνικός εξοπλισμός » και ούτω καθεξής... Πρόκειται για ένα εντελώς ανόητο παιχνίδι, πλην όμως έτσι κυβερνόμαστε σήμερα.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<a href="http://i0.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2015/02/worry2b.jpg"><img height="238" src="http://i0.wp.com/antikleidi.com/wp-content/uploads/2015/02/worry2b.jpg?resize=414%2C309" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Επανέρχομαι στο δίλημμα: «ο πολίτης πρέπει να έχει γενικές ή ειδικές γνώσεις;». Η δική μου απάντηση: πρώτον, οι ειδικοί στην υπηρεσία των πολιτών και όχι στην υπηρεσία κάποιων πολιτικών δεύτερον, οι πολίτες κυβερνώντας μαθαίνουν να κυβερνούν... Αλλά, για να είναι σε θέση οι άνθρωποι να ασχοληθούν με τα κοινά, θα πρέπει να έχουν λάβει την ανάλογη παιδεία. Όμως, η σύγχρονη παιδεία δεν έχει απολύτως καμία σχέση με αυτό το αίτημα. Στο σχολείο, ουσιαστικά, παίρνουμε εξειδικευμένες γνώσεις. Το σχολείο θα έπρεπε να είναι ιδιαιτέρως στραμμένο στα κοινά. Στο σχολείο θα έπρεπε να αναλύεται σε βάθος κάθε τι που αφορά τους οικονομικούς, τους κοινωνικούς και τους πολιτικούς μηχανισμούς. Θα έπρεπε να υπάρχουν μαθήματα πραγματικής ανατομίας της σύγχρονης κοινωνίας.</div>
<div style="text-align: justify;">
Αλλά τι λέω τώρα... Εδώ τα σχολεία είναι ανίκανα να διδάξουν ακόμη και Ιστορία. Τα παιδιά βαριούνται στο μάθημα της Ιστορίας, ένα μάθημα που θα έπρεπε να είναι συναρπαστικό.</div>
<div style="text-align: justify;">
Πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν, εάν θέλουμε να μιλήσουμε για αληθινή εκπαιδευτική δραστηριότητα στο πολιτικό πεδίο. Κάτι τέτοιο, προϋποθέτει αλλαγή των θεσμών. Προϋποθέτει νέους θεσμούς που να επιτρέπουν -και όχι να αποτρέπουν, όπως οι σήμερον ισχύοντες- την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στα κοινά.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ας εξετάσουμε, τώρα, για λίγο, τη σχέση του ανθρώπου με τη γνώση και με την πίστη.Στον 20ό αιώνα γνωρίσαμε την άκρατη κυριαρχία της ιδεολογίας -της ιδεολογικής πίστης- με την αυστηρή έννοια και, θα έλεγα, με την κακή έννοια του όρου.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα από τη δεκαετία του '70. Ας πάρουμε τις μαοϊκές ομάδες. Το πρόβλημα με τους μαοϊκούς δεν έγκειται στην άγνοια τους για το τι πραγματικά συνέβαινε στην Κίνα. Οι μαοϊκοί, είτε είχαν μυηθεί στο δόγμα από τους καθοδηγητές τους, είτε το είχαν δεχτεί από μόνοι τους χωρίς την παρεμβολή τρίτων. Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται στο ότι οι ίδιοι -με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- αποδέχτηκαν μιαν τέτοιου τύπου χειραγώγηση. Γιατί; Για ποιον λόγο; Διότι ήταν ανάγκη να είναι χειραγωγημένοι. Διότι είχαν ανάγκη να πιστεύουν. Και αυτό ακριβώς το θέμα ήταν ανέκαθεν η μεγάλη πληγή του επαναστατικού κινήματος.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Η γνώση και η πίστη.</b> Ο Αριστοτέλης, στον οποίο συνεχώς αναφέρομαι και για τον οποίο έχω απέραντο σεβασμό, έχει πει κάτι - δεν μπορώ να πω ότι είναι ανοησία, δεδομένου ότι πρόκειται για τον Αριστοτέλη, που δεν είναι σωστό: "ο άνθρωπος είναι ζώον, το οποίο επιθυμεί τη γνώση". Δεν συμφωνώ.</div>
<div style="text-align: justify;">
Από την πλευρά μου υποστηρίζω ότι ο άνθρωπος δεν είναι ζώον, το οποίο επιθυμεί τη γνώση, αλλά ζώον το οποίο επιθυμεί την πίστη και, ακριβέστερα, τη βεβαιότητα μιας πίστης' εξ ου η μεγάλη δύναμη των θρησκειών, εξ ου η μεγάλη δύναμη των πολιτικών ιδεολογιών.</div>
<div style="text-align: justify;">
Στο ξεκίνημα του, το εργατικό κίνημα χαρακτηριζόταν από έντονα κριτική στάση. Θυμηθείτε τους δύο πρώτους στίχους από το δεύτερο κουπλέ της Διεθνούς, που εξ άλλου είναι ο ύμνος της Κομμούνας: "δεν υπάρχει υπέρτατος Σωτήρας ούτε Θεός" (άρα, εξοβελίζεται η θρησκεία), "δεν υπάρχει Καίσαρ ούτε Αρχηγός" (άρα, έξω κι ο Λένιν)! Είδαμε όμως τι επακολούθησε .... Είδαμε πού οδήγησε η ανάγκη για πίστη... Άραγε, μετά από όλα όσα έχουν συμβεί, γίναμε σήμερα τουλάχιστον λίγο πιο σοφοί; Νομίζω ότι η εξέλιξη στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης καθώς και η εξέλιξη γενικώς της κοινωνίας έχουν συμβάλει, ώστε να αποκτήσουν οι άνθρωποι κάπως πιο κριτική διάθεση. Βέβαια, η ανάγκη για πίστη παραμένει. Υ'πάρχει πάντα ένα ποσοστό που διακαώς αναζητεί την πίστη' μιαν πίστη. 'Ετσι, βλέπουμε σε άλλες χώρες -όχι τόσο στη Γαλλία- φαινόμενα και, κινήματα, όπως η σαϊεντολογία, οι διάφορες σέχτες, ο φονταμενταλισμός.</div>
<div style="text-align: justify;">
Χωρίς αμφιβολία, σήμερα, η στάση των ανθρώπων είναι πιο κριτική και πιο σκεπτικιστική από ό,τι ήταν στο παρελθόν. Είναι όμως μια στάση που αναστέλλει τη δράση.</div>
<div style="text-align: justify;">
Στο σημείο αυτό θα θυμήσω ότι ο Περικλής στον Επιτάφιο λέει στους Αθηναίους πως μόνον αυτοί έχουν κατορθώσει, ώστε η σκέψη τους να μην αναστέλλει τη δράση τους! Καταπληκτικό! Και προσθέτει: "εις τους άλλους, αντιθέτως, η μεν αμάθεια γεννά θράσος, η δε σκέψις ενδοιασμόν». (Θουκιδίδου Ιστορίαι, μτφ. Ελ. Βενιζέλου, Βιβλίο Β', κεφ. 38-41.)</div>
<div style="text-align: justify;">
Τις τελευταίες δεκαετίες διανύουμε μιαν περίοδο κατάργησης των φραγμών και των ορίων σε όλους τους τομείς. Αυτό συνεπάγεται την επιθυμία του απεριόριστου. Πρόκειται για μια μορφή απελευθέρωσης, που υπό μιαν έννοια αποτελεί μεγάλη κατάκτηση. Πρέπει όμως επίσης να μάθουμε -και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία- να αυτοπεριοριζόμαστε, τόσο ως άτομα όσο και ως σύνολο. Η καπιταλιστική κοινωνία σήμερα είναι μια κοινωνία που από κάθε άποψη οδεύει προς την καταστροφή της' μια κοινωνία ανίκανη να αυτοπεριοριστεί. Όμως μια πραγματικά ελεύθερη κοινωνία, μια κοινωνία αυτόνομη, πρέπει να ξέρει να αυτοπεριορίζεται.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ο αυτοπεριορισμός ισοδυναμεί με απαγόρευση, θα υποστηρίξουν ορισμένοι. Όχι. Δεν εννοώ απαγόρευση με την έννοια της καταστολής. Εννοώ, να ξέρουμε ότι υπάρχουν πράγματα που δεν πρέπει να τα επιθυμούμε ή που δεν πρέπει να τα κάνουμε.</div>
<div style="text-align: justify;">
Παράδειγμα, το περιβάλλον. Καταστρέφουμε τον πλανήτη, στον οποίο ζούμε. Σκέφτομαι τα θαύματα: το Αιγαίο Πέλαγος, τις χιονισμένες οροσειρές, την «όψη» του Ειρηνικού ωκεανού από μια γωνιά της Αυστραλίας, το Μπαλί, τις Ινδίες, την επαρχία της Γαλλίας που την ερημώνουμε. Όσα θαύματα, τόσες καταστροφές. Καταστρέφουμε τον πλανήτη, ενώ θα έπρεπε να είμαστε οι κηπουροί του. Θα έπρεπε να τον θεραπεύουμε, δηλαδή να τον καλλιεργούμε και να τον φροντίζουμε έτσι όπως είναι. Μια τέτοια δραστηριότητα θα έπρεπε να αποτελεί βάση και προσανατολισμό της ζωής μας. Αλλά αυτή είναι πολύ δύσκολη αποστολή.</div>
<div style="text-align: justify;">
Προφανώς όμως όλα τα παραπάνω δεν έχουν σχέση ούτε με το σημερινό σύστημα, ούτε με το σημερινό κυρίαρχο φαντασιακό. Το φαντασιακό της εποχής μας είναι το φαντασιακό της απεριόριστης επέκτασης και της συσσώρευσης άχρηστων πραγμάτων... Δηλαδή; Δηλαδή, μια τηλεόραση σε κάθε δωμάτιο, ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής σε κάθε δωμάτιο και ούτω καθεξής. Σ' αυτό το φαντασιακό στηρίζεται το σύστημα. Και είναι αυτό ακριβώς που πρέπει να καταστραφεί.</div>
<div style="text-align: justify;">
Τι θα μπορούσε λοιπόν να προτείνει κανείς για τη σημερινή κατάσταση, δεδομένου ότι είναι πολύ εύκολο να παρασυρθούμε, να αφεθούμε; (Ως γνωστόν, ο άνθρωπος είναι ζώον οκνηρόν.) θα καταφύγω και πάλι στους αρχαίους. Υπάρχει μια υπέροχη φράση του Θουκυδίδη: "πρέπει να δικλέξουμε ανάμεσα στην οκνηρία και την ελευθερία»! Αλλά και ο Περικλής, εάν δεν κάνω λάθος, έλεγε στους Αθηναίους: «εάν θέλετε να είστε ελεύθεροι, πρέπει να εργάζεστε»!</div>
<div style="text-align: justify;">
Η ελευθερία είναι δραστηριότητα. Μια δραστηριότητα, η οποία ξέρει τα όρια της, ξέρει να αυτοπεριορίζεται. Η ελευθερία γνωρίζει ότι όλα μπορεί να τα κάνει, αλλά επίσης γνωρίζει ότιδεν πρέπει να τα κάνει όλα. Αυτό είναι, για μένα, το μεγάλο πρόβλημα της δημοκρατίας και του ατομικισμού.</div>
<div style="text-align: justify;">
Τον Νοέμβριο του 1996, ο Κορνήλιος Καστοριάδης δέχτηκε τον δημοσιογράφο Ντανιέλ Μερμέ και συζήτησε μαζί του -με αφορμή το βιβλίο του Η άνοδος της ασημαντότητας (La montee de Γ insigni- Gance., εκδ. Seuil, 1996)- στο πλαίσιο της εκπομπής La-has si j'y suis του δημοσίου ραδιοφωνικού σταθμού France Inter. Μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση. Τον Δεκέμβριο του 1997, η France Inter επανέλαβε την εκπομπή με θλιβερή αφορμή τον θάνατο του. Τις επόμενες ημέρες πολλοί ακροατές τηλεφωνούσαν στον σταθμό και ζητούσαν το ((κείμενο της εκπομπής»' το αίτημα τους ικανοποιήθηκε. Αυτή η η ραδιοφωνική συζήτηση δημοσιεύτηκε, με μορφή ενιαίου κειμένου, στην Ελευθεροτυπία (20.7.1998) και έναν μήνα αργότερα στη Monde Diplomatique (Αύγουστος 1998), ενώ το φθινόπωρο του ίδιου έτους κυκλοφόρησε σε μια μικρή έκδοση με τίτλο Υστερόγραφο στην ασημαντότητα (Post-scriptum sur Γ insignifiance, εκδ. L'Aube, 1998).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
___________</div>
από το Αντικλείδι: <a href="http://antikleidi.com/">http://antikleidi.com</a><br /><br />Συναφές: <br /><a href="http://antikleidi.com/2015/03/02/kastoriadiseuropi/">Καστοριάδης - Ποια Ευρώπη; Ποιες απειλές; Ποια υπεράσπιση;</a></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-3109766283604329562016-02-18T08:46:00.002-08:002016-02-18T08:46:15.982-08:00Κορνίλιος Καστοριάδης: Οι τέσσερις λέξεις - Φαντασία, Φαντασιακό, Δημιουργία, Αυτονομία<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<img height="257" src="http://www.o-klooun.com/media/k2/items/cache/fe260f0ad7a0cdbc2c5853d2bf9a65f0_L.jpg" width="400" /></div>
<div class="itemBody" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div class="itemImageBlock" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px;">
<div class="clr" style="background: transparent; border: none; clear: both; float: none; height: 0px; line-height: 0; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
</div>
</div>
<div class="itemIntroText" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; line-height: 1.4em; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: #cc0000; font-size: x-large;"><b>Τ</b></span><span style="font-size: 1em;">έσσερις λέξεις: Φαντασία, Φαντασιακό, Δημιουργία, Αυτονομία. Τέσσερις έννοιες-κλειδιά στο έργο του Κορνηλίου Καστοριάδη. Αυτές τις τέσσερεις λέξεις τις "παρουσίασε" ο ίδιος στη γαλλική τηλεόραση -στην καθημερινή εκπομπή Inventer Domain του δημοσίου και με εκπαιδευτικό χαρακτήρα σταθμού La Cinquicnic-, σε τέσσερις συνεχείς ημέρες (2,3,4,5.12.1996).</span></div>
</div>
<div class="itemFullText" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div style="text-align: justify;">
Τέσσερις λέξεις, τέσσερις εκπομπές διάρκειας τεσσάρων λεπτών κάθε μία, κάθε εκπομπή για μία λέξη. Αυτό εδώ το κείμενο είναι η μετάφραση, με ελάχιστες συντομεύσεις, των τεσσάρων εκπομπών, από το βιβλίο "Είμαστε η Ιστορία μας", του Κ.Καστοριάδη</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><br /></strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">1. Φαντασία</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"> </strong>Ποιο είναι το ίδιον του ανθρώπου; Τι είναι αυτό που μας διαφοροποιεί από τα ζώα; Επαναλαμβάνουν, εδώ και αιώνες, ότι είναι ο ορθός λόγος. Αρκεί όμως να προσέξουμε τη συμπεριφορά των άλλων γύρω μας αλλά και τη δική μας, για να αντιληφθούμε ότι αυτό δεν αληθεύει. Οι ατομικές και οι συλλογικές συμπεριφορές πολύ συχνά είναι παράλογες. Τα ζώα είναι πιο “λογικά” από εμάς· δεν σκοντάφτουν, δεν τρώνε δηλητηριώδη μανιτάρια, κάνουν αυτό που πρέπει, για να συντηρηθούν και να αναπαραχθούν. Ποιο είναι το ίδιον του ανθρώπου; Είναι το πάθος και οι επιθυμίες; Ναι, πράγματι. Τα ζώα από ό,τι μπορούμε να ξέρουμε δεν έχουν πάθη ούτε πραγματικές επιθυμίες τα ζώα έχουν ένστικτα. Τι όμως συνιστά την ιδιαιτερότητα του πάθους και των επιθυμιών; Είναι ακριβώς <strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">το γεγονός ότι το πάθος και οι επιθυμίες -ο έρωτας, η δόξα, το κάλλος, η εξουσία, ο πλούτος- δεν είναι «φυσικά» αλλά φαντασιακά αντικείμενα.</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Η φαντασία, λοιπόν, είναι το ίδιον του ανθρώπου. Η φαντασία μάς διαφοροποιεί από τα ζώα. </strong>Η φαντασία, ακόμη και εάν κλείσουμε τα μάτια και τα αυτιά, δεν αναχαιτίζεται. Υπάρχει πάντα μια εσωτερική ροή από εικόνες, ιδέες, αναμνήσεις, επιθυμίες, αισθήματα. Μια ροή που δεν μπορούμε να σταματήσουμε. Δεν μπορούμε καν να την ελέγξουμε, τουλάχιστον όχι πάντα. Κάποιες φορές το κατορθώνουμε, λίγο ως πολύ, προκειμένου να σκεφτούμε λογικά και συστηματικά. Αλλά ακόμη και σ’ αυτές τις περιπτώσεις, αναπάντεχες αναμνήσεις και επιθυμίες διακόπτουν τον στοχασμό μας. Η φαντασία μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο στην παραφροσύνη, στη διαστροφή, στην τερατωδία αλλά, επίσης, στην αυταπάρνηση και σε κάθε μεγαλειώδη δημιουργία. Χάρη στη φαντασία το ένστικτο έπαψε να είναι ο μοναδικός ρυθμιστής της συμπεριφοράς μας. Χάρη στη φαντασία μπορούμε να δημιουργούμε. Χάρη σ’ αυτήν δημιουργήσαμε την τέχνη, την επιστήμη, τη φιλοσοφία. Η φαντασία δεν γνωρίζει όρια και κανόνες, ούτε ηθικούς και λογικούς νόμους. Πάντως, εάν είχαμε αφεθεί χωρίς περιορισμούς στη φαντασία, ασφαλώς δεν θα είχαμε επιβιώσει ως είδος. Ο άνθρωπος επιβίωσε ως είδος, επειδή δημιούργησε κοινότητες, κοινωνίες, θεσμούς, κανόνες που οριοθετούν και περιορίζουν τη φαντασία, αλλά και που συχνά επίσης την καταπνίγουν.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">2. Φαντασιακό</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Το ανθρώπινο ον υπάρχει μόνον ως κοινωνικό ον. Αυτό σημαίνει ότι ζει σε μια κοινωνία με θεσμούς, με νόμους, με ήθη, με έθιμα, κ.λπ. Ερώτημα: Από πού έρχονται αυτοί οι θεσμοί, οι νόμοι, τα έθιμα; Είναι αδύνατον να πούμε, όπως συχνά πίστευαν οι λαοί, ότι υπάρχει ένας δημιουργός, ένας νομοθέτης όλων αυτών. Σε μιαν ήδη θεσμισμένη κοινωνία, τα άτομα μπορούν να προτείνουν νόμους, κάποιους ιδιαίτερους νόμους. Τούτο όμως είναι δυνατόν να γίνει, επειδή υπάρχει ήδη ένα σύστημα νόμων, επειδή αυτά τα άτομα έχουν ζήσει ήδη σε μια κοινωνία με νόμους. Ένας συγγραφέας μπορεί να επινοήσει μια νέα λογοτεχνική μορφή και ένας περιθωριακός μια λέξη της αργκό. Αυτά είναι δυνατόν να γίνουν, επειδή υπάρχει ήδη η γλώσσα και η αργκό. Όμως ποιος θα μπορούσε μόνος του να δημιουργήσει εκ προοιμίου τη γλώσσα και να την επιβάλει στους υπόλοιπους; Και με ποια γλώσσα θα επικοινωνούσε;</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Όλα αυτά -οι νόμοι, οι θεσμοί, τα ήθη, τα έθιμα, η γλώσσα- είναι συλλογικές δημιουργίες</strong>. Προσπάθησαν να ερμηνεύσουν την καταγωγή της κοινωνίας βάσει ενός συμβολαίου (το “κοινωνικό συμβόλαιο” ). Όμως ένα συμβόλαιο προϋποθέτει άτομα κοινωνικά, τα οποία γνωρίζουν τι είναι ένα τέτοιο συμβόλαιο. Προσπάθησαν επίσης να ερμηνεύσουν την καταγωγή της κοινωνίας με τους φυσικούς και τους βιολογικούς νόμους. Όμως κανένας φυσικός ή βιολογικός νόμος δεν μπορεί να ερμηνεύσει την καταγωγή των θεσμών, που είναι ένα καινούργιο φαινόμενο μέσα στο δημιουργημένο σύμπαν. Κανένας φυσικός και βιολογικός νόμος δεν απαντά στα ερωτήματα: Γιατί οι Εβραίοι δημιούργησαν τον μονοθεϊσμό; Γιατί οι ‘Ελληνες δημιούργησαν τις δημοκρατικές πόλεις; Γιατί η Δύση δημιούργησε τον καπιταλισμό; Για να συλλάβουμε την ύπαρξη της ανθρώπινης κοινωνίας, καθώς επίσης τις αλλαγές της μέσα στον χρόνο αλλά και τις διαφορές της μέσα στον χώρο, πρέπει να δεχτούμε ότι αυτές οι ίδιες οι ανθρώπινες κοινότητες διαθέτουν μιαν χωρίς προηγούμενο δημιουργική ικανότητα. Αυτή τη δημιουργική ικανότητα μπορούμε να την ονομάσουμε: κοινωνικό φαντασιακό.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Το κοινωνικό φαντασιακό είναι η πηγή των θεσμών που ρυθμίζουν και οργανώνουν τη ζωή των ανθρώπων. Αυτό επίσης δημιουργεί κάτι πολύ σημαντικό: τις φαντασιακές κοινωνικές σημασίες.Oι φαντασιακές κοινωνικές σημασίες καθορίζουν τις αξίες της κοινωνίας δηλαδή καθορίζουν τι είναι καλό και τι κακό, τι είναι αληθές και τι ψευδές, τι είναι δίκαιο και τι άδικο. Οι φαντασιακές κοινωνικές σημασίες δίνουν νόημα στη ζωή των ατόμων και, τελικά, δίνουν νόημα ακόμη και στον θάνατο τους. Το κοινωνικό φαντασιακό δεν είναι σταθερό και αμετάβλητο. Αλλάζει. Και οι αλλαγές του δηλώνουν την ύπαρξη αλλαγών στην κοινωνία, το γεγονός δηλαδή ότι υπάρχει ιστορία της ανθρωπότητας. Το κοινωνικό φαντασιακό, άπαξ και δημιούργησε τους θεσμούς, μπορεί είτε να παραμείνει κατά κάποιον τρόπο σε λήθαργο (έτσι συμβαίνει στις πρωτόγονες, τις αρχαϊκές, τις παραδοσιακές κοινωνίες), είτε να προκαλέσει αλλαγές, λιγότερο ή περισσότερο γρήγορες (έτσι συμβαίνει στην εποχή μας, η οποία γνωρίζει έναν γρήγορο ρυθμό από ιστορικές μεταβολές, ανήκουστο στην μέχρι τώρα ιστορία της ανθρωπότητας).</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">3.Δημιουργία</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Οι φιλόσοφοι έχουν αναρωτηθεί: Γιατί να υπάρχει κενό; Θα μπορούσε να μην υπάρχει τίποτα. Το ερώτημα αυτό, σε κάθε περίπτωση, δεν έχει απάντηση. Ίσως μάλιστα να μην έχει καν νόημα. Υπάρχει όμως ένα άλλο ερώτημα που μας βασανίζει και δεν μπορεί παρά να μας βασανίζει: <strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Πώς γίνεται και υπάρχει μια τέτοια πολυμορφία πραγμάτων;</strong> Και φυσικά δεν εννοώ μόνον την ποσοτική πολυμορφία. Πώς γίνεται και υπάρχει αυτή η απέραντη ποικιλία μορφών, από τη μη έμβια φύση, μέχρι τις πολυάριθμες ακαθόριστες μορφές ζωής, ακόμη και μέχρι τις μορφές που ακατάπαυστα η ανθρώπινη ιστορία παράγει και δημιουργεί; Έχει υποστηριχθεί ότι η δημιουργία είναι θεία πράξη. Δεν είναι θεία πράξη. Η δημιουργία είναι αυτό ακριβώς που χαρακτηρίζει το ον. Κάθε ον. Το παν υπόκειται συνεχώς σε αλλαγή και αναδημιουργία. Δεν μπορούμε να σκεφτούμε πως ό,τι παρουσιάζεται μπροστά μας είναι μια ατέρμων επανάληψη της ίδιας μορφής, διότι αμέσως ανακύπτει το ερώτημα: Μήπως, κάθε τι είναι καταδικασμένο να επαναλαμβάνει τις μορφές που έχουν ήδη υπάρξει από καταβολής χρόνου; Είναι όμως σαφές ότι υπάρχει ένας αληθινός χρόνος· ο χρόνος της μεταβολής. Και αληθινή μεταβολή είναι η ανάδυση νέων μορφών. Τα φαινόμενα, τα οποία παρατηρούμε μπροστά μας, προσπαθούμε να τα ερμηνεύσουμε μέσα από τη σχέση αιτίας-αποτελέσματος. Αυτές οι ερμηνείες είναι ασφαλώς πολύτιμες αλλά είναι πάντα μερικές. Γιατί; Διότι έχουν σημασία μόνον στις περιπτώσεις όπου τα φαινόμενα επαναλαμβάνονται (οι ίδιες αιτίες δίνουν τα ίδια αποτελέσματα), αλλά δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τις περιπτώσεις όπου υπάρχει ανάδυση νέων μορφών.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Ας πάρουμε, για παράδειγμα, την περίπτωση της ζωής. Η βιολογία μας λέει ότι σε μιαν ορισμένη στιγμή, μέσα στον «πρωταρχικό χυλό» που υπήρχε στη γη, ενας μεγάλος αριθμός μορίων συνενώθηκε τυχαία και, στη συνέχεια, κάτω από ευνοϊκές συνθήκες -θερμοκρασίας, ακτινοβολίας, πίεσης- αναδύθηκαν μορφές ζωής. Αυτή όμως η απάντηση δεν στέκει. Γιατί; Διότι μια μορφή ζωής είναι κάτι άλλο από μιαν απλή συνένωση μορίων. Επί πλέον, πρόκειται για μια σύνθεση μορίων τελείως ιδιαίτερη ανάμεσα στα δισεκατομμύρια των δισεκατομμυρίων που θα μπορούσαν να συντεθούν. Είναι μια συνένωση που κατορθώνει να οργανώνεται, να συντηρείται, να αναπαράγεται. Το ίδιο ισχύει, με τρόπο πολύ πιο πυκνό και έντονο, στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η Ιστορία δεν είναι αποτέλεσμα συνδυασμού ίδιων στοιχείων. Η Ιστορία είναι δημιουργία νέων στοιχείων. Είναι δημιουργία της μουσικής, της ζωγραφικής, της τέχνης, της φιλοσοφίας, της δημοκρατίας. Και φυσικά δεν μπορούμε να εξηγήσουμε με τη σχέση αιτίας-αποτελέσματος τη μουσική του Μπαχ ή του Μπετόβεν. Αυτή η μουσική είναι μεγάλη, διότι είναι πρωτότυπη. Και λέγοντας πρωτότυπη, σημαίνει ότι ακριβώς δεν μπορούμε να την εξηγήσουμε.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">4. Αυτονομία</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Υπάρχει ανθρώπινη ελευθερία και σε τι συνίσταται; Ελευθερία δεν σημαίνει να κάνουμε ό,τι μας κατεβαίνει στο κεφάλι, ούτε, όπως νόμιζαν ορισμένοι φιλόσοφοι, να δρούμε χωρίς κίνητρα. Ελευθερία σημαίνει κατ’ αρχάς να έχουμε διαύγεια απέναντι, σ’ αυτό που σκεφτόμαστε και σ’ αυτό που κάνουμε. Μπορούμε όμως να είμαστε ελεύθεροι, όταν ζούμε σε μια κοινωνία και κάτω από τον κοινωνικό νόμο; Θα διατυπώσω την απάντηση ως εξής: Μπορώ να είμαι ελεύθερος, εφόσον συμμετέχω στη διαμόρφωση αυτού του νόμου, εφόσον αποφασίζω ισότιμα μαζί με τους άλλους για τη δημιουργία αυτού του νόμου και, τέλος, εφόσον είμαι σύμφωνος με τον τρόπο που ο νόμος αυτός θεσμίστηκε. Για πολύ μεγάλο διάστημα οι ανθρώπινες κοινωνίες πίστευαν ότι τους νόμους και τους θεσμούς τους δεν τους είχαν δημιουργήσει οι ίδιες. Αλλά τότε ποιος; Οι θεοί, ο Θεός, οι πρόγονοι. Σε τέτοιες συνθήκες αυτοί οι νόμοι και οι θεσμοί προφανώς θεωρούνται ιεροί. Αδύνατον να τους αμφισβητήσει κανείς. Πώς είναι δυνατόν να πω ότι ο νόμος που τον έχει δώσει ο Θεός (αν ο Θεός είναι η πηγή κάθε δικαίου) είναι άδικος;</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Σε μιαν τέτοια κοινωνία, που θα την αποκαλέσουμε ετερόνομη -επειδή είναι υπόδουλη στους δικούς της θεσμούς- τα ίδια τα άτομα είναι ετερόνομα. Δεν μπορούν να σκεφτούν μόνα τους, εκτός από τελείως τετριμμένα και δευτερεύοντα θέματα. Δεν μπορούν να ελέγξουν κριτικά τη συμπεριφορά τους. Δεν μπορούν να κρίνουν τι είναι καλό και τι κακό, τι είναι δίκαιο και τι άδικο, τι είναι αληθές και τι ψευδές. Αυτή ήταν η μοίρα της κοινωνίας επί χιλιετίες. Κάποια στιγμή όμως έγινε μια ιστορική ρήξη, η οποία άλλαξε την κατάσταση των πραγμάτων. Η ρήξη αυτή παρατηρείται για πρώτη φορά στην Αρχαία Ελλάδα (στις πόλεις που δημιούργησαν τη δημοκρατία και τη φιλοσοφία) και μετά, αφού μεσολάβησαν είκοσι αιώνες έκλειψης, ξαναξεκίνησε για δεύτερη φορά στη Δυτική Ευρώπη (με την Αναγέννηση, τον Διαφωτισμό, το μεγάλο δημοκρατικό κίνημα χειραφέτησης, το εργατικό κίνημα κ.λπ.). Αυτά τα κινήματα -με το πρόταγμα της αυτονομίας- δημιούργησαν τις κάποιες ελευθερίες που διαθέτει η κοινωνία, στην οποία ζούμε. Όμως το πρόταγμα της αυτονομίας, το οποίο έφθασε στο κορύφωμα του ανάμεσα στο 1750 και το 1950, επί του παρόντος μοιάζει να είναι εξουδετερωμένο.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Σήμερα ζούμε σε μια κοινωνία, στην οποία η απάθεια, ο κυνισμός και η ανευθυνότητα ολοένα επεκτείνονται. Το κίνημα της αυτονομίας πρέπει να ξαναξεκινήσει και να προσπαθήσει να εγκαθιδρύσει μιαν αληθινή δημοκρατία. Μια δημοκρατία όπου όλοι θα συμμετέχουν στη ρύθμιση και τον καθορισμό των κοινωνικών δραστηριοτήτων. Και αυτό είναι το μόνο πολιτικό πρόταγμα, για το οποίο αξίζει τον κόπο να εργαστούμε και να αγωνιστούμε.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
__________________</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Πηγή: <a href="http://eagainst.com/articles/%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%AD%CF%83%CF%83%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%82-%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA-%CE%BA%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7/" rel="nofollow" style="background: transparent; border: 0px; color: #242323; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; text-decoration: none;" target="_blank">eagainst.com</a></div>
</div>
</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-62408188582136865552016-02-18T08:39:00.001-08:002016-02-18T08:39:13.011-08:00Κ. Καστοριάδης: Κάθε λαός είναι υπεύθυνος για την ιστορία του<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="itemHeader" style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin: 0px; outline: 0px; overflow: hidden; padding: 0px;">
<div class="overflow" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; overflow: hidden; padding: 0px;">
<h1 class="itemTitle" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; font-size: 18px; font-stretch: normal; line-height: 28px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<span style="color: #b45f06;">ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ</span></h1>
<div class="wrapper" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; margin: 0px; outline: 0px; overflow: hidden; padding: 0px; width: 620px;">
<div class="overflow" style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; overflow: hidden; padding: 0px;">
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="itemToolbar" style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-top-style: none; color: #404040; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin: 12px 0px 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<ul style="background: transparent; border: 0px; list-style: none; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: right;"></ul>
<div class="clr" style="background: transparent; border: none; clear: both; float: none; height: 0px; line-height: 0; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
</div>
</div>
<div class="itemBody" style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; line-height: 20px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div class="itemImageBlock" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin: 0px 0px 1em; outline: 0px; padding: 0px;">
<span class="itemImage" style="background: transparent; border: 0px; display: block; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><a class="modal" href="http://www.o-klooun.com/media/k2/items/cache/ee16eacb2ab3f2b8582859b8cc34ab8e_XL.jpg" rel="{handler: 'image'}" style="background: transparent; border: 0px; color: #242323; display: block; margin: 0px; outline: none; overflow: hidden; padding: 0px; position: relative; text-decoration: none;" title="Πατήστε για να δείτε την εικόνα"><img alt="Κ. Καστοριάδης: Κάθε λαός είναι υπεύθυνος για την ιστορία του" src="http://www.o-klooun.com/media/k2/items/cache/ee16eacb2ab3f2b8582859b8cc34ab8e_L.jpg" style="background: transparent; border: 1px solid rgb(235, 235, 235); height: auto; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; width: 618px;" /><span class="zoom-icon" style="background: url("../images/zoom.png") 0px 0px no-repeat scroll transparent; border: 0px; height: 80px; left: 310px; margin: -40px 0px 0px -40px; outline: 0px; padding: 0px; position: absolute; top: -200px; width: 80px;"></span></a></span><div class="clr" style="background: transparent; border: none; clear: both; float: none; height: 0px; line-height: 0; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
</div>
</div>
<div class="itemIntroText" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: inherit; font-size: 1em; line-height: 1.4em; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div style="background: transparent; border: 0px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Μια συνέντευξη που παραχώρησε ο Κορνήλιος Καστοριάδης (1922-1997). </div>
<div style="background: transparent; border: 0px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<em style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ερώτηση Δημοσιογράφου:</em> Συχνά λέγεται ότι η <strong class="keyword" style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ελλάδα</strong> είναι «προβληματική», στην <strong class="keyword" style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ελλάδα</strong> «όλα γίνονται στον αέρα», «χωρίς προγραμματισμό», «χωρίς βάρος». Με τέτοιες διαπιστώσεις συμφωνούν πολλοί. Αλλά περιορίζονται συνήθως μόνο στις διαπιστώσεις.</div>
</div>
<div class="itemFullText" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Γνωρίζω ότι η ελληνική κατάσταση σας απασχολεί βαθιά. Ποια είναι η ερμηνεία σας για όσα συμβαίνουν; Γιατί συμβαίνουν έτσι τα πράγματα στην <strong class="keyword" style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ελλάδα</strong>; Ποιες οι βαθύτερες αιτίες;</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Καστοριάδης: </strong>Πρώτον, δεν ξέρω. Δεύτερον, στο μέτρο που μπορώ να ξέρω κάτι, είναι ότι η πολιτική ζωή του ελληνικού λαού τελειώνει περίπου το 404 π.χ. </div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<i style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Δημοσιογράφος</strong>: Νομίζω ότι θα ενοχλήσει πολύ αυτή η διατύπωσή σας.</i></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Καστοριάδης:</strong> Τι να κάνουμε. Μιλώ για την πραγματική πολιτική ζωή του λαού ως αυτόνομου παράγοντα. Δεν μιλώ για μάχες, για αυτοκράτορες, για Μεγαλέξανδρους και Βασίλειους Βουλγαροκτόνους. Μετά τον πέμπτο π.Χ. αιώνα και την αυτοκυβέρνηση του λαού στις δημοκρατικές πόλεις -και πάντως, μετά τον περίεργο τέταρτο π.Χ. αιώνα- η ελληνική ελευθερία πεθαίνει. Οι ελληνικές πόλεις γίνονται υποχείριες των βασιλέων της Μακεδονίας. Βεβαίως, ο Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του παίζουν έναν κοσμοϊστορικό ρόλο.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Κατακτούν την Ασία και την Αίγυπτο. Διαδίδουν την ελληνική γλώσσα και παιδεία. Αλλά πολιτική ζωή, πλέον, δεν υπάρχει. Τα βασίλεια των διαδόχων του Αλεξάνδρου, ως πολιτική συγκρότηση, είναι ουσιαστικά μοναρχίες. Εξάλλου, καθώς ξέρουμε, ο ίδιος ο Αλέξανδρος αντιμετώπισε στασιασμό των Ελλήνων που είχε πάρει μαζί του, διότι ήθελε να τους υποχρεώσει να γονυπετούν μπροστά του, όπως οι Πέρσες μπροστά στο Μεγάλο Βασιλέα - πράγμα ανθελληνικότατο.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Σε όλη τη διάρκεια της ελληνιστικής εποχής οι ελληνικές πόλεις, με λίγες περιθωριακές και παροδικές εξαιρέσεις, αποτελούν παιχνίδια στα χέρια των ελληνιστικών δυναστειών. Ακολουθεί η ρωμαϊκή κατάκτηση, κάτω από την οποία οι ελληνικές πόλεις δεν έχουν παρά μόνον κοινοτική ζωή. Κατόπιν, έρχεται η βυζαντινή αυτοκρατορία. Το Βυζάντιο είναι μια ανατολική, θεοκρατική μοναρχία.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Στο Βυζάντιο η πολιτική ζωή περιορίζεται στις ίντριγκες της Κωνσταντινούπολης, του αυτοκράτορα, των "δυνατών" και των ευνούχων της αυλής. Και βεβαίως, τα σχολικά μας βιβλία δεν αναφέρουν ότι στη βυζαντινή αυλή υπήρχαν ευνούχοι, όπως σ' αυτήν του Πεκίνου.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<i style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Δημοσιογράφος: </strong>Όλα αυτά αφορούν ένα πολύ μακρινό ιστορικό παρελθόν. Η <strong class="keyword" style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ελλάδα</strong> ως σύγχρονο νεοελληνικό κράτος έχει, ήδη, ιστορία εκατόν εβδομήντα ετών. Θα θέλατε να επικεντρώσετε σ' αυτή την περίοδο;</i></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Καστοριάδης: </strong> Μα, αυτή η περίοδος είναι ακατανόητη χωρίς τους είκοσι έναν αιώνες ανελευθερίας που προηγήθηκαν. Λοιπόν, μετά το Βυζάντιο έρχεται η τουρκοκρατία. Μην ανησυχείτε, δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Θα αναφέρω μόνο ότι επί τουρκοκρατίας όση εξουσία δεν ασκείται απευθείας από τους Τούρκους, ασκείται από τους κοτζαμπάσηδες (τους εντολοδόχους των Τούρκων), οι οποίοι κρατούν τους χωριάτες υποχείριους.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Συνεπώς, ούτε σ' αυτή την περίοδο μπορούμε να μιλήσουμε για πολιτική ζωή. Όταν αρχίζει η Επανάσταση του 1821, διαπιστώνουμε από τη μια μεριά τον ηρωισμό του λαού και από την άλλη, σχεδόν αμέσως, την τεράστια αδυναμία να συγκροτηθεί μια πολιτική κοινωνία. Την επομένη της πτώσης της Τριπολιτσάς αρχίζουν οι εμφύλιοι πόλεμοι. </div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<div style="background: transparent; border: 0px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px;">
<i style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Δημοσιογράφος: </strong>Πού οφείλεται αυτή η «τεράστια αδυναμία να συγκροτηθεί μια πολιτική κοινωνία»; Ποιοι είναι οι λόγοι;</i></div>
</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Καστοριάδης: </strong> Ουδείς μπορεί να δώσει απάντηση στην ερώτησή σας για ποιο λόγο, κάποιος, σε μιαν ορισμένη στιγμή, δεν δημιούργησε κάτι. Η συγκρότηση ενός λαού σε πολιτική κοινωνία δεν είναι δεδομένη, δεν είναι κάτι που χαρίζεται, αλλά κάτι που δημιουργείται. Μπορούμε απλώς να διαπιστώσουμε ότι, όταν απουσιάζει μια τέτοια δημιουργία, τα χαρακτηριστικά της προηγούμενης κατάστασης διατηρούνται ή αλλάζουν μόνο μορφή.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<i style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Δημοσιογράφος: </strong>Και ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτά στην ελληνική περίπτωση;</i></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Καστοριάδης:</strong> Ορισμένα τα εντοπίζουμε, ήδη, στους εμφύλιους πολέμους της Επανάστασης του 1821. Βλέπουμε, για παράδειγμα, ότι η νομιμοφροσύνη και η αλληλεγγύη έχουν τοπικό ή τοπικιστικό χαρακτήρα, ισχυρότερο συχνά από τον εθνικό. Βλέπουμε, επίσης, ότι οι πολιτικές κατατάξεις και διαιρέσεις είναι συχνά σχετικές με τα πρόσωπα των «αρχηγών» και όχι με ιδέες, με προγράμματα, ούτε καν με "ταξικά" συμφέροντα.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό είναι η στάση απέναντι στην εξουσία. Στην <strong class="keyword" style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ελλάδα</strong>, μέχρι και σήμερα, το κράτος εξακολουθεί να παίζει τον ρόλο του ντοβλετιού, δηλαδή μιας αρχής ξένης και μακρινής, απέναντι στην οποία είμαστε ραγιάδες και όχι πολίτες.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Δεν υπάρχει κράτος νόμου και κράτος δικαίου, ούτε απρόσωπη διοίκηση που έχει μπροστά της κυρίαρχους πολίτες. Το αποτέλεσμα είναι η φαυλοκρατία ως μόνιμο χαρακτηριστικό. Η φαυλοκρατία συνεχίζει την αιωνόβια παράδοση της αυθαιρεσίας των κυρίαρχων και των «δυνατών»: ελληνιστικοί ηγεμόνες, Ρωμαίοι ανθύπατοι, Βυζαντινοί αυτοκράτορες, Τούρκοι πασάδες, κοτζαμπάσηδες, Μαυρομιχάληδες, Κωλέττης, Δηλιγιάννης.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<i style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Δημοσιογράφος: </strong>Εξαιρέσεις δεν βλέπετε να υπάρχουν; Εξαιρέσεις εντοπισμένες κυρίως στον 19ο και στον 20ό αιώνα;</i> </div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<div style="background: transparent; border: 0px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Καστοριάδης:</strong> Ε, υπάρχουν δυο-τρεις εξαιρέσεις: ο Τρικούπης, ο Κουμουνδούρος, το βενιζελικό κίνημα στην πρώτη περίοδό του. Αλλά τα όποια αποτελέσματά τους καταστράφηκαν από τη δικτατορία του Μεταξά, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τον ρόλο του παλατιού, τη δικτατορία της 21ης Απριλίου, την πασοκοκρατία. </div>
</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Στο μεταξύ, μεσολάβησε ο σταλινισμός που κατόρθωσε να διαφθείρει και να καταστρέψει αυτό που πήγαινε να δημιουργηθεί ως εργατικό και λαϊκό κίνημα στην <strong class="keyword" style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ελλάδα</strong>. Τα αποτελέσματα τα πληρώνουμε ακόμη. Μου ζητάτε να σας εξηγήσω. Μπορείτε να μου εξηγήσετε εσείς, γιατί οι Έλληνες, που σκοτώνονταν εννέα χρόνια, για να απελευθερωθούν από τους Τούρκους, θέλησαν αμέσως μετά ένα βασιλιά; Και γιατί, αφού έδιωξαν τον Όθωνα, έφεραν τον Γεώργιο; Και γιατί μετά ζητούσαν "ελιά, ελιά και Κώτσο βασιλιά";</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<i style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Δημοσιογράφος:</strong> Μα, οι δικές σας απαντήσεις ενδιαφέρουν ιδίως όταν αφορούν ερωτήματα που εσείς θέτετε. Θα θέλατε, λοιπόν, να διατυπώσετε τις απόψεις σας;</i></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Καστοριάδης:</strong> Σύμφωνα με την παραδοσιακή «αριστερή» άποψη, όλα αυτά τα επέβαλαν η Δεξιά, οι κυρίαρχες τάξεις και η μαύρη αντίδραση. Μπορούμε όμως να πούμε ότι όλα αυτά τα επέβαλαν στον ελληνικό λαό ερήμην του ελληνικού λαού; Μπορούμε να πούμε ότι ο ελληνικός λαός δεν καταλάβαινε τι έκανε;</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Δεν ήξερε τι ήθελε, τι ψήφιζε, τι ανεχόταν; Σε μιαν τέτοια περίπτωση αυτός ο λαός θα ήταν ένα νήπιο. Εάν όμως είναι νήπιο, τότε ας μη μιλάμε για δημοκρατία. Εάν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός -όπως και κάθε λαός- είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται σήμερα.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<i style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Δημοσιογράφος: </strong>Πώς την εννοείτε αυτή την ευθύνη;</i></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Καστοριάδης:</strong> Δεν δικάζουμε κανέναν. Μιλάμε για ιστορική και πολιτική ευθύνη. Ο ελληνικός λαός δεν μπόρεσε έως τώρα να δημιουργήσει μια στοιχειώδη πολιτική κοινωνία. Μια πολιτική κοινωνία, στην οποία, ως ένα μίνιμουμ, να θεσμισθούν και να κατοχυρωθούν στην πράξη τα δημοκρατικά δικαιώματα τόσο των ατόμων όσο και των συλλογικοτήτων. </div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<i style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Δημοσιογράφος: </strong>Θέλετε να πείτε ότι -αντιθέτως- σε άλλες χώρες, στη Δυτική Ευρώπη.</i></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Καστοριάδης:</strong> Εκεί, αυτό έγινε! Ο μακαρίτης ο Γιώργος Καρτάλης έλεγε κάνοντάς μου καζούρα στο Παρίσι το 1956:«Κορνήλιε, ξεχνάς ότι στην <strong class="keyword" style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ελλάδα</strong> δεν έγινε Γαλλική Επανάσταση».</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Πράγματι, στην <strong class="keyword" style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ελλάδα</strong> δεν έχει υπάρξει εποχή που ο λαός να έχει επιβάλει, έστω και στοιχειωδώς, τα δικαιώματά του. Και η ευθύνη, για την οποία μίλησα, εκφράζεται με την ανευθυνότητα της παροιμιώδους φράσης: «εγώ θα διορθώσω το ρωμέικο;». -Ναι, κύριε, εσύ θα διορθώσεις το ρωμέικο, στο χώρο και στον τομέα όπου βρίσκεσαι</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<i style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #404040; font-size: 14px;"> </span><span style="color: #bf9000; font-size: large;">~~~~~~~~~~~~~</span></i></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<i style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Ο <strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Κορνήλιος Καστοριάδης</strong> (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαρτίου 1922- Παρίσι, 26 Δεκεμβρίου 1997) ήταν Έλληνας φιλόσοφος, οικονομολόγος και ψυχαναλυτής. Συγγραφέας του έργου <strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px;">Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας</strong>, διευθυντής σπουδών στην Σχολή Ανωτέρων Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών του Παρισιού από το 1979, και φιλόσοφος της αυτονομίας, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές του 20ου αιώνα.</i></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; color: #404040; font-size: 14px; margin-bottom: 18px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
Πηγή: <a href="http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2012/02/blog-post_2348.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed:+InfognomonPolitics+(InfognomonPolitics)#.Ux22UueSy2X" rel="nofollow" style="background: transparent; border: 0px; color: #242323; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; text-decoration: none;" target="_blank">nfognomonpolitics.blogspot.gr</a></div>
</div>
</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-44333095739116105282015-12-25T13:03:00.001-08:002015-12-25T13:08:51.146-08:00Φρανσουά Ντος - "Μια ζωή" βιογραφία του Κορνήλιου Καστοριάδη<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdYLdC4oMR_3DsMxIqH7czRahRPrZMDuHYErilA7MML9GChQfwcp_LlH_OryOvNTe77SlQMmRJq8nL3pQ1DW5OrbOwGV7P0IKvObbmh-VrYnl_YKh5aDXRxTBbuVoy5foGkchQSW76f58J/s1600/20B3.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdYLdC4oMR_3DsMxIqH7czRahRPrZMDuHYErilA7MML9GChQfwcp_LlH_OryOvNTe77SlQMmRJq8nL3pQ1DW5OrbOwGV7P0IKvObbmh-VrYnl_YKh5aDXRxTBbuVoy5foGkchQSW76f58J/s200/20B3.jpg" /></a><br />
<span style="color: white; font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b style="background-color: #bf9000;"> Δοκίμια </b></span><br />
<br />
<span style="font-size: large;"> Το πορτρέτο του Καστοριάδη</span><br />
<div>
<span style="font-size: large;"><br /></span>Η ανάλυση της σκέψης του κορυφαίου στοχαστή και λεπτομέρειες από τη ζωή του από τον καθηγητή της Ιστορίας των Ιδεών Φρανσουά Ντος<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #b45f06; font-size: large;">~~~~</span><span style="color: #cc0000; font-size: large;"><b>~~~</b></span><span style="color: #b45f06; font-size: large;">~~~~</span></div>
<b>Francois Dosse<br />Καστοριάδης. Μια ζωή</b><br />
<div>
<b>Μετάφραση Ανδρέας Παππάς.<br />Εκδόσεις Πόλις, 2015, σελ. 616, τιμή 22 ευρώ</b><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEj60vW8q9KRchEFn-FLH5QZdFQGl5nvfhk-Oilrc5dC0eW1UED-6Ou5o5o718CFqd8rPBL62cn4fq2xUQy94Kg5HjwtQdjK4PM5V9Asm-cSMzKOWQf8HzsrabMUibwv256ipydvJXbmKRUg-aODN5A6HSk8An-tm4CUn5ILUQDc=" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEj60vW8q9KRchEFn-FLH5QZdFQGl5nvfhk-Oilrc5dC0eW1UED-6Ou5o5o718CFqd8rPBL62cn4fq2xUQy94Kg5HjwtQdjK4PM5V9Asm-cSMzKOWQf8HzsrabMUibwv256ipydvJXbmKRUg-aODN5A6HSk8An-tm4CUn5ILUQDc=" width="227" /></a><span style="color: #b45f06; font-size: x-large;">Αν</span> αναρωτιέται κανείς πώς ο Κορνήλιος Καστοριάδης έχασε όχι μόνο τα μαλλιά του αλλά και όλη την τριχοφυΐα του, την απάντηση θα τη βρει στην ογκώδη βιογραφία του από τον Φρανσουά Ντος, καθηγητή της Ιστορίας των Ιδεών στο Πανεπιστήμιο Paris XII-Creteil. Δεν θα βρει όμως μόνο παρόμοιες λεπτομέρειες που σχετίζονται με έναν από τους εμβληματικότερους διανοουμένους που έγραψαν στη γαλλική γλώσσα τον αιώνα που μας πέρασε.<br />
Αλλά η λεπτομέρεια είναι ενδεικτική της πληρότητας που χαρακτηρίζει τη βιογραφία του Ντος, που μας προσφέρει το ολοκληρωμένο πορτρέτο του Καστοριάδη παρακολουθώντας τη ζωή του. Από το πώς έφτασε στη Γαλλία με τους υποτρόφους του Ματαρόα, πώς συνδέθηκε με το τροτσκιστικό κίνημα, πώς ίδρυσε το ιστορικό περιοδικό Σοσιαλισμός και βαρβαρότητα, πώς σε δύσκολους καιρούς άσκησε σκληρή κριτική στο σοβιετικό σύστημα, πώς μελέτησε την αθηναϊκή κοινωνία του 5ου αιώνα και αξιοποίησε τα διδάγματά της στην ανάλυση και στην κριτική του σύγχρονου κόσμου και πώς το έργο και η παρουσία του στον στίβο των ιδεών οδήγησαν στην ανάδυση της αντιαυταρχικής Αριστεράς. </div>
<div style="text-align: justify;">
Δεν υπάρχει σοβαρή κοινωνιολογική ανάλυση του σύγχρονου κόσμου χωρίς να παραπέμπει στο κλασικό πλέον βιβλίο του Καστοριάδη Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας (1975). Ο Μάης του '68 τις δικές του απόψεις απηχούσε. Και το εύρος των ενδιαφερόντων του ήταν τεράστιο: από την κοινωνιολογία και την πολιτική κριτική ως την Ιστορία και την ψυχανάλυση. Η ανθρώπινη πλευρά του έχει επίσης ενδιαφέρον, όπως και οι διάφορες περιπέτειες του. Στη βιογραφία αυτή όμως έχουμε κυρίως την ανάλυση της σκέψης του κορυφαίου στοχαστή που παραμένει και σήμερα επίκαιρος. Είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο για μία από τις μεγάλες προσωπικότητες της ευρωπαϊκής σκέψης που σημαδεύει και μια ολόκληρη εποχή.</div>
<br />
_______________<br />
http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=761063<br />
<a href="http://tetradia-social-sciences.blogspot.gr/">http://tetradia-social-sciences.blogspot.gr/</a></div>
</div>
</div>
<!-- Blogger automated replacement: "https://images-blogger-opensocial.googleusercontent.com/gadgets/proxy?url=http%3A%2F%2Fwww.tovima.gr%2Ffiles%2F1%2F2015%2F12%2F14%2F18-1kastoriadis-630.jpg&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEj60vW8q9KRchEFn-FLH5QZdFQGl5nvfhk-Oilrc5dC0eW1UED-6Ou5o5o718CFqd8rPBL62cn4fq2xUQy94Kg5HjwtQdjK4PM5V9Asm-cSMzKOWQf8HzsrabMUibwv256ipydvJXbmKRUg-aODN5A6HSk8An-tm4CUn5ILUQDc=" --><!-- Blogger automated replacement: "https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEj60vW8q9KRchEFn-FLH5QZdFQGl5nvfhk-Oilrc5dC0eW1UED-6Ou5o5o718CFqd8rPBL62cn4fq2xUQy94Kg5HjwtQdjK4PM5V9Asm-cSMzKOWQf8HzsrabMUibwv256ipydvJXbmKRUg-aODN5A6HSk8An-tm4CUn5ILUQDc=" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEj60vW8q9KRchEFn-FLH5QZdFQGl5nvfhk-Oilrc5dC0eW1UED-6Ou5o5o718CFqd8rPBL62cn4fq2xUQy94Kg5HjwtQdjK4PM5V9Asm-cSMzKOWQf8HzsrabMUibwv256ipydvJXbmKRUg-aODN5A6HSk8An-tm4CUn5ILUQDc=" -->Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-63268432117039280362015-05-30T12:10:00.001-07:002015-05-30T12:10:07.578-07:00Σαράντα χρόνια από τη «Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας»<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name" style="color: #262626; font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif; font-size: 26px; font-stretch: normal; margin: 0.75em 0px 0px; position: relative;">
<span style="background-color: #b45f06;"><span style="color: white; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;"> κοινωνία</span><span style="color: white; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">,</span><span style="color: white; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;"> </span><span style="color: white; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">φιλοσοφία</span><span style="color: white; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">,</span><span style="color: white; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;"> </span><span style="color: white; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 14px; text-align: justify;">Άνθρωπος </span></span></h3>
<div class="post-body entry-content" id="post-body-1500419537223118644" itemprop="description articleBody" style="position: relative; width: 632px;">
<div dir="ltr" trbidi="on">
<div class="content" style="margin: 0px; padding: 0px; position: relative; word-wrap: break-word;">
<div class="field field-name-field-image field-type-image field-label-hidden news_image" style="color: #262626; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15.3999996185303px; line-height: 1.4; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-items" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="file file-image file-image-jpeg" id="file-33573" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<h2 class="element-invisible" style="clip: rect(1px 1px 1px 1px); font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; height: 1px; margin: 0px; overflow: hidden; padding: 0px; position: absolute !important; text-align: justify;">
<a href="http://www.efsyn.gr/file/kastoriadisjpg-0" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #007dae; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;">kastoriadis.jpg</a></h2>
<div class="content" style="background-color: white; margin: 0px; padding: 0px; position: relative; word-wrap: break-word;">
<span style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif;"><a data-featherlight="image" href="http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/field/image/kastoriadis.jpg" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #007dae; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"></a></span><span class="field field-name-field-caption field-type-text field-label-hidden" style="margin: 10px 0px 0px; padding: 0px;"><div style="text-align: center;">
<a href="http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/field/image/kastoriadis.jpg" style="color: #990000; text-decoration: none;"><img height="267" src="http://www.efsyn.gr/sites/efsyn.gr/files/styles/teaser_big/public/field/image/kastoriadis.jpg?itok=AuVkfYMC" style="-webkit-box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.0980392) 1px 1px 5px; background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 1px solid rgb(238, 238, 238); box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.0980392) 1px 1px 5px; padding: 5px; position: relative;" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif;"><span style="font-size: 13px;"><div class="content" style="background-color: white; margin: 0px; padding: 0px; position: relative; word-wrap: break-word;">
<span class="field field-name-field-caption field-type-text field-label-hidden" style="margin: 10px 0px 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif;"><span style="font-size: 13px;"><br /></span></span></span></div>
Το έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη που οικοδόμησε μια καινούργια αντίληψη για τον άνθρωπο, την Ιστορία και την κοινωνία</span></span></span></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="article_meta" style="background-color: white; color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 15.3999996185303px; line-height: 1.4; margin: 10px 0px 8px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: #444444;"><span style="font-family: 'Noto Serif', serif; font-weight: bold;">Συντάκτης: </span><span style="font-family: 'Noto Serif', serif; font-weight: bold;">Γιώργος Ν. Οικονόμου*</span></span></div>
<div class="field field-name-field-author field-type-text field-label-inline clearfix article_author" style="background-color: white; color: #262626; font-family: 'Noto Serif', serif; font-size: 18px; font-weight: bold; line-height: 1.4; margin: 1.5em 0px 1.3em; padding: 0px;">
<div class="field-items" style="float: left; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
</div>
<div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden" style="background-color: white; margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-items" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="field-item even" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 15.3999996185303px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #cc0000; font-size: large;">Η</span> «Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας»</strong> (εφεξής ΦΘΚ), που καθιέρωσε τον συγγραφέα της ως έναν μεγάλο στοχαστή, είναι από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά έργα του 20ού αιώνα. Οταν κυκλοφόρησε (1975) χαρακτηρίστηκε «πνευματικός Μάης του ’68». Στις πεντακόσιες πυκνογραμμένες σελίδες της οικοδομείται μια καινούργια αντίληψη για τον άνθρωπο, την Ιστορία και την κοινωνία, μια καινούργια οντολογία. Για να οικοδομηθεί όμως αυτή έπρεπε πρώτα να ανατρέψει τις βασικές θέσεις της κληρονομημένης ελληνοδυτικής σκέψης, από τις απαρχές της στην αρχαία Ελλάδα και, διά μέσου των Καντ, Χέγκελ και Μαρξ, να φτάσει έως τον Χάιντεγκερ, τις θεωρίες των στρουκτουραλιστών και των φονξιοναλιστών του 20ού αιώνα.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Η μελέτη της ΦΘΚ είναι σημαντική, όχι για μουσειακούς ή ιστορικούς λόγους,</strong> αλλά για ουσιαστικούς, αφού οι αναλύσεις της δεν έχουν απολέσει το παραμικρό από τη δύναμή τους και την ικανότητά τους για κατανόηση της πραγματικότητας και της ιδεολογικής της εικόνας. Τα κύρια αντικείμενα του βιβλίου είναι η Ιστορία, η κοινωνία και η κοινωνική-ιστορική θέσμιση. Τα ζητήματα αυτά έχουν τεράστια σημασία για την πολιτική αντίληψη των ανθρώπων, την πολιτική τους χειραφέτηση και το πράττειν τους, για τη συγκρότηση ενός απελευθερωτικού δημοκρατικού προτάγματος.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Στο πρώτο μέρος του βιβλίου (1965) ο Κορνήλιος Καστοριάδης</strong> ασκεί κριτική στη θεωρία του Μαρξ και ανασκευάζει τις εσφαλμένες αντιλήψεις του, που επικράτησαν επί δεκαετίες και καθόρισαν την πολιτική σκέψη και πρακτική. Aποδεικνύει πως ο «ιστορικός υλισμός» είναι ανίκανος να κατανοήσει την κοινωνία και την Ιστορία, διότι συνδέει μηχανικώς τις τεχνικο-οικονομικές συνθήκες με τη δημιουργία της κοινωνίας και των θεσμών, θεωρεί την ανάπτυξη της τεχνικής και της οικονομίας ως κινητήρα της Ιστορίας, καταλήγοντας έτσι σε έναν ατελέσφορο οικονομισμό, αφού αποκλείει τον ανθρώπινο παράγοντα.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Ενα άλλο αρνητικό σημείο της μαρξικής θεωρίας είναι η απολυτοποίηση</strong> των λογικών κατηγοριών που εισήγαγε για να αναλύσει την κοινωνία του 19ου αιώνα. Επέβαλε δηλαδή σε όλες τις προηγούμενες ιστορικές περιόδους τις κατηγορίες αυτές και κυρίως τον οικονομικό παράγοντα. Νόμιζε έτσι ο Μαρξ πως ανακάλυπτε τους «νόμους» της Ιστορίας. Αμεση συνέπεια ήταν η απολυτοποίηση της θεωρίας και ο εγκλωβισμός της πραγματικότητας σ’ αυτήν: αντί να συμβάλει στον μετασχηματισμό του κόσμου και όχι στην ερμηνεία του (όπως ήθελε ο Μαρξ στην 11η θέση για τον Φόιερμπαχ), η θεωρία κατάντησε μία ερμηνεία, και μάλιστα η μοναδική «αληθινή» ερμηνεία του κόσμου, η οποία διαβεβαιώνει πως ο κόσμος πρέπει να μετασχηματιστεί προς την κατεύθυνση που η μαρξική θεωρία ορίζει (θεωρητικοκρατία). Ετσι η πολιτική μετατράπηκε σε τεχνική υπόθεση των κομματικών γραφειοκρατών.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Εν συνεχεία ο Καστοριάδης προσπαθεί να απελευθερώσει τη θεωρία</strong> και την πράξιν από τα ιδεολογικά δεσμά του μαρξισμού, να τους ξαναδώσει τη ζωντάνια και τη δύναμη, προκειμένου να γίνει δυνατός ένας νέος στοχασμός για την κοινωνία, την Ιστορία και την πολιτική. Ειδικώς, διασαφηνίζει τους όρους που αποτέλεσαν το ιερό πιστεύω των μαρξιστών και των κομμουνιστών, όπως «επανάσταση» και «σοσιαλισμός», και τους δίνει ένα ειδικό νόημα που δεν έχει καμία σχέση με το νόημα που είχαν την εποχή εκείνη (δεκαετίες ’50 και ’60), ούτε με το αγοραίο νόημα που έχουν σήμερα, στην ιδεολογία των σοσιαλιστικών, κομμουνιστικών ή αριστερίστικων σχηματισμών.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Στο μεταγενέστερο δεύτερο μέρος του βιβλίου, οι επίμαχοι όροι έχουν απαλειφθεί</strong>και αντικατασταθεί από άλλους. Ηδη από τη δεκαετία του 1950 ο Καστοριάδης έχει συλλάβει και επεξεργαστεί την έννοια της αυτοοργάνωσης, της αυτοκυβέρνησης και της αυτονομίας των ανθρώπων, δηλαδή την άμεση δημοκρατία, την οποία αντιπαραθέτει στις ολιγαρχικές γραφειοκρατίες Ανατολής και Δύσεως.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Στη βάση αυτή η κοινωνική-ιστορική θέσμιση είναι αποτέλεσμα του ανθρωπίνου πράττειν,</strong> οπότε το ερώτημα που εγείρεται είναι: Πού στηρίζεται αυτό το πράττειν; Σε αυτό το βασικό ερώτημα προσπαθεί να απαντήσει η ΦΘΚ εισάγοντας μια νέα οντολογία με κύριο άξονα τη φαντασία, το ριζικό φαντασιακό, το οποίο είναι στη βάση κάθε ανθρώπινης δημιουργίας -από το άτομο και την ψυχή έως την κοινωνία και την Ιστορία.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Ετσι η κοινωνία είναι αυτοθέσμιση, και δη φαντασιακή, </strong>με την έννοια ότι η ίδια δημιουργεί το είναι της όχι ορθολογικώς ή αντιγράφοντας την πραγματικότητα, αλλά επινοώντας και δημιουργώντας καινούργιες μορφές και θεσμούς που δεν είχαν προϋπάρξει πουθενά αλλού. Ομοίως η Ιστορία είναι ποίησις, γένεση οντολογική νέων ειδών, νέων μορφών, δημιουργία «εκ του μηδενός» –χωρίς αυτό να σημαίνει δημιουργία «εντός του μηδενός» και «με το μηδέν». Η κοινωνία και η Ιστορία είναι ανθρώπινες φαντασιακές δημιουργίες και όχι αποτελέσματα αδήριτων ιστορικών νόμων.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Με τον τρόπο αυτό ο Καστοριάδης προβαίνει στην ανάδειξη</strong> ενός νέου οντολογικού τρόπου τού είναι, του κοινωνικού-ιστορικού, που είναι δημιούργημα του κοινωνικού φαντασιακού, της θεσμίζουσας κοινωνίας και συγκροτείται από τις κοινωνικές φαντασιακές σημασίες. Αυτές δημιουργούν τους θεσμούς, την οργάνωση και τη συνοχή της κοινωνίας. Οι κοινωνικές φαντασιακές σημασίες αποτελούν οντολογικές δημιουργίες οι οποίες δεν μπορεί να εξηγηθούν με βάση τις κατηγορίες της κληρονομημένης σκέψης, δηλαδή τις κατηγορίες της καθοριστικότητας, της αιτιότητας και της λογικής συναγωγής.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Τα μόνα σχήματα και εργαλεία που έχει η σκέψη</strong> αυτή για να συλλάβει το κοινωνικό-ιστορικό είναι το υποκείμενο (συνείδηση), το αντικείμενο (πράγμα) και η έννοια (ιδέα). Γι’ αυτό και η σκέψη αυτή στάθηκε ανίκανη να συλλάβει τον ιδιαίτερο τρόπο τού είναι του. Το κοινωνικό-ιστορικό δεν είναι ούτε υποκείμενο, ούτε πράγμα ούτε έννοια, αλλά ούτε και σύνολο υποκειμένων, πραγμάτων ή εννοιών -είναι μάγμα κοινωνικών φαντασιακών σημασιών. Αυτήν τη φαντασιακή διάσταση υποτίμησε και ακρωτηρίασε η κληρονομημένη σκέψη από την αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα, διότι εξέλαβε τη σκέψη μόνο υπό μία διάσταση, την ορθολογική, υποταγμένη στον Λόγο.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Η φαντασιακή διάσταση ως δυνατότητα ταυτοχρόνως</strong> και του ατόμου και του κοινωνικού-ιστορικού ανοίγει τον ορίζοντα στη δημιουργία, είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο. Η θέση αυτή υποστηρίζεται από την ανάλυση του χρόνου ως δημιουργία, ως δημιουργία του άλλου, της ετερότητας και όχι ως απλή διαδοχή καθορισμένων οντοτήτων, όπως ήταν στην κληρονομημένη σκέψη. Αυτή τη φιλοσοφική διάσταση συμπληρώνει η ΦΘΚ με την κοινωνιολογική-ψυχαναλυτική ανάλυση για το πώς θεσμίζεται ιστορικώς το άτομο, για το πώς συμβαίνει ο εκ-κοινωνισμός της ψυχής, που αφορούν την ατομική φαντασία.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Εδώ βρίσκεται ακόμη μία ιδιαίτερη συμβολή του Καστοριάδη,</strong> διότι αναπτύσσει περαιτέρω τη θεωρία της μετουσίωσης που είχε ξεκινήσει ο Φρόιντ. Η μετουσίωση είναι η διαδικασία με την οποία η ψυχή εξαναγκάζεται να αντικαταστήσει τις δικές της ενορμήσεις και επιθυμίες με αντικείμενα που υπάρχουν μέσα στην κοινωνική θέσμιση, να «επενδύσει» δηλαδή σε κοινωνικές και ιστορικές σημασίες.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Οι αναλύσεις της ΦΘΚ προσφέρουν έναν άλλον τρόπο τού είναι,</strong> που δεν είναι ούτε άτακτο χάος, ούτε πλήρως και καλώς καθορισμένο σύνολο, ούτε ουσία ή σύστημα ουσιών. Είναι μάγμα κοινωνικών φαντασιακών σημασιών με χαρακτηριστικά το άνοιγμα και τη ρήξη, που κάνουν δυνατή τη δημιουργία μιας άλλης κοινωνίας, μιας αυτόνομης κοινωνίας, αφού αυτή εξαρτάται από τη θέληση, από τη δράση και τη φαντασία των ανθρώπων, από την κοινωνική συλλογικότητα που δύναται να θέσει το δημοκρατικό πρόταγμα.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;">Και εδώ βρίσκεται μια σημαντική πλευρά που αναδεικνύει ο Καστοριάδης: </strong>η πράξις, η οντοπραξία. Η δημοκρατία, όπως και η φιλοσοφία, αμφισβητεί το ιερό και το θέσφατο, το δεδομένο, το θεσμισμένο και το κυρίαρχο. Αυτή είναι η πρώτη και η ιδρυτική πράξη της ελευθερίας. Αυτή όμως είναι αδιανόητη χωρίς την απελευθέρωση από κλειστές θεωρίες και εσχατολογικές ιδεολογίες. Είναι αδύνατη χωρίς απαλλαγή από μεταφυσικές αντιλήψεις και θρησκευτικές αυταπάτες ανταμοιβής μετά θάνατον, χωρίς απεγκλωβισμό από κόμματα, γραφειοκρατίες και αντιπροσωπεύσεις.</div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<em style="margin: 0px; padding: 0px;">*δρος Φιλοσοφίας</em></div>
<div style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif; font-size: 16px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<em style="margin: 0px; padding: 0px;">_____________</em></div>
<div style="color: #262626; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 15.3999996185303px; line-height: 1.4; margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Roboto, Arial, sans-serif;"><i><a href="http://www.efsyn.gr/arthro/saranta-hronia-apo-ti-fantasiaki-thesmisi-tis-koinonias" style="color: #990000; text-decoration: none;">http://www.efsyn.gr/arthro/saranta-hronia-apo-ti-fantasiaki-thesmisi-tis-koinonias</a></i></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 1.3em; margin-top: 1.3em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-size: 15.3999996185303px; line-height: 21.5599994659424px; margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #262626; font-family: Roboto, Arial, sans-serif;"><a href="http://aristera-tora.blogspot.gr/">http://aristera-tora.blogspot.gr/</a></span></span></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-88784751735360834032015-05-29T02:37:00.003-07:002015-05-29T02:56:02.081-07:00Κορνήλιος Καστοριάδης: Οι διανοούμενοι και η ιστορία<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div 14px="" 18.003999710083px="" class="" ejavu="" font-family:="" font-size:="" georgia="" id="content-top-of-node" imes="" line-height:="" new="" roman="" serif="">
<h1 style="font-size: 32px; line-height: 40px; margin: 0px;">
<a class="colorbox imagefield imagefield-imagelink imagefield-field_article_image initColorbox-processed cboxElement" href="http://im2ns5.27210.gr/sites/default/files/article/2013/52/145917-avt_cornelius-castoriadis_2317.jpeg" rel="gallery-all" style="color: #199900; font-size: 14px; line-height: 18.003999710083px; text-decoration: none;" title="Κορνήλιος Καστοριάδης: Οι διανοούμενοι και η ιστορία"><img alt="" class="imagecache imagecache-620x320" src="http://im2ns5.27210.gr/sites/default/files/imagecache/620x320/article/2013/52/145917-avt_cornelius-castoriadis_2317.jpeg" height="320" style="border: 0px;" title="Κορνήλιος Καστοριάδης: Οι διανοούμενοι και η ιστορία" width="620" /></a></h1>
</div>
<div -443px="" 0px="" 14px="" 18.003999710083px="" 463px="" break-word="" class="column" ejavu="" float:="" font-family:="" font-size:="" georgia="" id="content" imes="" left="" line-height:="" margin-left:="" margin-right:="" new="" overflow:="" padding:="" roman="" serif="" visible="" width:="" word-wrap:="">
<div class="section" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div id="content-area">
<div id="node-date" style="color: #5a5851; font-size: 10px;">
<br /></div>
<div class=" fb_reset" id="fb-root" style="background: none; border-spacing: 0px; border: 0px; cursor: auto; direction: ltr; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 1; margin: 0px; overflow: visible; padding: 0px; text-shadow: none; visibility: visible; word-spacing: normal;">
<div style="height: 0px; overflow: hidden; position: absolute; top: -10000px; width: 0px;">
<iframe allowfullscreen="true" allowtransparency="true" aria-hidden="true" frameborder="0" id="fb_xdm_frame_http" name="fb_xdm_frame_http" scrolling="no" src="http://static.ak.facebook.com/connect/xd_arbiter/QrU_tEEWym9.js?version=41#channel=f9031e848&origin=http%3A%2F%2Ftvxs.gr" style="border-style: none; border-width: initial;" tabindex="-1" title="Facebook Cross Domain Communication Frame"></iframe><iframe allowfullscreen="true" allowtransparency="true" aria-hidden="true" frameborder="0" id="fb_xdm_frame_https" name="fb_xdm_frame_https" scrolling="no" src="https://s-static.ak.facebook.com/connect/xd_arbiter/QrU_tEEWym9.js?version=41#channel=f9031e848&origin=http%3A%2F%2Ftvxs.gr" style="border-style: none; border-width: initial;" tabindex="-1" title="Facebook Cross Domain Communication Frame"></iframe></div>
<div style="height: 0px; overflow: hidden; position: absolute; top: -10000px; width: 0px;">
<div>
</div>
</div>
</div>
<div class="node node-type-article node-promoted build-mode-full clearfix" id="node-145917">
<div class="content">
<blockquote style="font-size: 20px; line-height: 25px; margin: 0px;">
<div style="border-bottom-color: rgb(230, 229, 229); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; line-height: 26px; padding: 1em 0px;">
<div style="text-align: justify;">
Παλαιά φιλοσοφική συνήθεια: Είμαι υποχρεωμένος να σταματήσω κατ’ αρχάς στους όρους με τούς όποιους τίθεται το πρόβλημα. Ιστορία. Μ’ αυτή τη λέξη δεν εννοώ μόνο την ιστορία που έχει γίνει, αλλά και την ιστορία που γίνεται, όπως και την ιστορία που απομένει να γίνει. Αυτή ή ιστορία είναι, ουσιαστικά, δημιουργία —δημιουργία και καταστροφή. Δημιουργία σημαίνει κάτι το εντελώς άλλο από την αντικειμενική απροσδιοριστία ή την υποκειμενική αδυναμία πρόβλεψης των γεγονότων και της εξέλιξης της ιστορίας. Θα ήταν γελοίο αν λέγαμε ότι ή εμφάνιση της τραγωδίας ήταν απρόβλεπτη, και ανόητο αν βλέπαμε τα Κατά Ματθαίον Πάθη ως μια συνέπεια της απροσδιοριστίας της ιστορίας. Η ιστορία είναι ο χώρος όπου το ανθρώπινο ον δημιουργεί οντολογικές μορφές — οι δε ιστορία και κοινωνία είναι οι πρώτες από αυτές τις μορφές.<strong> </strong></div>
</div>
</blockquote>
<br />
<blockquote style="font-size: 20px; line-height: 25px; margin: 0px;">
<div style="border-bottom-color: rgb(230, 229, 229); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; line-height: 26px; padding: 1em 0px;">
<div style="text-align: justify;">
<strong>Του Κορνήλιου Καστοριάδη</strong></div>
</div>
<div class="region region-in-node-ad" style="float: right; margin: 20px 0px 10px 10px;">
<div class="esi_alt_block block-google_admanager first region-odd odd region-count-1 count-1" id="block-google_admanager-097980d051fad5e67fec98906111eb6b" style="line-height: 0; margin-bottom: 1em;">
<div class="content">
<div class="gam-holder" id="gam-holder-NewTVXS_180x150" style="margin: 0px auto;">
<div id="google_ads_div_NewTVXS_180x150_ad_wrapper">
<div id="google_ads_div_NewTVXS_180x150_ad_container" style="display: inline-block;">
<ins style="border: 0px; display: inline-table; height: 150px; position: relative; width: 180px;"><ins style="border: 0px; display: block; height: 150px; position: relative; width: 180px;"><iframe frameborder="0" height="150" id="google_ads_iframe_NewTVXS_180x150" marginheight="0" marginwidth="0" name="google_ads_iframe_NewTVXS_180x150" scrolling="no" style="border-style: initial; border-width: 0px; left: 0px; position: absolute; top: 0px;" width="180"></iframe></ins></ins></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
</div>
</blockquote>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<em>*Το παρακάτω κείμενο βρίσκεται στο βιβλίο "Ο θρυμματισμένος κόσμος" που κυκλοφόρησε το 1999 από τις εκδόσεις Ύψιλον. Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή ο φιλόσοφος <strong>Κορνήλιος Καστοριάδης</strong>, στις 26 Δεκεμβρίου του 1997.</em></div>
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
<b>Δημιουργία δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην (και ούτε συνήθως) «καλή» δημιουργία ή δημιουργία «θετικών αξιών». Το Άουσβιτς και το Γκουλάγκ είναι δημιουργίες, το ίδιο όπως και ο Παρθενώνας ή τα </b><span style="font-size: 18px; line-height: 26px;">Principia Mathematica. 'Ωστόσο, μεταξύ των δημιουργιών της ιστορίας μας, της ελληνοδυτικής ιστορίας, υπάρχει μία πού εμείς την αποτιμούμε θετικά και την υιοθετούμε. Είναι η θέση σε αμφισβήτηση, η κριτική, ή απαίτηση τού λόγον διδόναι, προϋπόθεση συγχρόνως και της φιλοσοφίας και της πολιτικής. Πρόκειται για μια θεμελιώδη ανθρώπινη τοποθέτηση — ουδόλως καθολική στην αφετηρία της — , ή όποια προϋποθέτει ότι δεν υπάρχει καμιά εξωανθρώπινη δικαιοδοσία, υπεύθυνη εν τελευταία αναλύσει για ό,τι συμβαίνει στην ιστορία, ότι δεν υπάρχει αληθινή αιτία της ιστορίας ή (μη ανθρώπινος) δημιουργός της ιστορίας- με άλλα λόγια, ότι ή ιστορία δεν έγινε από τον Θεό, από τη φύση ή από οποιουσδήποτε «νόμους». ’Ακριβώς γιατί δεν πίστευαν σε τέτοιους εξωιστορικούς καθορισμούς (πέραν του εσχάτου ορίου της Ανάγκης), κατόρθωσαν οι Έλληνες να δημιουργήσουν τη δημοκρατία και τη φιλοσοφία.</span></div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Επανυιοθετούμε, επαναβεβαιώνουμε, θέλουμε να επεκτείνουμε αυτήν τη δημιουργία. Βρισκόμαστε, και θέλουμε να βρισκόμαστε, μέσα σε μια παράδοση ριζικής κριτικής, γεγονός πού συνεπάγεται ότι βρισκόμαστε σε μια παράδοση ευθύνης (δεν μπορούμε να επιρρίψουμε το σφάλμα στον παντοδύναμο Θεό κλπ.) και σε μια παράδοση αυτοπεριορισμού (δεν μπορούμε να επικαλεστούμε καμία εξωϊστορική νόρμα ως γνώμονα του πράττει μας, το όποιο ωστόσο δεν μπορεί να στερείται γνώμονος). Κατά συνέπεια, έναντι αυτού πού υπάρχει ήδη, έναντι αυτού πού θα μπορεί ή θα πρέπει να γίνει, όπως και έναντι αυτού πού υπήρξε, τοποθετούμαστε ως δρώντες κριτικά. Μπορούμε να συμβάλλουμε έτσι, ώστε αυτό πού είναι να υπάρξει αλλιώς. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε αυτό πού υπήρξε, μπορούμε όμως να αλλάξουμε το βλέμμα επί τού υπάρξαντος —βλέμμα πού αποτελεί ουσιώδες συστατικό των παρουσών στάσεων (έστω και αν τις περισσότερες φορές αυτό συμβαίνει μη συνειδητά). Εν προκειμένω, δεν απονέμουμε, σε πρώτη προσέγγιση, κανένα φιλοσοφικό προνόμιο στην παρελθούσα και στην παρούσα ιστορική πραγματικότητα.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Παρελθόν και παρόν δεν είναι τίποτε άλλο από μάζες ακατέργαστων γεγονότων (ή εμπειρικών υλικών), εκτός και αν τα έχουμε εκ νέου κριτικά εγγυηθεί. Σε μία δεύτερη προσέγγιση, εφόσον βρισκόμαστε εντεύθεν τού παρελθόντος αυτού, και μπόρεσε συνεπώς αυτό να εισέρθει στις προϋποθέσεις αυτού πού στοχαζόμαστε και αυτού πού είμαστε, αυτό το παρελθόν προσλαμβάνει ένα είδος υπερβασιακής σπουδαιότητος, γιατί ή γνώση του αλλά και ή κριτική πού του ασκούμε, αποτελεί τμήμα του αυτοστοχασμού μας. Και τούτο, όχι μόνον επειδή καθιστά φανερή τη σχετικότητα τού παρελθόντος μέσω της γνώσης άλλων εποχών, αλλά και επειδή αφήνει να διαφανεί ή σχετικότητα της συγκεκριμένης ιστορίας μέσω τού στοχασμού πού αφορά σε άλλες ιστορίες, ιστορίες πού ήσαν πράγματι δυνατές, χωρίς όμως να έχουν πραγματοποιηθεί.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Διανοούμενος. Ουδέποτε συμπάθησα (ούτε αποδέχτηκα για λογαριασμό μου) αυτόν τον όρο, και για λόγους αισθητικούς, εξαιτίας της άθλιας και αμυντικής υπεροψίας πού αυτός ο όρος προϋποθέτει, άλλα και για λόγους λογικούς· ποιος δεν είναι διανοούμενος; Δίχως να υπεισέλθω σε προβλήματα θεμελιώδους βιοψυχολογίας, αν με τον όρο διανοούμενος εννοούμε εκείνον πού εργάζεται σχεδόν αποκλειστικά με το μυαλό του και σχεδόν καθόλου με τα χέρια του, τότε αφήνουμε απέξω ανθρώπους, τούς όποιους θα θέλαμε προφανώς να συμπεριλάβουμε (γλύπτες και άλλες κατηγορίες καλλιτεχνών) και συμπεριλαμβάνουμε ανθρώπους, στους όποιους ασφαλώς δεν αποβλέπαμε (πληροφορικούς, τραπεζίτες, χρηματιστές κλπ.).</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Δεν βλέπω γιατί ένας εξαίρετος αιγυπτιολόγος ή ένας μαθηματικός, πού αδιαφορούν για οτιδήποτε άλλο έξω από τον επιστημονικό τους κλάδο, θα μας ενδιέφεραν ιδιαίτερα. Ξεκινώντας απ’ αυτήν την παρατήρηση, θα πρότεινα να συμπεριλάβουμε, για τούς σκοπούς της παρούσας συζήτησης, όλους εκείνους πού, ανεξάρτητα από το επάγγελμά τους, επιχειρούν να υπερβούν τη σφαίρα της ειδίκευσής τους και ενδιαφέρονται ενεργά για ό,τι συμβαίνει στην κοινωνία. Αλλά αυτό είναι, και θα πρέπει να είναι, ό ορισμός τού δημοκρατικού πολίτη, οποιαδήποτε κι αν είναι ή απασχόλησή του. (Ας παρατηρήσουμε εδώ ότι ο ορισμός αυτός είναι το ακριβώς αντίθετο του ορισμού της δικαιοσύνης όπως τον έχει δώσει ο Πλάτων, να ασχολείται δηλαδή κανείς με τις υποθέσεις του και να μην ανακατεύεται με τα πάντα —πράγμα πού δεν πρέπει να μας εκπλήσσει, αφού ένας από τούς στόχους τού Πλάτωνος είναι να δείξει ότι μία δημοκρατική κοινωνία δεν είναι δίκαιη).</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Δεν θα προσπαθήσω εδώ να απαντήσω σ’ αυτό το πρόβλημα. Οι παρατηρήσεις μου θα έχουν να κάνουν με εκείνους πού δια του λόγου και της ρητής διατύπωσης γενικών ιδεών, επιχείρησαν ή επιχειρούν να ασκήσουν κάποιαν επιρροή στην εξέλιξη της κοινωνίας τους και στην πορεία της ιστορίας. Ο κατάλογός τους είναι τεράστιος. Τα ερωτήματα πού θέτουν τα λεγόμενά τους και οι ενέργειές τους είναι απεριόριστα. Έτσι, θα περιοριστώ στη σύντομη συζήτηση τριών σημείων. Το πρώτο σημείο άφορα σε δύο διαφορετικούς τύπους σχέσεως μεταξύ του στοχαστού και της πολιτικής κοινότητας, όπως παραδείγματος χάριν τις προβάλλει ή ριζική αντίθεση μεταξύ Σωκράτους, του φιλοσόφου εντός της πόλεως, και Πλάτωνος, τού φιλοσόφου πού θέλει να είναι υπεράνω της πόλεως. Το δεύτερο σημείο είναι σχετικό με την τάση πού κατέλαβε τούς φιλοσόφους, από κάποια συγκεκριμένη ιστορική φάση και μετά, να εκλογικεύσουν το πραγματικό, δηλαδή να το νομιμοποιήσουν. Στην εποχή της οποίας είδαμε το τέλος, γνωρίσαμε περιπτώσεις ιδιαιτέρως θλιβερές με τούς συνοδοιπόρους τού σταλινισμού, άλλα επίσης, με κάποιον «εμπειρικά» μεν διαφορετικό, άλλα φιλοσοφικά ισότιμο τρόπο, με τον Heidegger και τον ναζισμό. Θα καταλήξω μ’ ένα τρίτο σημείο: Με το ερώτημα πού θέτει ή σχέση της κριτικής και της θεώρησης του φιλοσόφου-πολίτη με το γεγονός ότι, σ’ ένα πρόταγμα αυτονομίας και δημοκρατίας, ή πηγή της δημιουργίας, ό κύριος θεματοφύλακας του θεσμίζοντος φαντασιακού, είναι ή μεγάλη πλειονότης των ανδρών και των γυναικών μιας κοινωνίας, και αυτοί πρέπει να γίνουν τα δρώντα υποκείμενα της ρητής πολιτικής.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Ο φιλόσοφος στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης αρχικής περιόδου, υπήρξε συγχρόνως και πολίτης. Γι’ αυτό ακριβώς εκλήθη αρκετές φορές να «νομοθετήσει», στην πόλη του ή σε κάποια άλλη πόλη. Ο Σόλων είναι το λαμπρότερο παράδειγμα. Αλλά και το 443 ακόμη, όταν οι Αθηναίοι δημιούργησαν στην ’Ιταλία μια πανελλήνια αποικία, τούς Θουρίους, από τον Πρωταγόρα ζήτησαν να θέσει τούς νόμους. Ο τελευταίος αυτής της σειράς — ο τελευταίος μεγάλος εν πάση περιπτώσει— είναι ο Σωκράτης. Ο Σωκράτης είναι φιλόσοφος, άλλα είναι και πολίτης. Συζητεί με όλους τούς συμπολίτες του στην αγορά. Έχει οικογένεια και παιδιά. Συμμετέχει σε τρεις εκστρατείες. Αναλαμβάνει το ύπατο αξίωμα- είναι Επιστάτης των πρυτάνεων (Πρόεδρος της Δημοκρατίας για μία μέρα) ίσως στην πιο τραγική στιγμή της ιστορίας της αθηναϊκής δημοκρατίας, την ήμερα της δίκης των στρατηγών πού νίκησαν στις Αργινούσες. Τότε πού, προεδρεύοντας στην Εκκλησία του Δήμου, αντιμετώπισε θαρραλέα το έξαλλο πλήθος και αρνήθηκε να αρχίσει παράνομα τη διαδικασία κατά των στρατηγών.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Όπως, λίγα χρόνια αργότερα, αρνήθηκε να υπακούσει στις διαταγές των Τριάκοντα και να συλλάβει παράνομα ένα πολίτη. Η δίκη και ή καταδίκη του είναι μια τραγωδία με την κυριολεκτική σημασία τού όρου, όπου θα ήταν ανόητο να ψάξουμε για αθώους και ένοχους. 'Οπωσδήποτε, ο Δήμος τού 399 δεν είναι πια ο Δήμος του 6ου και τού 5ου αιώνα, και, οπωσδήποτε, ή πόλις θα μπορούσε να εξακολουθήσει να αποδέχεται τον Σωκράτη, όπως το είχε κάνει επί δεκαετίες. Άλλα πρέπει επίσης να κατανοήσουμε ότι ή πρακτική του Σωκράτη παραβιάζει κυριολεκτικά τα όρια του ανεκτού σε μία δημοκρατία. Η δημοκρατία είναι το καθεστώς πού θεμελιώνεται ρητά στη δόξα, στη γνώμη, στην αντιπαράθεση των γνωμών, στη διαμόρφωση μιας κοινής γνώμης. Η αναίρεση των γνωμών του άλλου είναι κάτι παραπάνω από επιτρεπτή και νόμιμη, είναι ή ίδια ή ανάσα της δημόσιας ζωής. Άλλα ο Σωκράτης δεν περιορίζεται στο να δείξει ότι ή α ή β δόξα είναι λανθασμένη (και δεν προτείνει την δική του δόξα στη θέση κάποιας άλλης).</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Ο Σωκράτης δείχνει ότι όλες οι δόξες είναι λανθασμένες, ακόμη περισσότερο, ότι όσοι τις υπερασπίζονται δεν ξέρουν τι λένε. Όμως καμία κοινωνική ζωή και κανένα πολιτικό καθεστώς —και ή δημοκρατία λιγότερο από κάθε άλλο— δεν είναι δυνατά με βάση την υπόθεση ότι όλοι οι συμμετέχοντες ζουν σ’ ένα κόσμο ασυνάρτητων αντικατοπτρισμών, πράγμα πού ο Σωκράτης δείχνει διαρκώς. Βέβαια, ή πόλις θα μπορούσε να το ανεχτεί και αυτό ακόμη, το έκανε μάλιστα για μεγάλο διάστημα με τον Σωκράτη, όπως και με άλλους. Αλλά ο ίδιος ο Σωκράτης γνώριζε πολύ καλά ότι για την πρακτική του αυτή θα έπρεπε αργά ή γρήγορα να λογοδοτήσει. Δεν είχε ανάγκη να του προετοιμάσουν μιαν απολογία, λέει, γιατί πέρασε όλη του τη ζωή στοχαζόμενος την απολογία πού θα παρουσίαζε αν τού απευθύνετο κατηγορία. Και ό Σωκράτης όχι μόνο αποδέχεται την απόφαση του δικαστηρίου πού αποτελείται από τούς συμπολίτες του, ό λόγος του στον Κρίτωνα, τον όποιο εκλαμβάνουμε τόσο συχνά ως ένα λόγο ηθικολογικό και ηθικοπλαστικό, αποτελεί μια εξαίρετη ανάπτυξη της θεμελιώδους Ελληνικής ιδέας της διαμόρφωσης του ατόμου από την πόλη του. Πόλις άνδρα διδάσκει, έγραψε ο Σιμωνίδης. Ο Σωκράτης ξέρει ότι γεννήθηκε από την Αθήνα και ότι δεν θα μπορούσε να είχε γεννηθεί πουθενά άλλου.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Είναι δύσκολο να σκεφθούμε ένα μαθητή πού πρόδωσε τόσο πολύ στην πράξη το πνεύμα του δασκάλου του, όσο ο Πλάτων. Ο Πλάτων αποσύρεται από την πόλη και ιδρύει στις πύλες της μια σχολή για επίλεκτους μαθητές. Δεν γνωρίζουμε καμία εκστρατεία στην όποια να έλαβε μέρος. Δεν γνωρίζουμε αν είχε οικογένεια. Στην πόλη πού τον έθρεψε και πού τον έκανε αυτό πού είναι δεν προσφέρει τίποτα από ό,τι κάθε πολίτης της οφείλει, ούτε στρατιωτική θητεία, ούτε παιδιά, ούτε αποδοχή δημοσίων ευθυνών. Συκοφαντεί την Αθήνα στον ύψιστο βαθμό. Χάρις στην τεράστια σκηνοθετική του ιδιοφυία, χάρις στη δεινότητά του ως ρήτορα, σοφιστή και δημαγωγού, θα κατορθώσει να επιβάλει για τούς επερχόμενους αιώνες την ακόλουθη εικόνα: Οι πολιτικοί άνδρες των Αθηνών —Θεμιστοκλής, Περικλής— ήσαν δημαγωγοί, οι στοχαστές της σοφιστές (με τη σημασία πού ό ίδιος επέβαλε), οι ποιητές της διαφθορείς της πόλεως, ο λαός της ένα χυδαίο κοπάδι αφημένο στα πάθη και τις ψευδαισθήσεις. Πλαστογραφεί ενσυνείδητα την ιστορία, είναι ό πρώτος επινοητής των σταλινικών μεθόδων σε αυτόν τον χώρο. ’Εάν γνωρίζαμε την ιστορία των Αθηνών μόνο από τον Πλάτωνα (Γ' των Νόμων), θα αγνοούσαμε τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, τη νίκη του Θεμιστοκλή και του ελεεινού αυτού δήμου των κωπηλατών. Θέλει να εγκαθιδρύσει μια πόλη εκτός χρόνου και ιστορίας, πού θα κυβερνάται όχι από τον λαό της, άλλα από τούς «φιλοσόφους».</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Αλλά είναι επίσης —και αντίθετα προς όλη την προηγούμενη ελληνική πείρα, όπου οι φιλόσοφοι είχαν δείξει μια φρόνηση πραγματική, μια σωφροσύνη στην πράξη — ο πρώτος πού εγκαινίασε αυτή τη βασική μωρία, ή όποια έκτοτε, και τόσο συχνά, θα χαρακτηρίζει τούς φιλοσόφους και τούς διανοουμένους απέναντι στην πολιτική πραγματικότητα. Φιλοδοξεί να γίνει σύμβουλος του πρίγκιπα, στην πραγματικότητα του τυράννου —φιλοδοξία των φιλοσόφων και των διανοουμένων, πού δεν έπαυσε έκτοτε— και αποτυγχάνει αξιοθρήνητα, αφού αυτός ο φίνος ψυχολόγος και ό θαυμάσιος πορτρετίστας εκλαμβάνει τούς βλάκες για φωστήρες και τον τύραννο Διονύσιο των Συρακουσών για δυνάμει βασιλέα-φιλόσοφο, το ίδιο όπως είκοσι τρεις αιώνες αργότερα ο Heidegger θα εκλάβει τον Χίτλερ και τον ναζισμό ως τις ενσαρκώσεις του πνεύματος του γερμανικού λαού και της ιστορικής αντίστασης εναντίον της βασιλείας της τεχνικής. Ο Πλάτων είναι εκείνος πού εγκαινιάζει την εποχή των φιλοσόφων πού αποσπώνται από την πόλη, αλλά ταυτοχρόνως, κάτοχοι της αλήθειας, θέλουν να της απαγορεύσουν νόμους παραγνωρίζοντας τελείως την θεσμίζουσα δημιουργικότητα του λαού, και οι οποίοι φιλόσοφοι, αδύναμοι πολιτικά, έχουν ως ύψιστη φιλοδοξία τους να γίνουν σύμβουλοι τού πρίγκιπα.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Δεν αρχίζει όμως με τον Πλάτωνα, και δικαιολογημένα, αυτή ή άλλη αξιοθρήνητη πλευρά της δραστηριότητας των διανοουμένων απέναντι στην ιστορία, δηλαδή ή εκλογίκευση του πραγματικού, με άλλα λόγια ή νομιμοποίηση των υπαρχουσών εξουσιών. Ή λατρεία του τετελεσμένου γεγονότος είναι οπωσδήποτε άγνωστη και αδύνατη ως στάση πνευματική στην Ελλάδα. Πρέπει να κατεβούμε ως τούς Στωικούς για να αρχίσουμε να βρίσκουμε τέτοια σπέρματα. Είναι αδύνατο να συζητήσουμε εδώ και τώρα τις απαρχές αυτής της τάσης, πού προφανέστατα επανασυνδέεται, μέσω μιας τεράστιας παράκαμψης, με τις αρχαϊκές και παραδοσιακές φάσεις της ανθρώπινης ιστορίας, για τις όποιες οι εκάστοτε υπάρχοντες θεσμοί είναι ιεροί, και ή όποια κατορθώνει τον άθλο να θέσει τη φιλοσοφία, από δημιουργίας της συστατικό στοιχείο της αμφισβήτησης της καθεστηκυίας τάξεως, στην υπηρεσία της διατήρησης αυτής της τάξεως. Ωστόσο είναι αδύνατο να μη δούμε τον Χριστιανισμό, από τις πρώτες μέρες του, ως τον ρητό δημιουργό των πνευματικών, αισθηματικών, υπαρξιακών θέσεων, οι όποιες θα στηρίξουν επί δεκαοκτώ και πλέον αιώνες την καθαγίαση των υπαρχουσών εξουσιών. Το «απόδοτε τα Καίσαρος τω Καίσαρι» μόνο σε συνάρτηση με το «πάσα εξουσία εκ Θεού» μπορεί να ερμηνευθεί. Η αληθινή χριστιανική βασιλεία δεν είναι αυτού τού κόσμου και εξάλλου ή ιστορία αυτού του κόσμου, καθιστάμενη ιστορία της Σωτηρίας, αυτομάτως καθαγιάζεται ως προς την ύπαρξή της και τον «προσανατολισμό» της, δηλαδή στο ουσιαστικό της «νόημα». Εκμεταλλευόμενος για τούς δικούς του σκοπούς το ελληνικό φιλοσοφικό οπλοστάσιο, ο Χριστιανισμός θα προσφέρει επί δεκαπέντε αιώνες τις απαραίτητες συνθήκες για την αποδοχή τού «πραγματικού» ως έχει, μέχρι πού ο Καρτέσιος θα φτάσει να πει: «προτιμάω να αλλάξω ο ίδιος παρά ν’ αλλάξω την τάξη του κόσμου», και προφανώς ως την κυριολεκτική αποθέωση της πραγματικότητας στο εγελιανό σύστημα («ό,τι είναι πραγματικό είναι ορθολογικό»).</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Παρά τα φαινόμενα, στον ίδιο κόσμο, κόσμο ουσιαστικά θεολογικό, α- πολιτικό, α-κριτικό, ανήκουν και ό Nietzsche, πού διακηρύσσει «την αθωότητα του γίγνεσθαι», και ο Heidegger, πού παρουσιάζει την ιστορία ως Ereignis και Geschick, έλευση του είναι και δωρεά/ προορισμό του είναι και από το είναι. Πρέπει κάποτε να τελειώνουμε μ’ αυτό το εκκλησιαστικό, ακαδημαϊκό και λογοτεχνικό σέβας. Πρέπει τελικά να μιλήσουμε για τη σύφιλη αυτής της οικογένειας, της οποίας προφανώς τα μισά μέλη πάσχουν από γενικευμένη παράλυση. Πρέπει να πιάσουμε από το αυτί τον θεολόγο, τον εγελιανό, τον νιτσεϊκό, τον χαϊντεγκεριανό, και να τούς οδηγήσουμε στα στρατόπεδα της Κόλυμα, του Άουσβιτς, στα ρωσικά ψυχιατρεία, στις αίθουσες βασανιστηρίων της αργεντινής αστυνομίας, και να απαιτήσουμε να μας εξηγήσουν αιδώ και τώρα και δίχως υπεκφυγές το νόημα των εκφράσεων «πάσα εξουσία εκ Θεού», «ό,τι είναι πραγματικό είναι και ορθολογικό», «αθωότητα τού γίγνεσθαι» ή «η ψυχή ισοδυναμεί με την παρουσία των πραγμάτων».</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Αλλά το πιο φανταστικό αμάλγαμα παρουσιάζεται όταν ο διανοούμενος πετυχαίνει, ύψιστο κατόρθωμα, να συνδέσει την κριτική της πραγματικότητας με τη λατρεία της δύναμης και της εξουσίας. Αυτό το κατόρθωμα γίνεται στοιχειώδες από τη στιγμή πού κάπου εμφανίζεται μια «επαναστατική εξουσία». ’Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει ή χρυσή εποχή των συνοδοιπόρων, πού μπόρεσαν να εξασφαλίσουν την πολυτέλεια μιας αντίθεσης φαινομενικά ανένδοτης εναντίον ενός τμήματος της πραγματικότητος, της πραγματικότητος «οίκοι», με την αποθέωση ενός άλλου τμήματος αυτής της ίδιας πραγματικότητες — εκεί κάτω, άλλου, στη Ρωσία, στην Κίνα, στην Κούβα, στην Αλγερία, στο Βιετνάμ ή και στην Αλβανία. Ελάχιστοι είναι, μέσα στα μεγάλα ονόματα της δυτικής ιντελιγκέντσιας, όσοι δεν έκαναν σε κάποια στιγμή μεταξύ τού 1920 και τού 1970, αυτήν «τη θυσία της συνείδησης», πότε — λιγότερο συχνά— με παιδαριώδη ευπιστία και άλλοτε —συχνότερα— με την πιο γελοία κατεργαριά. Ο Σαρτρ, βεβαιώνοντας απειλητικά: «Δεν μπορείτε να συζητάτε τις πράξεις τού Στάλιν, εφόσον είναι ο μόνος πού κατέχει τις πληροφορίες πού τις δικαιολογούν», θα παραμείνει αναμφισβήτητα το πιο εύγλωττο δείγμα της αυτογελοιοποίησης τού διανοουμένου.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Απέναντι σ’ αυτό το όργιο της ευσεβούς διαστροφής και της εκτροπής της χρήσης του λογικού, πρέπει να διακηρύξουμε έντονα αυτό το προφανές, πού όμως παραμένει βαθιά παραχωμένο: Δεν υπάρχει κανένα προνόμιο της πραγματικότητος, ούτε φιλοσοφικό, ούτε κανονιστικό, το παρελθόν δεν αξίζει περισσότερο απ’ ό,τι το παρόν, και το παρόν δεν είναι μοντέλο, άλλα υλικό. Η παρελθούσα ιστορία του κόσμου δεν καθαγιάζεται και θα μπορούσε μάλλον να είχε καταδικαστεί στο πυρ το εξώτερον από το γεγονός ότι ή ιστορία αυτή έχει παραμερίσει άλλες ιστορίες όντως δυνατές. Οι ιστορίες αυτές έχουν ίση σημασία για το πνεύμα, ενδεχομένως μεγαλύτερη άξια για τις πρακτικές συμπεριφορές μας απ’ ό,τι η «πραγματική» ιστορία. Η εφημερίδα μας δεν περιέχει, όπως πίστευε ο Hegel, τη «ρεαλιστική πρωινή μας προσευχή», άλλα μάλλον την καθημερινή σουρεαλιστική μας φάρσα. Περισσότερο από ποτέ, ενδεχομένως σήμερα. Ότι κάτι εμφανίζεται το 1987, δημιουργεί εκ πρώτης όψεως και μέχρις αποδείξεως του εναντίου ένα ισχυρό τεκμήριο ότι αυτό το πράγμα ενσαρκώνει τη βλακεία, την ασχήμια, τη μοχθηρία και τη χυδαιότητα.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Αποκατάσταση, επανεγκαθίδρυση, επαναθέσμιση μιας αυθεντικής αποστολής του διανοουμένου στην ιστορία σημαίνει ασφαλώς, κατά πρώτον και κύριο λόγο, αποκατάσταση, επανεγκαθίδρυση, επαναθέσμιση της κριτικής του λειτουργίας. Ακριβώς διότι η ιστορία είναι πάντοτε, ταυτόχρονα, δημιουργία και καταστροφή, και η δημιουργία (όπως και η καταστροφή) άφορα το υψηλό εξίσου με το τερατώδες, για τον λόγο αυτό η διαύγαση και η κριτική αποτελούν καθήκον, περισσότερο παντός άλλου, εκείνου πού εξ επαγγέλματος και ως εκ της θέσεώς του μπορεί να αποστασιοποιηθεί από το καθημερινό και το πραγματικό: του διανοουμένου.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Εκείνου πού βρίσκεται σε απόσταση, όσο τούτο είναι δυνατόν, και από τον ίδιο τον εαυτό του. Και αυτό δεν παίρνει μόνο τη μορφή της «αντικειμενικότητας», αλλά και τη μορφή του διαρκούς αγώνος να υπερβεί την ειδίκευσή του, να κατορθώσει έτσι ώστε να τον άφορα πάντοτε ό,τι είναι σημαντικό για τούς ανθρώπους.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Αυτές οι στάσεις θα μπορούσαν να τείνουν βέβαια στον διαχωρισμό του υποκειμένου τους από τη μεγάλη μάζα των συγχρόνων τους. Αλλά υπάρχει διαχωρισμός και διαχωρισμός. Δεν θα βγούμε από τη διαστροφή πού έδωσε τον χαρακτήρα της στον ρόλο των διανοουμένων από τον Πλάτωνα και εφεξής, και για μία ακόμη φορά εδώ και εβδομήντα χρόνια, παρά μόνο αν ο διανοούμενος ξαναγίνει πραγματικά πολίτης. Πολίτης δεν είναι (δεν είναι αναγκαστικά) το «ενεργό κομματικό μέλος», αλλά κάποιος πού διεκδικεί ενεργά τη συμμετοχή του στη δημόσια ζωή και στα κοινά, στον ίδιο βαθμό με όλους τούς άλλους.</div>
</div>
<div style="font-size: 18px; line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
<div style="text-align: justify;">
Κι εδώ προδήλως εμφανίζεται μια αντινομία, αντινομία πού δεν επιδέχεται θεωρητική λύση και πού μόνον ή φρόνησις μπορεί να μας επιτρέψει να υπερβούμε. Ο διανοούμενος πρέπει να θέλει τον εαυτό του πολίτη όπως κι οι άλλοι, και φιλοδοξεί να απηχεί, de iure, την παγκοσμιότητα και την αντικειμενικότητα. Δεν μπορεί να σταθεί σ’ αυτόν τον χώρο εάν δεν αναγνωρίσει τα όρια πού ή υποτιθέμενη αντικειμενικότητα και παγκοσμιότητά του επιτρέπουν. Οφείλει να αναγνωρίσει, και όχι σιωπηρά, ότι αυτό πού θέλει να ακουστεί είναι μια ακόμη δόξα, και όχι μια επιστήμη. Πρέπει κυρίως να αναγνωρίσει ότι ή ιστορία είναι ή περιοχή όπου εκδιπλώνεται η δημιουργικότητα όλων, ανδρών και γυναικών, λογίων και αναλφάβητων μιας ανθρωπότητας, όπου o ίδιος o διανοούμενος δεν είναι παρά ένα άτομο. Να είναι δημοκράτης και να μπορεί, αν το κρίνει έτσι, να πει στο λαό: κάνετε λάθος! —ιδού τι πρέπει ακόμη να απαιτούμε από τον διανοούμενο. </div>
<div style="text-align: justify;">
Ο Σωκράτης μπόρεσε να το κάνει στη δίκη των Αργινουσών —η περίπτωση εμφανίζεται, εκ των ύστερων, προφανής, εκτός του ότι o ίδιος στηριζόταν σ’ έναν τυπικό κανόνα δικαίου. Τα πράγματα είναι συχνά πολύ πιο σκοτεινά. Κι εδώ, μόνο ή φρόνηση και το γούστο, η καλαισθησία, μπορούν να μaς επιτρέψουν να ξεχωρίσουμε την αναγνώριση της δημιουργικότητας τού λαού από την τυφλή λατρεία της «δύναμης των γεγονότων». Και δεν πρέπει να μάς εκπλήσσει το γεγονός ότι βρίσκουμε αυτόν τον όρο στο τέλος αυτών των παρατηρήσεων. Αρκούσε να διαβάσει κανείς πέντε γραμμές του Στάλιν για να καταλάβει ότι η επανάσταση δεν μπορούσε να είναι αυτό το πράμα.</div>
</div>
<div style="line-height: 26px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
Πηγή:<b style="font-size: 14px;"> </b><a href="http://afterhistory.blogspot.gr/2013/12/blog-post_25.html" style="font-style: inherit; text-decoration: none;"><span style="color: #b45f06;">afterhistory.blogspot.gr</span></a></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-79574101831156874172015-05-29T02:16:00.001-07:002015-05-29T02:19:15.009-07:00Κορνήλιος Καστοριάδης - Η άνοδος της ασημαντότητας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div 14.1899995803833px="" class="post-body entry-content" font-family:="" font-size:="" georgia="" serif="" times="">
<div dir="ltr" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhANDD1ciz_tPJVOlOE2l-dyjpgJNABMwX3mwUpPjr-iHvCfSGwWIa8lUQ_lGIBT21B75vdkep4nOLdYRUbREAA7H-FdkfN1KPqqvTQn8_0e9lSI1myvVBc2BWEU4eDe4FDFEj-jycRzbZD/s1600/kastoriadis_430.jpg" imageanchor="1" style="color: #de7008; margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhANDD1ciz_tPJVOlOE2l-dyjpgJNABMwX3mwUpPjr-iHvCfSGwWIa8lUQ_lGIBT21B75vdkep4nOLdYRUbREAA7H-FdkfN1KPqqvTQn8_0e9lSI1myvVBc2BWEU4eDe4FDFEj-jycRzbZD/s400/kastoriadis_430.jpg" style="border-width: 0px;" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<div dir="ltr" trbidi="on">
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #b45f06; font-size: x-large;"><b>Ε</b></span>νώ ψάχνουμε τις χαμένες αξίες μήπως και ξαναστήσουμε αυτό τον κόσμο από την αρχή και επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας σε αυτόν; Ο <b><a href="http://kastoriadis-online.blogspot.gr/2015/05/1922-1977.html">Καστοριάδης</a></b> μιλάει για τη μόνη αξία που επικράτησε στην σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία: την ανάπτυξη της παραγωγής και τον πλουτισμό. Ο μεγαλύτερος έλληνας στοχαστής και φιλόσοφος του 20ου αιώνα με μεγάλη διορατικότητα <b>μιλάει για την προσπάθεια όλων, από τον μισθωτό ως τον καπιταλιστή «να φάνε όσα περισσότερα μπορούν»,</b>για το πρόβλημα της «διαφθοράς», για την ευσυνειδησία, για το πώς ο μόνος φραγμός στις πράξεις μας έγινε ο φόβος και όχι οι προσωπικές μας αξίες.</div>
<div style="text-align: justify;">
Σε μια Ελλάδα της «κρίσης» όπου μόνος στόχος είναι η «ανάπτυξη της οικονομίας», χωρίς κοινωνικά αντανακλαστικά, φωνές σαν του Καστοριάδη ακούγονται πιο επίκαιρες από ποτέ και βοηθούν να φτάσουμε στην «ουσία» που όλοι τεχνηέντως αποφεύγουν.</div>
<br />
<span style="color: #990000;"><b>Μπορείτε να διαβάσετε <a href="http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG1899" style="color: #de7008;" target="_blank">εδώ</a> το βιβλίο του "Η Άνοδος Της Ασημαντότητας"</b></span></div>
</div>
</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-29539331272778740822015-05-28T06:04:00.001-07:002015-05-28T06:31:34.062-07:00Κορνήλιος Καστοριάδης Το θάρρος της ελεύθερης αναζήτησης<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: #bf9000; color: white;"><b>ένθετο «ΝΗΣΙΔΕΣ»-Η Εφημερίδα των Συντακτών </b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Επιστρέφουμε σε έναν σημαντικό στοχαστή επειδή βρίσκουμε στο έργο του πολύτιμα στοιχεία και ιδέες, που μας βοηθούν να κατανοήσουμε όψεις της σύγχρονης πραγματικότητας και να προσανατολιστούμε στις αντιφάσεις και τις συγκρούσεις του παρόντος.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Toυ <b><span style="color: #444444;">Θανάση Γιαλκέτση</span></b>*</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-HuIoX63laVlvEtI-7SOqyeRz9YCVPM3V_phd_8fhjGokqf337laRN6q7kEWr4gERWVoUhkIa905r_ryhVWEBEeI8AYNtgyd0189Tx4KEBQfJ10h3JuR2mVsepsx0nZpWhEeZyvCgK3YK/s1600/ES_1602_035.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-HuIoX63laVlvEtI-7SOqyeRz9YCVPM3V_phd_8fhjGokqf337laRN6q7kEWr4gERWVoUhkIa905r_ryhVWEBEeI8AYNtgyd0189Tx4KEBQfJ10h3JuR2mVsepsx0nZpWhEeZyvCgK3YK/s200/ES_1602_035.jpg" width="160" /></a></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #bf9000; font-size: x-large;"><b>Ε</b></span>χουν περάσει 18 χρόνια από τον θάνατο του Κορνήλιου Καστοριάδη, αλλά η κριτική διαύγεια της σκέψης του δεν έχασε τη δύναμή της στο πέρασμα του χρόνου. Οποιος διαβάζει σήμερα τα βιβλία του υποχρεώνεται να αναγνωρίσει ότι υπήρξε ένα από τα πιο θαρραλέα, τα πιο δημιουργικά, τα πιο ελεύθερα και ανεξάρτητα πνεύματα του καιρού του. Στις σελίδες τους βρίσκουμε απορίες, ερωτήματα και απαντήσεις για πολλά από τα προβλήματα που μας απασχολούν ζωηρά και σήμερα, όπως είναι για παράδειγμα η κρίση της πολιτικής αντιπροσώπευσης, το ζήτημα της εξουσίας και της ελευθερίας, η κατάσταση της φιλοσοφίας και των επιστημών, η επικράτηση του γενικευμένου κομφορμισμού, η άνοδος της ασημαντότητας κ.ά.</div>
<div style="text-align: justify;">
Σε ένα «Λεξικό των Γάλλων διανοουμένων» (Dictionnaire des intellectuels français, Seuil, 1996) διαβάζουμε για τον Κορνήλιο Καστοριάδη: «Στοχαστής πληθωρικά παραγωγικός, ο Κορνήλιος Καστοριάδης δεν έπαψε να διατηρεί ακέραιη μιαν επαναστατική βούληση, ακόμα και όταν γινόταν ο πιο αυστηρός επικριτής των ολοκληρωτικών παρεκκλίσεων. Οποιο και αν είναι το πεδίο στο οποίο ασκεί τη διαυγή του κρίση, προσπαθεί να απελευθερώσει τις δυνατότητες του θεσμίζοντος και της φαντασίας από τα βάρη ή από τις λογικές της εξουσίας και του εμπορεύματος στις οποίες είναι προσκολλημένες.</div>
<div style="text-align: justify;">
Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη το 1922, σπούδασε δίκαιο, οικονομία και φιλοσοφία στην Αθήνα. Στη διάρκεια του πολέμου στρατεύτηκε στην Αντίσταση και, καθώς ήταν τροτσκιστής, αντιτάχθηκε στη θέληση των σταλινικών κομμουνιστών για ηγεμονία. Μετά την Απελευθέρωση, θα μεταναστεύσει στη Γαλλία. Εκεί θα συνδεθεί με το τροτσκιστικό κίνημα, όπου θα συναντήσει τον Κλοντ Λεφόρ, με τον οποίο θα δημιουργήσουν μια τάση που θα έρθει σε ρήξη με τον τροτσκισμό και θα συγκροτήσει την οργάνωση “Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα”, το 1948. Ο Καστοριάδης είναι από τότε ένας από τους κύριους εμπνευστές αυτής της ομάδας, με το ψευδώνυμο Πιερ Σολιέ, καθώς αρχίζει να εργάζεται ως οικονομολόγος στον ΟΟΣΑ, όπου θα παραμείνει μέχρι το 1970. Στην ομάδα “Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα” προτείνει μιαν ανάλυση της Σοβιετικής Ενωσης ως μορφής κρατικού καπιταλισμού, που έχει έρθει βέβαια σε ρήξη με την ατομική ιδιοκτησία, αλλά όχι με τις επικρατούσες μορφές εξουσίας και κυριαρχίας, τις οποίες αντίθετα έχει ενισχύσει. Αναπτύσσοντας μια κριτική του μαρξισμού βασιζόμενη στην ανικανότητά του να αναλύσει το ζήτημα της εξουσίας, προτείνει τον αναπροσανατολισμό της επαναστατικής δράσης προς την υπόθεση μιας άλλης δόμησης της εξουσίας.</div>
<div style="text-align: justify;">
Δεν αρνιέται όμως την ιδέα της επαναστατικής οργάνωσης, της οποίας η ομάδα “Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα” θέλει να είναι η προεικόνιση, μέχρι τη διάλυσή της, το 1966. Αυτή η πρωταρχική σημασία που αποδίδεται στο ζήτημα της εξουσίας θα τον οδηγήσει αργότερα να προσεγγίσει τις αναλύσεις της Χάνα Αρεντ, τόσο σε ό,τι αφορά την κριτική της στον ολοκληρωτισμό όσο και την απαιτητική της αντίληψη του ενεργού πολίτη, αντίληψη που σημαδεύεται από την ισχυρή επιρροή του αρχαιοελληνικού μοντέλου και από την εμπειρία των επαναστάσεων της νεότερης εποχής. Ο Καστοριάδης αναφέρεται σε μια ενεργητική πολιτική της θέσμισης ως κινήματος εναντίον της επαναφομοίωσης από την κατεστημένη εξουσία. Διατυπώνει έτσι ένα ιδεώδες αυτονομίας που ισχύει τόσο για τις κοινωνίες όσο και για το άτομο. Σε ό,τι αφορά το άτομο, η αναζήτηση της αυτονομίας θα πάρει τους δρόμους της ψυχανάλυσης, για την οποία ο Καστοριάδης θα εκδηλώσει αυξανόμενο ενδιαφέρον, σε σημείο που θα γίνει ο ίδιος ψυχαναλυτής το 1973, σε αυτό που συγκροτείται τότε με το όνομα “Τέταρτη ομάδα”. Οσο για την αυτόνομη κοινωνία, παίρνει κατ’ αυτόν την όψη της αυτοθεσμιζόμενης κοινωνίας, η οποία του φαίνεται ότι βρίσκεται στους αντίποδες όχι μόνον των ολοκληρωτικών καθεστώτων αλλά και των μορφών ιεραρχίας και ανάθεσης της εξουσίας που λειτουργούν στις καπιταλιστικές κοινωνίες.</div>
<div style="text-align: justify;">
Διευθυντής σπουδών, μετά το 1980, στην <b>École des hautes etudes en sciences sociales, </b>ο Καστοριάδης θα συνεχίσει να αναπτύσσει μια κριτική ανάλυση της κοινωνίας βασιζόμενη σε μιαν επαναστατική και όχι φιλελεύθερη επιλογή, σε αντίθεση με τις πολυάριθμες κριτικές του ολοκληρωτισμού που θα αποκαταστήσουν τον φιλελευθερισμό. Ειδικά η κριτική του στην κυριαρχία θα στραφεί προς την κατεύθυνση μιας κριτικής στην τεχνοεπιστήμη και στον τρόπο με τον οποίο αυτή μεταμφιέζει τις κοινωνικές επιλογές σε αντικειμενικούς καταναγκασμούς. Απέναντι σε αυτό το φαινόμενο, θεωρούσε ότι οι δυνατότητες της αυτονομίας υποκινούνταν καλύτερα με την προσφυγή στο φαντασιακό και αφιέρωσε τις προσπάθειές του στην επεξεργασία μιας θετικής θεωρίας της φαντασίας, επανεξετάζοντας γι’ αυτόν τον σκοπό τη φιλοσοφική παράδοση και ιδιαίτερα το έργο του Αριστοτέλη. Εδωσε μια αυστηρή και αμφισβητούμενη ανάλυση του εκπνέοντος σοβιετικού κομμουνισμού, με τη μορφή μιας κυριαρχίας της στρατιωτικής εξουσίας, της στρατοκρατίας.</div>
<div style="text-align: justify;">
Πολιτικός στοχαστής που προέρχεται από τον μαρξισμό, ο Καστοριάδης είναι ένας από εκείνους που συνέβαλαν καλύτερα σε μιαν ανανέωση της σύγχρονης σκέψης, με μια διανοητική περιέργεια σε συνεχή εγρήγορση, συνοδευόμενη από μια μέριμνα κριτικής επαγρύπνησης που ποτέ δεν αφοπλίστηκε».</div>
<div style="text-align: justify;">
Τιμάμε έναν στοχαστή όταν συζητάμε για το έργο του, όταν αναμετριόμαστε κριτικά με το πνευματικό του κληροδότημα, όταν προσπαθούμε να βρούμε και να αναδείξουμε αυτό που παραμένει ζωντανό και ανανεωτικό από τη σκέψη του. Σε αυτό κατατείνουν τα κείμενα αυτού του μικρού αφιερώματος, που έγραψαν για την «Εφημερίδα των Συντακτών» γνωστοί μελετητές του έργου του Κορνήλιου Καστοριάδη.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Πηγή: <a href="http://www.efsyn.gr/?p=24584">efsyn.gr</a></div>
<div style="text-align: justify;">
* <a href="http://www.efsyn.gr/?p=24584">ένθετο «ΝΗΣΙΔΕΣ»-Η Εφημερίδα των Συντακτών</a> 17-02-2013</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1792698195209056209.post-64123542635935201342015-05-28T05:58:00.001-07:002015-05-28T06:29:43.653-07:00Κορνήλιος Καστοριάδης [1922 - 1977]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiAyF4Gi2Q1aINQ0OAX3-qEg4l570RAhScw1oDdYbj82laI1LcHk_XQP6rdPs-r2kV0UGYOISEUL1pBkPg1TLLIsGqkiVLOBUjFGpUr5RoJHn5JW6YrFEcduwcopFyPZdN2zd1tJuewf2s/s1600/250px-Cornelius_Castoriadis.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: #252525; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiAyF4Gi2Q1aINQ0OAX3-qEg4l570RAhScw1oDdYbj82laI1LcHk_XQP6rdPs-r2kV0UGYOISEUL1pBkPg1TLLIsGqkiVLOBUjFGpUr5RoJHn5JW6YrFEcduwcopFyPZdN2zd1tJuewf2s/s200/250px-Cornelius_Castoriadis.jpg" width="181" /></a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">Ο </span><b style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">Κορνήλιος Καστοριάδης</b><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">(Γεννήθηκε στην </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="Κωνσταντινούπολη">Κωνσταντινούπολη</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">,</span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/11_%CE%9C%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%AF%CE%BF%CF%85" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="11 Μαρτίου">11 Μαρτίου</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1922" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="1922">1922</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">– και έφυγε από την ζωή στο</span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B9" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="Παρίσι">Παρίσι</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">,</span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/26_%CE%94%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="26 Δεκεμβρίου">26 Δεκεμβρίου</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1997" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="1997">1997</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">) ήταν</span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CF%82" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="Έλληνες">Έλληνας</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">φιλόσοφος, οικονομολόγος, επαγγελματίας ψυχαναλυτής από το 1973 και διευθυντής σπουδών στην Ανώτατη Σχολή για τις Κοινωνικές Επιστήμες. Συγγραφέας του έργου</span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><i style="line-height: 22.3999996185303px;"><b><span style="color: #444444;">Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας</span></b></i><span style="line-height: 22.3999996185303px;"><b><span style="color: #444444;">,</span></b><span style="color: #252525;"> διευθυντής σπουδών στην Σχολή Ανωτέρων Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών του</span></span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B9" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="Παρίσι">Παρισιού</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">από το</span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1979" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="1979">1979</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">, και φιλόσοφος της</span><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; line-height: 22.3999996185303px; text-decoration: none;" title="Αυτονομία">αυτονομίας</a><span style="color: #252525; line-height: 22.3999996185303px;">, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές του 20 ου αιώνα.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
<span style="line-height: 22.3999996185303px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em;">
<span class="mw-headline" id=".CE.92.CE.B9.CE.BF.CE.B3.CF.81.CE.B1.CF.86.CE.AF.CE.B1" style="font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; line-height: 1.3;"><span style="color: #666666; font-size: large;">Βιογραφία</span></span></div>
<h3 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: none; font-family: sans-serif; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em; text-align: center;">
<span class="mw-headline" id=".CE.A4.CE.B1_.CF.80.CF.81.CF.8E.CF.84.CE.B1_.CF.87.CF.81.CF.8C.CE.BD.CE.B9.CE.B1_.CF.83.CF.84.CE.B7.CE.BD_.CE.91.CE.B8.CE.AE.CE.BD.CE.B1"><span style="color: #666666;">Τα πρώτα χρόνια στην Αθήνα</span></span></h3>
<div style="background-color: white; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
<span style="color: #b45f06; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-large;"><b>Γ</b></span><span style="color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px;">εννήθηκε το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1922" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1922">1922</a> στην <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Κωνσταντινούπολη">Κωνσταντινούπολη</a> και την ίδια χρονιά, ένα μήνα πριν τη μικρασιατική καταστροφή, η οικογένεια του μετεγκαταστάθηκε στην <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Αθήνα">Αθήνα</a>. Σημαντικές ήταν οι επιρροές από το οικογενειακό του περιβάλλον. Ο πατέρας του, είχε λατρεία για τη μόρφωση, ήταν άθεος και αντιβασιλικός. Η μητέρα του, είχε ιδιαίτερη μόρφωση, λάτρευε τη μουσική. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης άρχισε να διαβάζει φιλοσοφία απ'την ηλικία των 11-12 ετών, ενώ πρωτοήρθε σε επαφή με την μαρξιστική σκέψη σε ηλικία 13 ετών, οπότε και γεννήθηκε και το ενδιαφέρον του τόσο για την σκέψη όσο και για την <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Πολιτική">πολιτική</a>. Μεταξύ του 1932 και του 1935 διδάχθηκε γαλλικά από την <a class="new" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A3%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CF%84%CF%81%CE%B9_%CE%9D%CF%84%CE%AD%CE%B2%CE%B9&action=edit&redlink=1" style="background: none; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Σαβίτρι Ντέβι (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Σαβίτρι Ντέβι</a>, με την οποία διατήρησε φιλικές σχέσεις.<sup class="reference" id="cite_ref-1" style="line-height: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_note-1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">[1]</a></sup> <sup class="reference" id="cite_ref-2" style="line-height: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_note-2" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">[2]</a></sup></span></div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Η πρώτη ενεργός ανάμειξη και δραστηριοποίηση του στην πολιτική, ήρθε όταν επί δικτατορίας <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AC%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ιωάννης Μεταξάς">Μεταξά</a> (<a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1937" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1937">1937</a>) προσχώρησε στην <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%BC%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%BF%CE%BD%CE%B4%CE%AF%CE%B1_%CE%9A%CE%BF%CE%BC%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%9D%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας">ΟΚΝΕ</a>. Ενεγράφη στο κομμουνιστικό κόμμα και το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1941" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1941">1941</a> και λίγο μετά την αρχή της κατοχής συγκρότησε μαζί με άλλους νέους μία ομάδα που εναντιωνόταν στο προσανατολισμό του <a class="mw-redirect" href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%9A%CE%95" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="ΚΚΕ">ΚΚΕ</a>. Το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1943" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1943">1943</a> προσχώρησε στην τροτσκιστική ομάδα του <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%B3%CE%B9%CF%82_%CE%A3%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Άγις Στίνας">Άγι Στίνα</a>, πράγμα που είχε ως συνέπεια τη δίωξή του όχι μόνο από τους Γερμανούς αλλά και από το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%BC%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%9A%CF%8C%CE%BC%CE%BC%CE%B1_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας">ΚΚΕ</a>. Το 1944 γράφει τα πρώτα του κείμενα για τις κοινωνικές επιστήμες και τον <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CE%BE_%CE%92%CE%AD%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Μαξ Βέμπερ">Μαξ Βέμπερ</a> (Max Weber), τα οποία δημοσιεύει στο περιοδικό <i>Αρχείον Κοινωνιολογίας και Ηθικής</i>. <sup class="reference" id="cite_ref-3" style="line-height: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_note-3" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">[3]</a></sup></div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Σπούδασε αρχικά νομικά και οικονομικά στο <a class="mw-redirect" href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B9%CE%BF_%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CF%8E%CE%BD" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Πανεπιστήμιο Αθηνών">Πανεπιστήμιο Αθηνών</a>. Κατά τα <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AC" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Δεκεμβριανά">Δεκεμβριανά</a>, αποδοκίμασε την στάση του ΚΚΕ και, στη συνέχεια, μετέβη με το υπό πορτογαλική σημαία πλοίο Ματαρόα από τον Πειραιά στο Παρίσι όπου έμελλε να εγκατασταθεί μόνιμα. Συνεπιβάτες σε αυτό το πλοίο και οι άλλοι δύο Έλληνες, μετέπειτα στοχαστές του Παρισιού, ο <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82_%CE%91%CE%BE%CE%B5%CE%BB%CF%8C%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Κώστας Αξελός">Κώστας Αξελός</a> και ο <a class="new" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9A%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%8A%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CF%85&action=edit&redlink=1" style="background: none; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Κώστας Παπαϊωάννου (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Κώστας Παπαϊωάννου</a>, που μαζί με διακόσιους ακόμα (ανάμεσα στους οποίους και οι: <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AD%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CF%81%CE%AE%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Μέμος Μακρής">Μέμος Μακρής</a>, Μιμίκα Κρανάκη) είχαν εξασφαλίσει, με την βοήθεια του <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%BA%CF%84%CE%AC%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9C%CE%B5%CF%81%CE%BB%CE%B9%CE%AD" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Οκτάβιος Μερλιέ">Οκτάβιου Μερλιέ</a> (Octave Merlier), υποτροφία του Γαλλικού Ινστιτούτου από την γαλλική κυβέρνηση.</div>
<h3 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: none; font-family: sans-serif; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em; text-align: justify;">
<span class="mw-headline" id=".CE.A3.CF.84.CE.BF_.CE.A0.CE.B1.CF.81.CE.AF.CF.83.CE.B9" style="color: #444444;">Στο Παρίσι</span></h3>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Στο Παρίσι έγινε μέλος της τροτσκιστικής Τετάρτης Διεθνούς και του Διεθνιστικού Κομμουνιστικού Κόμματος, από τις οποίες όμως άρχισε σταδιακά να απομακρύνεται, ώσπου μετά το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1948" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1948">1948</a> να εγκαταλείψει οριστικά το τροτσκιστικό κίνημα. Παράλληλα από την ίδια χρονιά άρχισε να εργάζεται στην υπηρεσία Στατιστικής Εθνικών Λογαριασμών και Μελετών Ανάπτυξης του <a class="mw-redirect" href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%9F%CE%A3%CE%91" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="ΟΟΣΑ">Οργανισμού Οικονομικής Ανάπτυξης και Συνεργασίας</a> (ΟΟΣΑ), μια θέση την οποία διατήρησε ως και το 1970.</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Το 1946 ξεκίνησε και η γνωριμία του με τον διανοούμενο Κλωντ Λεφώρ, με τον οποίο συγκρότησαν μία εσωτερική τάση στο PCI, από το οποίο αποχώρησαν το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1948" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1948">1948</a> και ίδρυσαν την ομάδα <i><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/Socialisme_ou_Barbarie" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Socialisme ou Barbarie">Socialisme ou Barbarie</a></i> («Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα»), η οποία από το επόμενο έτος μέχρι το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1965" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1965">1965</a> εξέδιδε το ομώνυμο περιοδικό. Από τα κείμενα εκείνης της περιόδου προέκυψαν τα βιβλία: <i>Η Γραφειοκρατική Κοινωνία</i> (1973), <i>Η Πείρα του Εργατικού Κινήματος</i> (1974), <i>Το Περιεχόμενο του Σοσιαλισμού</i>, <i>Σύγχρονος Καπιταλισμός και Επανάσταση</i>, <i>Η Γαλλική Κοινωνία</i> (1979).</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Μέσα από το συγκεκριμένο περιοδικό βρήκαν βήμα τα επόμενα χρόνια γνωστοί διανοούμενοι της Γαλλίας, όπως ο <a class="new" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%96%CE%B1%CE%BD-%CE%A6%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%AC_%CE%9B%CE%B9%CE%BF%CF%84%CE%AC%CF%81&action=edit&redlink=1" style="background: none; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Ζαν-Φρανσουά Λιοτάρ (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ζαν-Φρανσουά Λιοτάρ</a> και ο <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CF%85_%CE%9D%CF%84%CE%B5%CE%BC%CF%80%CF%8C%CF%81" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Γκυ Ντεμπόρ">Γκυ Ντεμπόρ</a>. Το περιοδικό κινείτο πέραν των τροτσκιστικών κύκλων και ήταν ιδιαίτερα επικριτικό στα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού.</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Χαρακτηριστική της γραμμής του περιοδικού ήταν η ανάλυση του Καστοριάδη για το πολιτικό σύστημα της <a class="mw-redirect" href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%88%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Σοβιετική Ένωση">Σοβιετικής Ένωσης</a>, το οποίο το χαρακτήρισε καθεστώς "Γραφειοκρατικού Καπιταλισμού". Ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η ρωσική επανάσταση οδήγησε στην εγκαθίδρυση ενός νέου τύπου καθεστώτος εκμετάλλευσης και καταπίεσης όπου μια νέα κυρίαρχη τάξη, η γραφειοκρατία, σχηματίστηκε γύρω από το κομμουνιστικό κόμμα». Όσον αφορά τις «φιλελεύθερες δημοκρατίες» της Δύσης θεωρούσε ότι το κριτήριο ταξικής διαφοροποίησης είχε πάψει να είναι πλέον η κατοχή και ο έλεγχος των μέσων παραγωγής, αλλά η κατοχή και η ικανότητα άσκησης εξουσίας. Σταδιακά και προς τα τελευταία χρόνια της έκδοσης του περιοδικού ο Καστοριάδης απομακρύνθηκε από την μαρξιστική <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Φιλοσοφία">φιλοσοφία</a> και θεωρία της <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ιστορία">Ιστορίας</a> όσο και από την μαρξιστική οικονομική ανάλυση, πράγμα εμφανές στο κείμενο του «Μαρξισμός και επαναστατική κοινωνία» το οποίο αργότερα συμπεριελήφθη στο <i>Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας</i>.</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Ενώ οι θέσεις και οι απόψεις του Καστοριάδη γνώρισαν μεγάλη απήχηση στους επαναστατικούς κύκλους πολλών χωρών της εποχής, ο ίδιος δεν είχε την ανάλογη αναγνώριση, καθώς ήταν αναγκασμένος να υπογράφει τα κείμενα του χρησιμοποιώντας διάφορα ψευδώνυμα (Pierre Chaulieu, Paul Cardan, Marc Noiraud κ.α). Αυτό συνέβαινε διότι δεν είχε γαλλική υπηκοότητα ή διαβατήριο ακόμη, με συνέπεια να βρίσκεται συνεχώς υπό τον φόβο της απέλασης στην <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ελλάδα">Ελλάδα</a>. Στις σελίδες του περιοδικού πρωτοεμφανίστηκαν και μερικά από τα σημαντικότερα κείμενα της πρώτης περιόδου της σκέψης του, τα οποία αργότερα έμελλε να δημοσιευθούν μέσα από τις εκδόσεις βιβλίων του, όπως τα: «Η Γραφειοκρατική Κοινωνία», «Η Πείρα του Εργατικού Κινήματος» και του ίσως σημαντικότερου έργου του «Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας».</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1967" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1967">1967</a> η ομάδα του <i>Socialisme ou Barbarie</i> διαλύεται, ωστόσο όμως δύο χρόνια αργότερα, τα κείμενα και η σκέψη της ομάδας και κυρίως του Καστοριάδη αποτελούν βασική πηγή έμπνευσης των εξεγερμένων φοιτητών του <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CE%B7%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%2768" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Μάης του '68">Μάη του '68</a>. Το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1970" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1970">1970</a> ο Καστοριάδης αποκτά την γαλλική υπηκοότητα και έτσι παύει πλέον ο συνεχής φόβος της απέλασης. Αυτή την περίοδο ο Καστοριάδης στρέφεται στην <a class="new" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A8%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&action=edit&redlink=1" style="background: none; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Ψυχανάλυση (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">ψυχανάλυση</a>, μάλιστα εργάζεται και ως ψυχαναλυτής ο ίδιος από το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1974" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1974">1974</a>, και γίνεται μέλος της επονομαζόμενης <a class="new" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A4%CE%AD%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%B7_%CE%9F%CE%BC%CE%AC%CE%B4%CE%B1&action=edit&redlink=1" style="background: none; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Τέταρτη Ομάδα (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Τέταρτης Ομάδας</a>, ενός κινήματος διαφωνούντων της σχολής του <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%B1%CE%BA_%CE%9B%CE%B1%CE%BA%CE%AC%CE%BD" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ζακ Λακάν">Λακάν</a> (<i>Jacques Lacan</i>).</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Αυτή η στροφή προς την ψυχανάλυση χαρακτηρίζει πλέον το σύνολο της σκέψης του, πράγμα το οποίο τον οδηγεί σε μια καινούργια φιλοσοφική κατανόηση της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του ανθρώπου, η οποία αποτυπώνεται στο κλασικό πλέον έργο του '<a class="new" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%97_%CE%A6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%98%CE%AD%CF%83%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" style="background: none; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας</a>'. Κεντρική θέση στην σκέψη του αποκτά η έννοια του Φαντασιακού, το οποίο θεωρεί ως το θεμέλιο στοιχείο της ανθρώπινης δημιουργίας. Ο Καστοριάδης αντιλαμβάνεται την κοινωνική διαφοροποίηση ως μια διαδικασία συνεχούς δημιουργίας <i>ex nihilo</i> σημασιών, νοημάτων, εικόνων οι οποίες θεσπίζονται και δομούν την εικόνα του κόσμου και της κοινωνίας κάθε εποχής. Ο Καστοριάδης αρνείται την ύπαρξη οποιουδήποτε <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Αιτιοκρατία">ντετερμινισμού</a> όσον αφορά την κοινωνική αλλαγή, οποιασδήποτε προδιαγεγραμμένης πορείας της κοινωνίας, καθώς αυτή είναι συνεχής δημιουργία που γεννιέται και νοηματοδοτείται μέσω του «Κοινωνικού Φαντασιακού». Σύμφωνα με τον Καστοριάδη, αν και όλες οι κοινωνίες δημιουργούν οι ίδιες τις φαντασιακές σημασίες τους (δηλαδή τους θεσμούς, τους κανόνες, τις πεποιθήσεις, τις αντιλήψεις κ.λπ.) δεν έχουν όλες συνείδηση του γεγονότος αυτού. Πολλές κοινωνίες συγκαλύπτουν τον κοινωνικό χαρακτήρα της θέσμισης των φαντασιακών σημασιών τους, αποδίδοντας την θέσμιση και την θεμελίωση τους σε εξω-κοινωνικούς παράγοντες (π.χ. το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%8C%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Θεός">Θεό</a>, την <a class="new" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B7&action=edit&redlink=1" style="background: none; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Παράδοση (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">παράδοση</a>, το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Νόμος">νόμο</a>, την <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ιστορία">ιστορία</a>). Με βάση αυτή την συνείδηση της αυτοθέσμισης των φαντασιακών σημασιών από κάθε κοινωνία, ο Καστοριάδης διέκρινε μεταξύ των αυτόνομων κοινωνιών, αυτών δηλαδή που είχαν συνείδηση της αυτοθέσμισης αυτής, και των ετερόνομων κοινωνιών, στις οποίες η θέσμιση αποδιδόταν σε κάποια εξωκοινωνική αυθεντία.</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1979" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1979">1979</a> ο Καστοριάδης εξελέγη διευθυντής της <a class="new" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ecoles_des_Hautes_Etudes_en_Sciences_Sociales&action=edit&redlink=1" style="background: none; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Ecoles des Hautes Etudes en Sciences Sociales (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ecoles des Hautes Etudes en Sciences Sociales</a>, όπου διοργάνωσε σεμινάριο με τίτλο "Θέσμιση της κοινωνίας και ιστορική δημιουργία".</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Κορνήλιος Καστοριάδης επισκέφθηκε αρκετές φορές την <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ελλάδα">Ελλάδα</a>, δίνοντας σειρά διαλέξεων, μεταξύ άλλων στη <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Θεσσαλονίκη">Θεσσαλονίκη</a>, το <a class="mw-redirect" href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BF" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ηράκλειο">Ηράκλειο</a>, τον<a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CF%8C%CE%BB%CE%BF%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Βόλος">Βόλο</a> το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%AD%CE%B8%CF%85%CE%BC%CE%BD%CE%BF" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Ρέθυμνο">Ρέθυμνο</a> κ.α. Το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1989" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1989">1989</a> αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας στο <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BF_%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B9%CE%BF" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Πάντειο Πανεπιστήμιο">Πάντειο Πανεπιστήμιο</a>. Στις 24 Φεβρουαρίου 1993 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης στο <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BF_%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B9%CE%BF_%CE%98%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης">Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης</a>. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης απεβίωσε σε ηλικία 75 ετών, στις <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/26_%CE%94%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="26 Δεκεμβρίου">26 Δεκεμβρίου</a> του <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/1997" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="1997">1997</a>.</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Το 2014 κυκλοφόρησε η βιογραφία του, Καστοριάδης - Μια ζωή (του FRANCOIS DOSSE)</div>
<h2 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px; text-align: center;">
<span class="mw-headline" id=".CE.A6.CE.B9.CE.BB.CE.BF.CF.83.CE.BF.CF.86.CE.AF.CE.B1" style="color: #444444;">Φιλοσοφία</span></h2>
<h3 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: none; font-family: sans-serif; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em; text-align: justify;">
<span class="mw-headline" id=".CE.91.CF.85.CF.84.CE.BF.CE.BD.CE.BF.CE.BC.CE.AF.CE.B1" style="color: #444444;">Αυτονομία</span></h3>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Βασική θέση στο έργο του Καστοριάδη κατέχει η έννοια της "Αυτονομίας", σε τέτοιο μάλιστα βαθμό, που ο ίδιος αποκαλέστηκε και "Φιλόσοφος της Αυτονομίας". Ετυμολογικά βέβαια, η λέξη σημαίνει την πολιτική πράξη κατά την οποία μια κοινωνία δημιουργεί τους δικούς της νόμους και θεσμούς. Εκτός όμως από τους ίδιους τους νόμους, οι κοινωνίες έχουν και την ανάγκη της "νομιμοποίησης" αυτών, την απάντηση δηλαδή στο <i>γιατί</i> αυτοί οι νόμοι να είναι οι δίκαιοι. Προγενέστερες κοινωνίες νομιμοποιούσαν τους νόμους τους μέσα από την μεταφυσική, λέγοντας κυρίως ότι τους είχαν δοθεί από κάποιο θεό ή θεϊκό πρόγονο. Ο Καστοριάδης παρατήρησε ότι οι προσπάθειες αυτές για νομιμοποίηση είναι, ως επί το πλείστον τους, <a class="new" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A4%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" style="background: none; color: #a55858; text-decoration: none;" title="Ταυτολογία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">ταυτολογικές</a>. Οι νόμοι της Παλαιάς Διαθήκης για παράδειγμα, νομιμοποιούνται από το Θεό, η ύπαρξη του οποίου βεβαιώνεται από το γεγονός ότι έδωσε αυτούς τους νόμους. Ο <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Καπιταλισμός">καπιταλισμός</a> από την άλλη έχει σαν νομιμοποίηση του την "ορθολογικότητα" <sup class="reference" id="cite_ref-4" style="line-height: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_note-4" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">[4]</a></sup>, το ότι δηλαδή αποτελεί ένα σύστημα στηριγμένο στη <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Λογική">λογική</a>. Παρομοίως όμως, ορίζει πρώτα το <i>τι</i> είναι λογικό, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η μεγιστοποίηση ενός "προϊόντος" παραγωγής και η ελαχιστοποίηση ενός "κόστους", των οποίων τις έννοιες ορίζει και πάλι ο ίδιος. Ένας τέτοιος ορισμός της λογικής όμως δεν μπορεί να στηριχτεί <i>ο ίδιος</i> στη λογική, μιας και έχουν υπάρξει πολλές κοινωνίες, που σίγουρα δεν θα αποκαλούνταν "παράλογες", που τον αγνοούσαν πλήρως και έτσι απαιτείται να τον δεχτούμε ως παραδοχή. Μία δεύτερη νομιμοποίηση του καπιταλιστικού συστήματος έχει επιχειρηθεί και με τη χρήση της Δαρβινικής θεωρίας της εξέλιξης των ειδών μέσω <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AE" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Φυσική επιλογή">φυσικής επιλογής</a>. Εδώ ο καπιταλισμός παρουσιάζεται ως "φυσικός", έχοντας δήθεν προέλθει από την ίδια διαδικασία που δημιούργησε και τον άνθρωπο. Ο Καστοριάδης, εκφράζοντας πρώτα την άποψη ότι η εφαρμογή της θεωρίας αυτής σε κοινωνικά μορφώματα είναι άτοπη, μας θυμίζει ότι η διαδικασία της εξέλιξης αφήνει πίσω της τον <i>καταλληλότερου προς επιβίωση</i>, με οποιοδήποτε μέσο, και όχι κάποιο ιδανικό αισθητικής ή δικαιοσύνης. Η νομιμοποίηση λοιπόν του καπιταλισμού είναι για άλλη μια φορά ταυτολογική, κάτι που δεν τον καθιστά αυτόματα λογικό ή φυσικό ως σύστημα.</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Εδω παρατηρεί ότι πολλές κοινωνίες, τη στιγμή της δημιουργίας τους, παρουσιάζουν φαινόμενα αυτονομίας, όπως οι δημαρχιακές συναντήσεις πολιτών (town hall meetings) κατά την <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Αμερικανική Επανάσταση">Αμερικανική Ανεξαρτησία</a> και οι οργανώσεις πολιτών κατά την <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CE%9A%CE%BF%CE%BC%CE%BC%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Παρισινή Κομμούνα">Κομμούνα του Παρισίου</a>. Στην εξέλιξη τους όμως, τα συστήματα αυτά, δίνουν την νομοθετική εξουσία σε εκλεγόμενους άρχοντες με αποτέλεσμα την πλήρη αποξένωση του πολίτη από αυτήν. Κατά τον Καστοριάδη, μόνον η λεγόμενη <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BA%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Εκτελεστική εξουσία">εκτελεστική εξουσία</a> που πρέπει να πράττει μόνο κατά κυριολεξία του όρου, εκτελώντας τα βουλεύματα του δήμου, μπορεί να μεταβιβάζεται σε ειδικούς ενώ οι υπόλοιπες, συμπεριλαμβανομένης και της δικαστικής, πρέπει να μένουν στα χέρια των πολιτών μέσω της <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%B7_%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Άμεση δημοκρατία">άμεσης δημοκρατίας</a>.</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Σε αντίθεση αυτής της τάσης, οι Έλληνες κατά την αρχαιότητα ως πραγματικά αυτόνομη κοινωνία, γνώριζαν ότι οι νόμοι είναι ανθρώπινοι και κατ' ουσίαν αυτονομιμοποιούμενοι. Μπόρεσαν έτσι να τους αλλάζουν διαρκώς, συχνά με δημοκρατικά μέσα. Το ότι παρά τη συνειδητοποίηση αυτή, οι Έλληνες συνέχισαν να σέβονται και να υπακούουν τους νόμους τους, απέδειξε κατά τον Καστοριάδη ότι οι αυτόνομες κοινωνίες είναι δυνατές μέσα στην ιστορία σε αντίθεση με το επιχείρημα που παρουσιάζει τη <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Θρησκεία">θρησκεία</a> ως αναγκαία προϋπόθεση για την διατήρηση της έννομης τάξης<sup class="reference" id="cite_ref-5" style="line-height: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_note-5" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">[5]</a></sup>.</div>
<h3 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: none; font-family: sans-serif; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em; text-align: center;">
<span class="mw-headline" id=".CE.A6.CE.B1.CE.BD.CF.84.CE.B1.CF.83.CE.B9.CE.B1.CE.BA.CE.AE_.CE.98.CE.AD.CF.83.CE.BC.CE.B9.CF.83.CE.B7_.CF.84.CE.B7.CF.82_.CE.BA.CE.BF.CE.B9.CE.BD.CF.89.CE.BD.CE.AF.CE.B1.CF.82" style="color: #444444; font-weight: normal;">Φαντασιακή Θέσμιση της κοινωνίας</span></h3>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Ο Καστοριάδης πίστευε ότι η θέσμιση των κοινωνιών, είτε ως αυτόνομες είτε όχι, προϋποθέτει μια συγκεκριμένη σύλληψη του κόσμου και της σχέσης του ανθρώπου με αυτόν. Ο καπιταλισμός για παράδειγμα, αναδυόμενος μέσα από τη βιομηχανική επανάσταση, συλλαμβάνει έναν επιστημονικά ορισμένο κόσμο με μία κοινωνία βασισμένη σε αυτό που ο ίδιος ορίζει ως "ορθό λόγο" (λογική). Παραδόξως όμως, όπως επισημαίνει αναλυτικά στο πρωτοποριακό του έργο <i>"Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας"</i> [1975], ο Κομμουνισμός βασίζεται επίσης στην ίδια φαντασιακή σύλληψη, καθώς οραματίζεται με τη σειρά του μια κατ' ουσία βιομηχανική κοινωνία, όπου η ευημερία του ανθρώπου είναι υλικά μετρήσιμη και βελτιστοποιήσιμη μέσω της τεχνολογίας. Αποδέχεται έτσι τις ίδιες καπιταλιστικές κατηγορίες και ορισμούς, όπως το τι είναι "προϊόν", "κόστος" κλπ. Έτσι λοιπόν, η ιστορική εξέλιξη της Μαρξιστικής θεωρίας, όπως το παράδειγμα της Σοβιετικής Ένωσης, δεν αποτελεί δολιοφθορά ή "έκπτωση" της αρχικής της ιδεολογίας αλλά η μοιραία της πραγμάτωση μέσα στο χρόνο. Η Ιστορία, δηλαδή, <i>"δείχνει στα γεγονότα αυτό που ή θεωρητική ανάλυση δείχνει απ' την πλευρά της στις ιδέες: ότι το Μαρξιστικό σύστημα αποτελεί μέρος της καπιταλιστικής κουλτούρας"</i> <sup class="reference" id="cite_ref-6" style="line-height: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_note-6" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">[6]</a></sup></div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Στο σημείο αυτό, επανέρχεται στο θέμα της αρχαίας Ελλάδας όπου το θεμελιώδες φαντασιακό, όπως φαίνεται από τον Όμηρο και τον Ησίοδο στις αντίστοιχες κοσμογονίες τους, έχει τον κόσμο να γεννιέται από το Χάος. Σήμερα, και ενώ ο όρος αυτός έχει αναχθεί σε επιστημονική θεωρία (Θεωρίας του Χάους), ο Καστοριάδης προτιμά τον ορισμό του ως "τίποτα"<sup class="reference" id="cite_ref-7" style="line-height: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_note-7" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">[7]</a></sup>. Αυτή η σύλληψη ήταν, κατά τον Καστοριάδη, η γενεσιουργός δύναμη της αρχαίας δημοκρατίας αφού αφήνει τον άνθρωπο δημιουργό του δικού του νοήματος, σε έλλειψη κάποιου ανώτερου προϋπάρχοντος νόμου.</div>
<h3 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: none; font-family: sans-serif; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em; text-align: center;">
<span class="mw-headline" id=".CE.91.CF.81.CF.87.CE.B1.CE.AF.CE.B1_.CE.95.CE.BB.CE.BB.CE.AC.CE.B4.CE.B1_.CE.BA.CE.B1.CE.B9_.CE.94.CF.8D.CF.83.CE.B7"><span style="color: #666666;">Αρχαία Ελλάδα και Δύση</span></span></h3>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Ασχολούμενος με το φαινόμενο της αρχαιοελληνικής δημοκρατίας ο Καστοριάδης βρίσκει πάλι το φαινόμενο της αυτοθέσμισης και αυτονομίας ενώ αντικρούει την άποψη που θέλει το πολίτευμα αυτό να πηγάζει από τα φαινόμενα της <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Δουλεία">δουλείας</a>, της γεωγραφίας του Ελλαδικού χώρου ή την οπλιτική <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Φάλαγγα">φάλαγγα</a>. Όπως παρατηρεί, σε μια διάλεξη του στο Λεωνίδιο το 1984<sup class="reference" id="cite_ref-8" style="line-height: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_note-8" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">[8]</a></sup>, η Γερμανία θα έπρεπε, με βάση το επιχείρημα της γεωγραφίας, να αποτελεί, ήδη από τον Μεσαίωνα, ένα ενιαίο κράτος. Ωστόσο γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο δεν έγινε παρά μόνο πρόσφατα και ότι αυτός ο κατακερματισμός με τη σειρά του δεν οδήγησε σε καμία μορφή <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Δημοκρατία">δημοκρατίας</a>. Ούτε και η παρουσία της δουλείας σε άλλες κοινότητες, η οποία μάλιστα δεν ήταν βασικό στοιχείο της πρώτης δημοκρατικής κοινωνίας την εποχή του <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%83%CE%B8%CE%AD%CE%BD%CE%B7%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Κλεισθένης">Κλεισθένη</a>, οδήγησε αυτόματα στη δημοκρατία. Αντίθετα, η δημοκρατία της αρχαίας Ελλάδος στηρίχτηκε όχι στην τάξη των δούλων αλλά σε αυτή των μικροεμπόρων, κάτι γνωστό στον ίδιο το <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%BB_%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%BE" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Καρλ Μαρξ">Μαρξ</a>, όπως επισημαίνει στην ίδια διάλεξη.</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Το φαινόμενο της μικρής αυτονομούμενης <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B7-%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Πόλη-κράτος">πόλης κράτους</a> αναδύεται ξανά στις ανεξάρτητες πόλεις της βορείου Ιταλίας κατά την <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Αναγέννηση">Αναγέννηση</a>, βασιζόμενη ξανά στην τάξη των μικροεμπόρων.</div>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Η <a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Αρχαία Ελλάδα">αρχαία Ελλάδα</a> κατά τον Καστοριάδη δεν πρέπει να αποτελέσει πρότυπο αλλά έμπνευση για μία σύγχρονη αυτόνομη δημοκρατία.</div>
<h2 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px; text-align: justify;">
<span class="mw-headline" id=".CE.95.CF.81.CE.B3.CE.BF.CE.B3.CF.81.CE.B1.CF.86.CE.AF.CE.B1">Εργογραφία</span></h2>
<div style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 22.3999996185303px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; text-align: justify;">
Τα περισσότερα έργα του Καστοριάδη έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά. Μερικά από αυτά είναι τα εξής:</div>
<ul style="list-style-image: url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Το Επαναστατικό Πρόβλημα Σήμερα</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Η Πείρα του Εργατικού Κινήματος</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Από την Οικολογία στην Αυτονομία</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Τα Σταυροδρόμια του Λαβύρινθου</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Η Άνοδος της Ασημαντότητας</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Ο Θρυμματισμένος Κόσμος</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Χώροι του Ανθρώπου</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Ανθρωπολογία, Πολιτική, Φιλοσοφία</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Η «Ορθολογικότητα» του Καπιταλισμού</i></li>
<li style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;"><i>Τα κινήματα της δεκαετίας του ’60</i>, Μετάφρ. Μπάμπης Λυκούδης. Αντί 373 (1988), 34-37.</li>
<br /><a href="http://www.kritiki.gr/index.php?page=shop.product_details&category_id=79&flypage=flypage.tpl&product_id=2304&option=com_virtuemart&vmcchk=1&Itemid=1">Η ελληνική ιδιαιτερότητα - ΤΟΜΟΣ Α' - Από τον Όμηρο στον Ηράκλειτο / ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 1982-1983</a><br /><a href="http://www.kritiki.gr/index.php?page=shop.product_details&category_id=79&flypage=flypage.tpl&product_id=2441&option=com_virtuemart&Itemid=1">Η ελληνική ιδιαιτερότητα - ΤΟΜΟΣ Β' - Η πόλις και οι νόμοι / ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 1983-1984</a><br /><a href="http://www.kritiki.gr/index.php?page=shop.product_details&flypage=flypage.tpl&product_id=2609&category_id=79&option=com_virtuemart&Itemid=1">Η ελληνική ιδιαιτερότητα - ΤΟΜΟΣ Γ' - Θουκιδίδης, η ισχύς και το δίκαιο / ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 1984-1985</a></ul>
<h2 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px; text-align: justify;">
<span class="mw-headline" id=".CE.91.CE.BD.CE.B1.CF.86.CE.BF.CF.81.CE.AD.CF.82">Αναφορές</span></h2>
<div class="reflist" style="list-style-type: decimal; margin-bottom: 0.5em;">
<ol class="references" style="list-style-image: none; list-style-type: inherit; margin: 0.3em 0px 0.5em 3.2em; padding: 0px;">
<li id="cite_note-1" style="margin-bottom: 0.1em;"><span class="mw-cite-backlink" style="-webkit-user-select: none;"><span class="cite-accessibility-label" style="-webkit-user-select: none; background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial !important; border-image-repeat: initial !important; border-image-slice: initial !important; border-image-source: initial !important; border-image-width: initial !important; border: 0px !important; clip: rect(1px 1px 1px 1px); color: #0b0080; font-family: sans-serif; font-size: 12.6000003814697px; height: 1px !important; line-height: 1.5em; overflow: hidden; padding: 0px !important; position: absolute !important; text-align: justify; text-decoration: none; top: -99999px; width: 1px !important;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-1" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">Άλμα πάνω</a></span><br /><br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-1">↑</a> <a href="http://www.savitridevi.org/chronology.html">“Chronicle of the Life of Savitri Devi” by R.G. Fowler</a><br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-2">Άλμα πάνω</a><br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-2">↑</a> R.G. Fowler. <a href="http://www.mourningtheancient.com/savitri.htm">«"Savitri Devi: The woman against time"»</a>. Ανακτήθηκε στις 04-12-2013.<br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-3">Άλμα πάνω</a><br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-3">↑</a> Καστοριάδης, Κορνήλιος (1944). <a href="http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/2/4/c/metadata-a3f0rfalep32k5tbce3lo0rhk6_1317626470.tkl">«Εισαγωγή στη Θεωρία των Κοινωνικών Επιστημών»</a>. Ἀρχεῖον Κοινωνιολογίας καὶ Ἡθικῆς (2): 141-150.<br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-4">Άλμα πάνω</a><br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-4">↑</a> Καστοριάδης Κ. (1999) Η «Ορθολογικότητα» του Καπιταλισμού. Εκδ. Ύψιλον σελ. 12<br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-5">Άλμα πάνω</a><br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-5">↑</a> Καστοριάδης (1984) ΕΤ1 Παρασκήνιο. Διαθέσιμο από: <a href="http://www.youtube.com/watch?v=6LQ36vaqczM">το YouTube</a> Βλέπε επίσης: Η Ελληνική Ιδιαιτερότητα - Από τον Όμηρο στον Ηράκλειτο (Σεμινάρια 1982-1983) - Εκδόσεις Κριτική 2007<br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-6">Άλμα πάνω</a><br /><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-6">↑</a> Καστοριάδης Κ. (1975) Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας σελ.100. Εκδ. Κέδρος</span></li>
<li id="cite_note-7" style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 12.6000003814697px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em;"><span class="mw-cite-backlink" style="-webkit-user-select: none;"><span class="cite-accessibility-label" style="-webkit-user-select: none; background: none; border-image-outset: initial !important; border-image-repeat: initial !important; border-image-slice: initial !important; border-image-source: initial !important; border-image-width: initial !important; border: 0px !important; clip: rect(1px 1px 1px 1px); color: #0b0080; height: 1px !important; overflow: hidden; padding: 0px !important; position: absolute !important; text-align: justify; text-decoration: none; top: -99999px; width: 1px !important;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-7" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">Άλμα πάνω</a></span><div style="background: none; color: #0b0080; text-align: justify; text-decoration: none;">
<span class="mw-cite-backlink" style="-webkit-user-select: none; color: #252525; font-size: 12.6000003814697px; line-height: 1.5em;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-7" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">↑</a></span><span style="color: #252525; font-size: 12.6000003814697px; line-height: 1.5em;"> </span><span class="reference-text" style="color: #252525; font-size: 12.6000003814697px; line-height: 1.5em;">Καστοριάδης Κ. (1982) Η ελληνική ιδιαιτερότητα Από τον Όμηρο στον Ηράκλειτο: Σεμινάρια 1982-1983. Εκδότης: Κριτική</span></div>
</span></li>
<li id="cite_note-8" style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 12.6000003814697px; line-height: 1.5em; margin-bottom: 0.1em;"><span class="mw-cite-backlink" style="-webkit-user-select: none;"><span class="cite-accessibility-label" style="-webkit-user-select: none; background: none; border-image-outset: initial !important; border-image-repeat: initial !important; border-image-slice: initial !important; border-image-source: initial !important; border-image-width: initial !important; border: 0px !important; clip: rect(1px 1px 1px 1px); color: #0b0080; height: 1px !important; overflow: hidden; padding: 0px !important; position: absolute !important; text-align: justify; text-decoration: none; top: -99999px; width: 1px !important;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-8" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">Άλμα πάνω</a></span><div style="background: none; color: #0b0080; text-align: justify; text-decoration: none;">
<span class="mw-cite-backlink" style="-webkit-user-select: none; color: #252525; font-size: 12.6000003814697px; line-height: 1.5em;"><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82#cite_ref-8" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;">↑</a></span><span style="color: #252525; font-size: 12.6000003814697px; line-height: 1.5em;"> </span><span class="reference-text" style="color: #252525; font-size: 12.6000003814697px; line-height: 1.5em;">Καστοριάδης Κ. (1984) <i>Αρχαία Ελληνική Δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα</i> Εκδ. Ύψιλον</span></div>
</span></li>
</ol>
</div>
<h2 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px; text-align: justify;">
<span class="mw-headline" id=".CE.92.CE.B9.CE.B2.CE.BB.CE.B9.CE.BF.CE.B3.CF.81.CE.B1.CF.86.CE.AF.CE.B1">Βιβλιογραφία</span></h2>
<ul style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; list-style-image: url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Σχισμένος Αλέξανδρος, <i>Η ανθρώπινη τρικυμία. Ψυχή και αυτονομία στη φιλοσοφία του Κορνήλιου Καστοριάδη</i> , εκδ. "Εξάρχεια", Αθήνα 2013.</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Δεληγιώργη Αλεξάνδρα, <i>Ο διαμελισμός του λόγου και η νεωτερική σκέψη. Από τον Καντ στον Καστοριάδη</i>, εκδ. "Βάνιας", Θεσσαλονίκη 1991.</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Μεταξάς Γιάννης, «Παλίμψηστο. Μια προσέγγιση στη Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας του Κορνήλιου Καστοριάδη». <i>Γράμματα και τέχνες</i>, 40 (1985), 25-27.</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Ζήρας Αλέξης: «Κορνήλιος Καστοριάδης: φιλόσοφος ή σοφιστής;». <i>Γράμματα και τέχνες</i>, 40 (1985), 20-21.</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Σχισμένος Αλέξανδρος-Ιωάννου Νίκος, <i>ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ Δρόμοι της αυτονομίας στον 21ο αιώνα</i> . εκδ. "Εξάρχεια" , Αθήνα 2014</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Μεταξάς Γιάννης, «Τα προγονικά φαντάσματα του Κορνήλιου Καστοριάδη». <i>Γράμματα και τέχνες</i>, 14 (1983), 12-13.</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Παπαγιώργης, Κωστής: «Κορνήλιος Καστοριάδης: ένας σοφιστής». <i>Τομές 64-65</i>, (1980), 3-18.</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Δερβάκος, Πέτρος: «Ο Κορνήλιος Καστοριάδης και η κριτική της παραδοσιακής σκέψης». <i>Αντί</i>, 164 (1980), 37-39</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Τάσης, Θεοφάνης, <i>Καστοριάδης: Μια φιλοσοφίας της αυτονομίας</i>, Εκδόσεις Ευρασία, 2007.</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em; text-align: justify;">Ελέας, Δημήτρης, <i>Ιδιωτικός Κορνήλιος: Προσωπική μαρτυρία για τον Καστοριάδη,</i> Εκδόσεις Αγγελάκη, 2014.</li>
</ul>
<h2 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-color: rgb(170, 170, 170); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; font-family: 'Linux Libertine', Georgia, Times, serif; font-weight: normal; line-height: 1.3; margin: 1em 0px 0.25em; overflow: hidden; padding: 0px; text-align: justify;">
<span class="mw-headline" id=".CE.95.CE.BE.CF.89.CF.84.CE.B5.CF.81.CE.B9.CE.BA.CE.AD.CF.82_.CF.83.CF.85.CE.BD.CE.B4.CE.AD.CF.83.CE.B5.CE.B9.CF.82">Εξωτερικές συνδέσεις</span></h2>
<div class="noprint" style="background: rgb(249, 249, 249); border: 1px solid rgb(170, 170, 170); clear: right; color: #252525; float: right; font-family: sans-serif; font-size: 12.6000003814697px; margin: 0px 0px 1em 1em; padding: 4px; width: 250px;">
<div style="float: left;">
<div class="floatnone" style="text-align: justify;">
<img alt="Wikiquote logo" data-file-height="400" data-file-width="400" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Greek_wikiquote_logo.png/45px-Greek_wikiquote_logo.png" height="45" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Greek_wikiquote_logo.png/68px-Greek_wikiquote_logo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Greek_wikiquote_logo.png/90px-Greek_wikiquote_logo.png 2x" style="border: none; vertical-align: middle;" title="Wikiquote logo" width="45" /></div>
</div>
<div style="margin-left: 60px;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.6000003814697px;">Στα</span><span style="font-size: 12.6000003814697px;"> </span><a class="extiw" href="http://el.wikiquote.org/wiki/%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1" style="background: none; color: #663366; font-size: 12.6000003814697px; text-decoration: none;" title="q:Κύρια Σελίδα">Βικιφθέγματα</a><span style="font-size: 12.6000003814697px;"> </span><span style="font-size: 12.6000003814697px;">υπάρχει υλικό σχετικό με το λήμμα:</span></div>
<div style="margin-left: 10px; text-align: justify;">
<i><b><a class="extiw" href="http://el.wikiquote.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82" style="background: none; color: #663366; text-decoration: none;" title="q:Κορνήλιος Καστοριάδης">Κορνήλιος Καστοριάδης</a></b></i></div>
</div>
</div>
<div class="noprint" style="background: rgb(249, 249, 249); border: 1px solid rgb(170, 170, 170); clear: right; color: #252525; float: right; font-family: sans-serif; font-size: 12.6000003814697px; margin: 0px 0px 1em 1em; padding: 4px; width: 250px;">
<div style="float: left;">
<div class="floatnone" style="text-align: justify;">
<img alt="Commons logo" data-file-height="1376" data-file-width="1024" src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png" height="60" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/68px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/90px-Commons-logo.svg.png 2x" style="border: none; vertical-align: middle;" title="Commons logo" width="45" /></div>
</div>
<div style="margin-left: 60px;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.6000003814697px;">Τα</span><span style="font-size: 12.6000003814697px;"> </span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/Wikimedia_Commons" style="background: none; color: #0b0080; font-size: 12.6000003814697px; text-decoration: none;" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a><span style="font-size: 12.6000003814697px;"> </span><span style="font-size: 12.6000003814697px;">έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα</span></div>
<div style="margin-left: 10px; text-align: justify;">
<i><b><a class="extiw" href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cornelius_Castoriadis" style="background: none; color: #663366; text-decoration: none;" title="commons:Category:Cornelius Castoriadis">Κορνήλιος Καστοριάδης</a></b></i></div>
</div>
</div>
<ul style="list-style-image: url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;"><div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://www.agorainternational.org/">Agora International (Στα Αγγλικά)</a></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://www.castoriadis.org/">L'Association Castoriadis (Στα Γαλλικά)</a></div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://www.costis.org/x/castoriadis/index.asp">Cornelius Castoriadis (Στα Αγγλικά, Γαλλικά και Ελληνικά)</a></div>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><span style="color: #252525; font-family: sans-serif;"><span style="background-color: white; font-size: 14px; line-height: 1.5em;">Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, </span></span><i style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em;">Η ΦΑΝΤΑΣΙΑΚΗ ΘΕΣΜΙΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ TOY Κ. ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ ΚΑΙ Η ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ</i>[1]</li>
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><span style="color: #252525; font-family: sans-serif;"><span style="background-color: white; font-size: 14px; line-height: 1.5em;">Κορνήλιος Καστοριάδης, ΑΤΟΜΟ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ </span></span>[2]</li>
</ul>
<h3 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: none; font-family: sans-serif; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em; text-align: justify;">
<span class="mw-headline" id=".CE.A8.CE.B7.CF.86.CE.B9.CE.B1.CE.BA.CF.8C_.CE.B1.CF.81.CF.87.CE.B5.CE.AF.CE.BF_.CE.95.CE.A1.CE.A4"><span style="color: #666666;">Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ</span></span></h3>
<ul style="list-style-image: url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><a href="http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000068811&tsz=0&autostart=0"><img src="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Nuvola_apps_kaboodle.png/20px-Nuvola_apps_kaboodle.png" /></a> <a href="http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000068811&tsz=0&autostart=0">Παρασκήνιο, Κορνήλιος Καστοριάδης</a> <span style="color: #252525; font-family: sans-serif;"><span style="background-color: white; font-size: 14px; line-height: 1.5em;">(Αρχείο ντοκιμαντέρ της </span></span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%83%CE%B9%CE%B1_%CE%A4%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CF%8C%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B7" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; text-decoration: none;" title="Δημόσια Τηλεόραση">Δημόσιας Τηλεόρασης</a><span style="color: #252525; font-family: sans-serif;"><span style="background-color: white; font-size: 14px; line-height: 1.5em;"> - πρώην </span></span><a href="http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%A1%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CF%8C%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B7" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: initial; background-image: none; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: #0b0080; font-family: sans-serif; font-size: 14px; line-height: 1.5em; text-decoration: none;" title="Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση">Ε.Ρ.Τ.</a><span style="color: #252525; font-family: sans-serif;"><span style="background-color: white; font-size: 14px; line-height: 1.5em;">)</span></span></li>
</ul>
<h3 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: none; font-family: sans-serif; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em; text-align: justify;">
<span class="mw-headline" id="Vimeo">Vimeo</span><span class="mw-editsection" style="-webkit-user-select: none; display: inline-block; font-size: xx-small; font-weight: normal; line-height: 1em; margin-left: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;"><span class="mw-editsection-bracket" style="color: #555555; margin-right: 0.25em;">[</span><a class="mw-editsection-visualeditor" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82&veaction=edit&vesection=13" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Επεξεργασία ενότητας: Vimeo">Επεξεργασία</a><span class="mw-editsection-divider" style="color: #555555;"> | </span><a href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82&action=edit&section=13" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Επεξεργασία ενότητας: Vimeo">επεξεργασία κώδικα</a><span class="mw-editsection-bracket" style="color: #555555; margin-left: 0.25em;">]</span></span></h3>
<ul style="list-style-image: url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><span style="color: #252525; font-family: sans-serif;"><span style="background-color: white; font-size: 14px; line-height: 1.5em;">Βίντεο:</span></span> <a href="http://vimeo.com/16124558">Ολόκληρη η συνέντευξη του Κορνήλιου Καστοριάδη στην ΕΤ1</a></li>
</ul>
<h3 style="background: none rgb(255, 255, 255); border-bottom-style: none; font-family: sans-serif; line-height: 1.6; margin: 0.3em 0px 0px; overflow: hidden; padding-bottom: 0px; padding-top: 0.5em; text-align: justify;">
<span class="mw-headline" id="YouTube">YouTube</span><span class="mw-editsection" style="-webkit-user-select: none; display: inline-block; font-size: xx-small; font-weight: normal; line-height: 1em; margin-left: 1em; unicode-bidi: -webkit-isolate; vertical-align: baseline; white-space: nowrap;"><span class="mw-editsection-bracket" style="color: #555555; margin-right: 0.25em;">[</span><a class="mw-editsection-visualeditor" href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82&veaction=edit&vesection=14" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Επεξεργασία ενότητας: YouTube">Επεξεργασία</a><span class="mw-editsection-divider" style="color: #555555;"> | </span><a href="http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B7%CF%82&action=edit&section=14" style="background: none; color: #0b0080; text-decoration: none;" title="Επεξεργασία ενότητας: YouTube">επεξεργασία κώδικα</a><span class="mw-editsection-bracket" style="color: #555555; margin-left: 0.25em;">]</span></span></h3>
<ul style="list-style-image: url(data:image/svg+xml,%3C%3Fxml%20version%3D%221.0%22%20encoding%3D%22UTF-8%22%3F%3E%0A%3Csvg%20xmlns%3D%22http%3A%2F%2Fwww.w3.org%2F2000%2Fsvg%22%20version%3D%221.1%22%20width%3D%225%22%20height%3D%2213%22%3E%0A%3Ccircle%20cx%3D%222.5%22%20cy%3D%229.5%22%20r%3D%222.5%22%20fill%3D%22%2300528c%22%2F%3E%0A%3C%2Fsvg%3E%0A); margin: 0.3em 0px 0px 1.6em; padding: 0px;">
<li style="margin-bottom: 0.1em;"><span style="color: #252525; font-family: sans-serif;"><span style="background-color: white; font-size: 14px; line-height: 1.5em;">Βίντεο: </span></span>Κορνήλιος Καστοριάδης 1992 – Συνέντευξη στην Γαλλική τηλεόραση (Ελληνικοί υπότιτλοι)</li>
</ul>
<div>
<span style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 12.8800001144409px; line-height: 20.6079998016357px;">____________</span></div>
<div>
<span style="background-color: white; color: #252525; font-family: sans-serif; font-size: 12.8800001144409px; line-height: 20.6079998016357px;">Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια</span></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11517375456708154253noreply@blogger.com0